Verspreide sermoenen

Regelnummers proza verbergen

9 1Een schoen exempel van drie clercken¹

2Het waren drie clercken, die lagen te-gader ter scholen.² 3Ende die twe plagen costelic te leven nae ghenoechte der³ 4werelt, mer die derde leefde redelic ende plach te gaen in 5der kerken ende beden hem voer onser liever Vrouwen, als

1 clercken studenten

2 het waren er waren lagen gingen

3 plagen plachten costelic royaal

[p. 79]

6die ander waren in idelheit ende verteerden hoer gelt on- 7nuttelic. Alsoe dat die twee benijden hoeren derden geselle, 8om-dat hi sijn ghelt seer redeliken hielt, want si sorchden⁸ 9versproken te weerden van hoeren alderen, om-dat si hoe⁹ 10ghelt soe verteert hadden buten hoeren derden geselle. Ende¹⁰ 11si versierden enen raet, dat si een seer custelic maeltijt sol-¹¹ 12den doen bereiden ende soe wie dat scoenste juweel toende 13van sijnre vriendinnen, die en solde van dier maeltijt niet¹³ 14gheven, mer die dat snoetste had, die solde al betalen.¹⁴ 15Want si meynden, dat hi des-ghelijcs niet vercrigen en sol-¹⁵ 16de moegen, ende brachten hem mit sconen woerden daer-¹⁶ 17toe, dat hi dat mede-doen wolde, ende meynden dat hijt 18al betalen solde¹⁸.

19Ende hi ginc mit bedructen synne voer dat beelde van onser 20liever Vrouwen als hi plach, ende hi claechde hoer sinen²⁰ 21noet mit devocien. Daer-nae ginc hi mit bedructen synne 22wanderen op een ryvier ende daer quam hem te-gemoete²² 23een die alre-scoenste coninginne, gecroent mit eenre cronen, 24mit voel joncfrouwen, ende hi en dorste sijn ogen niet op²⁴ 25hoer slaen. Doe sprac si hem toe ende vraechden hem, hoe 26hi alsoe bedruct was. Ende hi hedt geerne versaect, mer hi²⁶ 27en conde. Alsoe dat hi hoer seide, hoe hi alsulken juweel 28copen solde als sijn gesellen hadden; ende oec mede, seide²⁸ 29hi, benijden si hem, om-dat hi sijn gelt redelic hielt ende 30dat si dat hoer soe onnuttelic over-brachten; daer-om had-³⁰

8 hielt beheerde sorchden vreesden

9 versproken berispt alderen ouders

10 buten in tegenstelling met

11 versierden enen raet dachten een plan uit

13 en solde van dier maeltijt niet gheven behoefde voor die maaltijd niets te betalen

14 snoetste onaanzienlijkste al alles

15 des-ghelijcs zo iets

16 moegen kunnen

18 solde: Doe dese simpel clerc hem bedachte, doe sorghede hi, dat hijt al betalen soude addit W

20 als hi plach zoals hij gewoon was

22 wanderen op wandelen langs

24 dorste durfde

26 hedt geerne versaect zou het gaarne verzwegen hebben hi en conde hij kon niet

28 oec mede bovendien

30 dat hoer het hunne over-brachten verkwistten

[p. 80]

31den si enen raet bedacht, hoe si hem sijns gelts quijt moch-³¹ 32ten maken. Doen antwoerden hem Maria, dat hi niet ver- 33saget wesen en solde. Ende si gaf hem enen appel ende hiet³³ 34hem, dat hi gaen soude in een cloester, dat daer bi-gelegen 35was: ‘Ende noedt den abt metti ten eten. Ende dan sal hi³⁵ 36di antwoerden, dat hi in .xxx. jaren nie buten den cloester 37en at. Soe segt hem weder, dattet hem die vrouwe ontbiet, 38die te nacht sijn haren hemde met sijden neide ende leech-³⁸ 39det onder sijn hoeft. Ende dan sal hijt geerne doen. Want 40hi sal seggen: Dier vrouwen en derre ic niet ongehoersam⁴⁰ 41sijn.’

42Ende die abt verwonderde hem seer, hoe dit die clerck ge- 43weten mocht, ende hi seide, dat hi mit hem solde gaen wan- 44neer hi wolde. Ende doen dit maeltijt bereit was, doen 45quam der abt ende ginc sitten bi den clerck ten eten. Ende 46doen die maeltijt ghedaen was, doen brachten die twe cler- 47cken hoer yuwelen voert, die daer seer schoen waren. Ende⁴⁷ 48si meynden hoerren gheselle vast binnen te hebben. Doen⁴⁸ 49die sympel clerck dese schoen juwelen sach, was hi seer ver-⁴⁹ 50saecht, ende hi viel op sijn knien ende boet den abt sinen 51appel. Ende die abt vreesde den appel te nemen, want hem 52Maria den appel ghegeven hadde, mer hi nam en bi den⁵² 53stele. Ende doen toech hi daer-uut dat scoenste mysgewade⁵³ 54van siden, dat hoere enich ie ghesien had, ende was voel⁵⁴ 55scoenre boven alle die ander juwelen. Ende aldus bleven⁵⁵ 56die twe ander confuys⁵⁶.

57Ende dese clerck bleef voert dienende Maria onser liever⁵⁷

31 quijt afhandig

33 hiet beval

35 metti bij u

38 neide naaide leechdet legde het

40 derre durf

47 voert te voorschijn

48 vast binnen te hebben zeker overtroffen te hebben

49 sympel eenvoudige

52 en hem

53 toech trok

54 hoere enich iemand van hen ie ooit

55 scoenre boven schoner dan

56 confuys beschaamd

57 voert voortaan

[p. 81]

58Vrouwen, sijnre ghetrouwer vriendinnen ende hulpersse, mit⁵⁸ 59groten vlijt ende mit devocien alle die daghe sijns levens.

60Deo gracias.

(gent, Universiteitsbibliotheek, hs. 1301, fol. 184^r-185^v; würzburg, Universitätsbibliothek, ms. ch. 9. 144, fol. 95^v-97^r)

58 hulpersse helpster