Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Nieuwe wyn in oude le'erzacken (2010)

Informatie terzijde

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.59 MB)

XML (0.66 MB)

tekstbestand






Editeur

Nicoline van der Sijs



Genre

sec - taalkunde

Subgenre

woordenboek / lexicon


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Nieuwe wyn in oude le'erzacken

(2010)–Johan de Brune (de Oude)–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Eyghen. Zelf. Anders.

DIe de krabben heeft ghevanghen, / Steects' oock in zijn eygen wangen.
Die dit biertjen heeft ghebrouwen, / Moet het drincken en verdouwen.
Die de pap zoo heeft ghebrockt, / Dat hyz' oock zoo inne-slockt.
Selfs ghedaen, is wel ghedaen, / Anders can het niet vvel gaen.
Die wat wilt hebben wel ghedaen, / Moet daer aen zelfs de handen slaen.
Gheen beter mist men oyt en vond, / Als 's heeren voeten op zijn grond.
Is u dat ampt ghevallen toe, / Verçiert het, en weest nimmers moe.
Ghy noemt my trots, maer niet zeer heus, / En grijpt u zelven by de neus.
[pagina 369]
[p. 369]
Ghy let op anders puystjens nauw, / En zijt van schurft en zeeren rauw.
Al hebb' ick lief, en eer' mijn vriend, / Mijn eyghen voordeel best my dient.
Gheen meerder vriend, noch beter maet, / Als eyghen zelfs, in alle staet.
. . . . Gheen mensch men vint, / Die niet zijn zelven meest bemint.
Wy zien eens anders minste vleck, / En niet ons eyghen groot ghebreck.
Wat datmen doet, en zelfs ghebiet, / Verwijtmen aen de bueren niet.
De zack van onze eyghen zonden, / Die is op onze ruggh, ghebonden:
Maer wat een ander zeght of doet, / Voor op de borst ons hanghen moet.
Mijn hemde gaet my naer, dat's wel, / Maer noch veel naerder gaet mijn vel.
Het hemd' gaet naerder als de rock, / De hand is meer oock als de stock.
Elck op zijn wijs, Is 't oud devijs.
Elck voor hem zelfs, en God voor al, / Dat is gheweest, en noch zijn zal.
Zelf doen, zelf heeft, En vaster kleeft.
't Gheluck gheeft niemant eyghen oyt, / Het maeckt nu rijck, en dan beroyt,
Een koeckoeck roept zijn eyghen naem.
Men snyt de riemen uyt het peerd, / Daer me' het peerd werd af-ghesmeert.
Een lijster kact haer eyghen dood.
[pagina 370]
[p. 370]
De smit wel in de boeyen raeckt, / Die hy voor ander' hadd' ghemaeckt.
Gheen vrouvv zoect yemant in den oven, / Of is ghevveest daer in gheschoven.
Wy zien zeer licht een anders quaed, / En wat haer niet zeer wel en staet;
Maer 't quaed dat in ons groeyt en schiet, / En zien wy in het minste niet.
En vvijct niet uyt de groote vvegh, / Die elck een gaet, vvat datmen zegh'.
Gheen vriendschap yemant over-dringht, / Gheboden dienst ghemeen'lick stinckt.
Gheen beter vriend, als zelfs de man, / Die best zijn zaeck verrichten can.
De kraeye meent, van al dat leeft, / Dat zy de schoonste jonghen heeft.
Elck een naer eyghen voordeel rect, / En 't vvater naer zijn meulen trect.
Staet op uw herssens niet te sterck: / Gheen heyl is buyten Godes kerck.
Men moet niet onder-nemen licht, / Als dat by ons can zijn verricht.
Gheen zaeck u zelven onder-windt, / Dan daer ghy u bequaem toe vindt.
Hy vverpt die steenen in mijn hof: / Ick zie: ick moeter hebben of.
Die minst van al een dingh verstaen, / Die neemet des te stouter aen.
De schoen niet grooter zijn en magh, / Als is de voet, of 't gheeft belagh.
[pagina 371]
[p. 371]
Elck een, wie dat het zy van al, / Zijn eyghen packjen draghen zal.
Dat spreeck-vvoord is zoo oud, als waer, / Een yder vveeght zijn packjen svvaer.
Die pijl, die hy in 't wild zoo schiet, / En komt uyt zijne koker niet.
Wie weet-er vvel, hoe qualijck past, / En hoe dat weeght een anders last.
Die 't zelve quaed heeft veel ghedaen, / Kan best de hulpe wijzen aen.
En houdt my vry niet voor een bock, / Het hemd gaet naerder als de rock.
Hoe bot een kock oock is gheacht, / Hy houdt zijn zelf oock in ghedacht.
Hy hadd' een diepe kuyl ghemaect, / Maer hy is zelf daer in gheraect.
Hoe kan dat baeren eenigh goed? / Verbieden, datmen zelve doet.
Meet u met uw eyghen voet; / Anders maet' en is niet goed.
De boeyen van de smit ghemaeckt, / Zijn aen zijn eyghen been gheraeckt.
Yder moet zijn beenen strecken, / Al naer dat hy heeft te decken.
d'Arme man verliest zijn vlerck, / Gaet hy naer de rijck' te werck.
Woont steeds by huys, en zijt ghewis, / Hoe cort en cleen uvv huys-raed is.
Die wilt nae-doen, wat hy ziet, / Die gheraeckt zeer licht tot niet.
[pagina 372]
[p. 372]
Vriend, vvat ick u raden can, / Meet u met uw eyghen span.
De schild-pad wel en vast beklijft, / Zoo langh zy in haer schelpen blijft.
Indien ghy mond hebt en ghevoelen, / Laet niet uvv pap een ander coelen.
Eyghen voordeel is de pest, / Van het alghemeyne best.
Als ghy cont door een beke gaen, / Laet brugghen aen een zyde staen.
Een ander man? ey, blijfter van, / Zelfs is goed kruyd; zelfs is de man.
De meesters oogh maect 't peerd heel vet, / De vrouvves oogh, de camer net.
Gheen bood' en isser oyt zoo goed, / Ghelijck de man, die 't zelve doet.
Wat ghy alleen cont zelve doen, / Wilt daer toe niet een ander moe'n,
Hof-meesters werden nauw ont-beert, / Maer d'alderbest is zelfs de weerd.
En laet uw hooft by niemant houvven; / Noch met eens anders naghels krouvven.
Eyghen wichte, eyghen el; / Eyghen vier dat koockt zeer wel.
Gheen man het huys meer gade slaet, / Als die het eyghen zelfs aen-gaet.
Het is een aerd-mol metter daed, / Die op eens anders oogh aen-gaet.
Hy is een vande grootste dvvazen, / Die mond heeft, en zijn pap laet blazen.
[pagina 373]
[p. 373]
Gheen boo' zoo goed, noch zoo ghewis, / Ghelijck de meester zelve is.
V eyghen vvijngaerd zelve snoeyt, / Een anders hand daer toe niet moeyt
De meesters oogh maect vet het peerd, / De vrouwes oogh een goeden heert.
Het geen is in u eyghen macht, / Dat van uw vrienden niet en vvacht.
Wanneer de land-man niet en buckt, / Zijn acker-werck niet wel en luckt.
Die de Koe heeft, of begheert, / Moetze grijpen by de steert.
Daer selfs de man niet op wilt passen, / Daer wert zijn hooft niet wel ghewassen.
Het gheen g hy door u zelf cont doen, / Wilt daer u vrienden niet toe moe'n.
Hy is een mol, en niet en ziet, / Diens zien door anders oogh gheschiet.
Die zich een schaep maect, is een dwaes: / Want zulck en is maer wolven-aes.
Een die zijn zelven maeckt een swijn, / Moet in de dreck of modder zijn.
Een anders oor gheen zeer ons doet: / Men snijt daer in, als in een hoet.
Een die zijn zelven maeckt een schaep, / De wolf die gaet op hem te kaep.
't Is goet en zoet voor goe' ghezellen, / Vyt anders beurze gheld te tellen.
Een die zijn zelven maeckt een lam, / De wolf die eet hem op den dam.
[pagina 374]
[p. 374]
't Is goed om doen, en met verblijden, / Vyt anders beurze gheld te snijden.
Eyghen spooren, anders peerd, / Daer med' spoeyd-men, met een veerd.
Houd dit voor een zeer goede les: / Een anders ham, maer eyghen mes.
Ghehuyrde peerden, met haer ylen, / Die maken wonder korte mijlen.
't Is goed, zoo langh 't is vry ghelagh, / Te nooden gasten alle dagh.
Tot anders zeer, waer toe mijn zalf? / De koe en leckt gheen anders kalf.
't Is goed, een anders vier te stoken, / En in een anders heyrt te koken.
't Is goed in anders vat te planssen: / En op een anders vloer te danssen.
't Is goed, en van een zoet vermaken, / Van anders turf, goed vier te maken.
Niemant isser oyt zoo goed, / Die van anders wonde bloedt.
't Is goed, en zonder huys-beroer, / Te danssen op een anders vloer.
Niemant isser oyt zoo teer, / Dat hy hinckt van anders zeer.
't Is goed, te houden feest of mael, / In yemants anders huys, of zael.
't Is goed, om niet in 't quaed te herden, / Door anders schade; wijs te werden.
Die de koe, of oss' aen-gaet. / Aen de steert de handen slaet.
[pagina 375]
[p. 375]
Avontuert ghy maer uw laecken / En ick avontuyr' mijn scheer,
Zeyd de man, die 't kleed zou maken, / En hy sneder in zeer veer.
Van anders leer bree riemen snijt: / Van anders brood, goe' beten bijt.
Een breede riem van anders leer, / Een vet ghesmeer van anders smeer.
Een steeck ghegheven in mijn vlees, / Doet aen een ander weynigh wees.
't Is in een anders huyd te snijden, / Als in een vild-hoed, zonder mijden.
'T is nut en goed te leeren snijden, / Aen stof of vvaer' van ander lij'den.
De hane voor zijn zelven schraeft; / Elck mensch oock voor zijn zelven draeft.
Elck wilt met scherp en nauw ghezoeck, / De boter hebben op zijn koeck.
Het gaet zoo toe, op d'aerdsche dal; / Elck voor hem zelf, en God voor al.
Schaf eerst uw eyghen feylen af, / Eer dat ghy comt tot anders straf.
De tas van achter op den aers, / Wilt niemant zien, of immers schaers.
Zijn eyghen zelf is elck bevolen. / Elck een trect 't water tot zijn molen.
Die van een ander' veel wilt zegghen, / Moet zijn zelf eerst over-legghen.
De zack, die ons van achter hanght, / Wert niet ghezien, noch voor ghelanght.
[pagina 376]
[p. 376]
Wie helpt zijn buer-man in zijn kruys? / Wie brenghter water tot zijn huys?
Wanneer in even zulcken stand, / Zijn eyghen huys of schuer verbrant.
Elck een let maer op zijn profijt, / Niet ziende, vvat zijn naesten lijdt.
In 't hof van eenigh prins of vorst, / Elck drinct daer voor zijn eyghen dorst.
Van anders zaeck men steect de braeck; / Elck let maer op zijn eyghen zaeck.
In 's konincks hof, of aen zijn dis, / Elck een daer voor zijn zelven is.
't Bezit is niet, Als met gheniet.
Yder krekel, die daer springht, / Voor zijn eyghen zelven zinght.
Elck een magh roeyen vroegh en laet, / Maer 't is al tot zijn eyghen baet.
Een yder vischt, naer zijn behaghen, / En zoect zijn broer den vangh t'ont-jagen.
Hy is een zot, die zich vergheet, / En aen een ander gheeft zijn beet.
Een anders brood is droefheyds brood, / Al gaeft 't uw vader in de nood.
Noyt en claeghter eenigh man, / Of een ander lacht-er van.
Elck voor zijn zelf, God voor ons al, / Zoo speeltmen hier, en over al.
Die houdt, die houdt, 't Bezit is goud.
Van anders doen niet vremd en dinckt, / Elc weet, waer dat de schoen hem wrijngt.
[pagina 377]
[p. 377]
't Is-yder alder-best bekent, / Wat dat in hem is, of ontrent.
Een bultjen anders bult wel ziet, / Zijn eyghen bult en ziet hy niet.
Vw eyghen feylen eerst af-schaft, / Eer dat ghy yemant anders straft.
Die veel een ander wilt op-tijghen, / Bezie zijn zelf, en hy zal swijghen.
Zulck een een ander zomtijds laect, / Die dan zijn zelven schuldigh maect.
Treckt eerst u zelven by de neus, / Dat is al verr' de beste keus.
Zijn eyghen feylen zietmen niet, / Ghelijck-men wel zijn buer-mans ziet.
Die anders feylen ziet zeer nauw, / En op zijn zelven let zeer flauw,
Is voor een ander wijs en vroet, / En mal zijn eyghen zelven broedt.
Het is een dvvaes, die daer vergheet, / Zijn zelfs ghebreck, en anders vveet.
Men ziet zeer licht eens anders fout, / Daerm' eyghen feylen niet en schouwt.
Men moet 't serpent, met anders hand, / Wt d'haeghe trecken met verstand.
Gheen mensch van zulck een zober staet, / Die met gheen vleyer by zich gaet.
De pagie van onvvetenheyd, / Is zelfs lof en vermetenheyd.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken