Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Fiat lux. Het worde licht (onder pseudoniem Angel David) (1917)

Informatie terzijde

Titelpagina van Fiat lux. Het worde licht (onder pseudoniem Angel David)
Afbeelding van Fiat lux. Het worde licht (onder pseudoniem Angel David)Toon afbeelding van titelpagina van Fiat lux. Het worde licht (onder pseudoniem Angel David)

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.43 MB)

Scans (75.14 MB)

ebook (2.90 MB)

XML (0.12 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

novelle(n)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Fiat lux. Het worde licht (onder pseudoniem Angel David)

(1917)–Victor J. Brunclair–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

XIII. Fiat Lux

Op een zonnigen zomermorgen konden de vroede stedeburgers hun afschuw en hun ergernis niet verbergen. Voor de uitstalramen van de boekhandelaars lag een stapel keurig ingebonden boekdeeltjes, met de hoofding: Sexueele Voorlichting, door Dr. Edmond Morabs. Doch, hoewel ze hypokritisch tegenover elkaar hun walg voorwendden, stapten ze na 't vertrek van hun vriend, waarmede ze gepraat hadden, kranig den winkel binnen en bestelden het werk. Te huis pluisden ze het, eenzaam in hun kamer uit tot in de minste bijzonderheden, niet met het voornemen er uit te halen wat nuttig en leerzaam was, neen, met de begeerte, in alle ongeweten verborgenheden door te dringen.

Dokter Norabs had dan toch eindelijk den definitieven schaakzet geplaatst. Dit vlugschrift was de eerste kaakslag, van een gansche reeks, die bij het bourgeois-publiek opvolgenlijk in het aanzicht slaan zou. Onbeschroomd behandelde hij de verschillende geslachtsziekten, die het menschdom teisteren, speurde naar de oorzaken, beschreef de gevolgen. Een plaag is enkel te

[pagina 59]
[p. 59]

verhinderen, niet door de besnoeiing, maar integendeel door de algeheele vernietiging harer oorzaken. Bijgevolg dienden deze in hun wortels aangetast. Levensvoorwaarden, sociale minderwaardigheid, paria-leven der velen ten overstaan van enkele parasitaire enkelingen, ziedaar een begunstiging van alle geheime plagen, van alle schrikwekkende ziekten. Zoolang de maatschappij wankelde en haar wantoestanden verhielp door de bestendiging van die wantoestanden, zou ze zich zelf ten ondergang doemen. Immers, verbetering in wantoestanden, enkel verbetering zonder uitmoording der primordiale oorzaken, was kuilen dempen met de aarde, uit andere kuilen genomen. Kortom, dit alles had Dr. Norabs uitvoerig in zijn vlugschrift behandeld. De burgers waren woedend, en waarlijk hadde 't in hun macht gelegen, ze hadden den stoutaard gewis onder betichting van onzedelijkheid hebben doen opsluiten. Ze dorsten evenwel aan de faam van Dr Norabs, die een achtenswaardig en alom bemind man was, met tornen en waren dus wel genoodzaakt, alles lijdzaam te verduren. Konden ze wellicht de publieke opinie tegen hem opruien en langzamerhand zijn ondergang bewerkstelligen.

Dr Norabs liet de rotte massa rondom hem maar voorthuilen. Het slijk dat ze hem toesmeten besmeurde meer hun eigen werpershanden dan wel zijn aanschijn. Hoe grooter de woede rond hem aangroeide, hoe kalmer ook zijn innerlijkheid, want de zending die hij in dit aardsch tranendal te volbrengen had. was heilig en grootsch. Werden niet alle groote genieën uitgejouwd en met drek gesmeten. Men gedenke den Kruisman en Schmoel. Welnu, ondanks belaging en hatelijke verdachtmaking, zou hij Norabs als apostel der wetenschap den Fakkel der verdichting voor zich uitdragen, en onbeschroomd schrijden te midden de scharen die hem uitjouwden. Bijgestaan door zijn heerlijke gade Aleida, die hem sterkte in de taak die hij vervullen moest, torste hij gelaten het wereldwee op zijn schouders en ging den weg op ter bereiking van zijn opperste ideaal.

Hij bereidde nu een tweede uitgave. Een boekje waarop als motto geschreven stond:

[pagina 60]
[p. 60]

De onzedelijkheid bestaat niet, in de teisteringen van het menschdom te kennen, maar wel in ze te verzwijgen.

Ook vanwege de kerkelijke overheden had hij het flink te verduren. Er werd in de kerkelijke diensten aangepredikt, dat van hem een schadelijke invloed uitstraalde. Dat men bestand moest staan tegen de zondige neiging, de werken van zijn hand te doorbladeren, uit hoofda hunner on??? tigheid. Alle smaad liet Dr Norabs onbeantwoord. Smaad kon hem niets anders dan een angel wezen, om met verdubbelden ijver aan den wetenschappelijk arbeid te tijgen. Werk na werk, getuigen een hoogen wetenschappelijken aanleg en van menschelijke edelheid, ontvlood zijn pen en stapelde zich als een aanklacht vóór de maatschappij. Dit alles was slechts voorbereidende arbeid, om de belangstelling te verwerven. De verwezenlijking der verdere plannen zou komen na deze voorboden.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken