Tantes

[p. 129]

XIV.

Gedurende dien zomer hadden drie gewichtige gebeurtenissen plaats. In Mei werd Max, na heftigen strijd, tot provinciaal raadslid gekozen; in Juli werd tante Victoire heel onverwacht en plotseling ziek en genas slechts met moeite en tegen eind September verwachtte Marie haar tweede kind!

Max' succes werd triomfantelijk gevierd. Meneer Dufour, blakend van vaderlijken trots, gaf een groot diner ter zijner eere, waar ook de Tantes aan deelnamen en voorspelde dat zijn zoon, eer het twee jaar verder was, lid van de Kamer van Volksvertegenwoordigers zou zijn.

Max deed nederig, meende dat de verkiezing voor hem zeker wel een eer beteekende, doch dat hij het vooral beschouwde als een plicht en verantwoording die hem op de schouders werd gelegd: een proef waardoor hij zou te bewijzen hebben wat hij eigenlijk waard was, vooraleer hij dààr kon komen waar zijn vader hem reeds in zijn al te voorbarige verbeelding zag. Hij drukte dat alles uit in lange, sierlijke zinnen, zooals hij er gebruikte in de politieke vergaderingen waar hij het woord voerde; maar zijn oogen keken plechtig-supérieur als van een toekomstig minister: en ook in de manier waarop hij zijn donkeren baard, met een herhaald gebaar, dat hij nu vast

[p. 130]

scheen te hebben aangenomen, naar voren puntte, scheen wel degelijk het stevig en vast bewustzijn te liggen, dat hij voor de hooge betrekking die hem werd toegedacht volop de gave en bekwaamheid in zich voelde. De Tantes waren verrukt en bejegenden hem reeds als een heel groot man: en de zusters zagen schuchter en eerbiedig naar hem op en zouden het wellicht niet meer gewaagd hebben zich tegen zijn autoritaire eischen te verzetten, zooals ze vroeger, vooral Clara - bij toeval wel eens durfden doen.

Kort daarop was het, dat tante Victoire plotseling zoo ziek werd. Een hevigen aanval van griep, die haar zoo aanpakte, dat het dadelijk op 't kantje af was met haar. 't Gaf een geweldige opschudding voor al de verwanten. Voornamelijk Max, die zich werkelijk als het hoofd der familie begon te voelen, reed bijna dagelijks op zijn fiets naar het buitenverblijf der Tantes. Hij had er in 't geheim gewichtige gesprekken met den dokter en hij ontmoette er ook vrij geregeld den dorpspastoor, welks naar zijn zin wat al te druk vermenigvuldigde bezoeken hem niet buitengewoon bevielen noch geruststelden. Meneer de pastoor deed altijd zeer beleefd en plechtig tegenover Max, hij sprak hem steeds aan in het Fransch en noemde hem om de haverklap ‘Monsieur le Conseiller’; maar juist al die voorkomende beleefdheden wekten Max' wantrouwen op. Hij voelde er een zeer gevaarlijk concurrent achter voor het erfdeel van de rijke Tante en had geen de minste rust zoolang hij daar vertoefde.

Tante Victoire zelve scheen zich van al dat gedoe om haar heen niets aan te trekken. Zij nam te nauwernood notitie van wat er gebeurde; zij was diep terneergeslagen.

[p. 131]

Zij had haar valsche tanden uitgelegd en haar gerimpeld gezicht viel nu heelemaal in elkaar. Zij leek op zich zelve niet meer. Alleen haar oogen bleven nijdig leven en sloegen de dingen zwijgend gade. Tante Estelle zat meestal in tranen aan haar sponde: tante Clemence liep gejaagd en actief heen en weer. Tante Victoire genas eindelijk half, doch haar eetlust kwam maar niet terug: en haar kakebeenen moesten versmald zijn, want het valsche gebit paste er niet meer in. Zij lei het weg in een laadje, bij haar juweelen.

Maar verre de gewichtigste gebeurtenis van allen bleek ten slotte het bericht dat Marie weldra voor de tweede maal zou moeder worden.

Zij hadden het zoolang mogelijk geheim gehouden - niemand begreep eigenlijk waarom - en uiterlijk was 't ook haast niet te merken; maar eindelijk moesten ze 't toch wel zeggen en Max kwam het op een middag mededeelen, ernstig en zelfbewust, met den vertrouwelijken, te nauwernood-gezweemden glimlach, waarmee een handig diplomaat een gewichtig staatsgeheim openbaart. Zij bekwamen er niet van, zij vielen als 't ware uit de lucht; alleen Adrienne juichte plotseling, in overdreven opgewondenheid:

- O! heerlijk! heerlijk! Wanneer komt het?

- Maar Adrienne! riep Clara gescandaliseerd alsof Adrienne iets onbetamelijks had gezegd. En ook Edmée keek afkeurend naar haar zuster op en liet de lip hangen.

- Vermoedelijk eind September, antwoordde Max, supérieur doende, of hij niets gemerkt had.

De geboorte had werkelijk een der laatste dagen van

[p. 132]

September plaats en bracht ditmaal een meisje. Een jongen en een meisje, dat was Koningswensch en allen jubelden! Het leek wel of Max het vermogen bezat de gebeurtenissen van het leven naar zijn wil en wensch te schikken. Meneer Dufour was weer tot de tranen ontroerd en de meisjes riepen:

- Het zal nu zeker onder den naam van Mathilde gedoopt worden, zooals Marie verlangt?

Max blikte koel in 't onbestemde en streek zijn baard naar voren. Hij had daar andere plannen mede in 't zicht. De oude Tante bij wie Marie zoovele jaren geleefd had heette Mathilde en Marie wenschte zoo graag, uit piëteit en dankbare herinnering, aan haar kind dien naam te geven. Max bracht haar evenwel aan het verstand, dat het verkiesbaar was de Tantes, zijn Tantes niet te verwaarloozen.

- Wat! tante Estelle nu! riep Marie in opstand. Tante Estelle is een goed, best mensch, maar ik vind haar voornaam leelijk, afschuwelijk!

Max bleef kalm.

- Tante Estelle niet alleen, maar ook tante Victoire, meende hij.

- Hoe zoo? vroeg Marie.

- Wel; - Estelle - Victoire; en nog 'n paar andere namen daarbij als ge wilt. Weet ge... tante Victoire zal niet zoo lang meer leven; we moeten dat wel voor haar over hebben. En tante Estelle mogen we toch ook niet heelemaal negeeren.

Marie schreide.

- En ik die zoo gaarne mijn lieve tante Mathilde herdacht had, kreunde zij.

[p. 133]

- De volgende maal... ik beloof het u, zei hij plechtig.

Verbaasd keek zij hem aan! Hoe zoo, de volgende maal! Meent ge dan dat ik zoo maar aldoor...! riep ze boos.

- Kalm, vrouwtje, wees kalm; 't is niet goed u zoo op te winden, suste hij en gaf haar een zoen.

En het gebeurde zooals hij besloten had.

Hij ging naar de Tantes toe en vroeg haar of ze 't goed vonden, dat het kind onder de namen van Estelle-Victoire gedoopt werd. Tante Estelle schreide van dankbare emotie en ook tante Victoire gaf teekens van tevredenheid, maar jammerde dat haar ziekelijke toestand haar niet toeliet de doopsplechtigheid bij te wonen.

- O, maar, ik zal ook niet gaan; ik zal bij u blijven, zei dadelijk de goedige tante Estelle.

Max deed of hij dat zeer betreurde, hoewel hij het begrijpen kon; en het kind werd zonder de Tantes gedoopt.

Dat gebeurde op een dinsdag ochtend van begin October. Meneer Dufour, Max, zijn zusters en enkele intieme kennissen van Marie zaten allen om het bed waarin zij met het kindje naast zich in de wieg lag, toen er bescheiden op de deur geklopt werd.

Max ging open doen en zijn dienstmeisje stond voor hem en zei fluisterend:

- Meneer, zoudt gij eens willen beneden komen. Floorke is daar, die u dringend wenscht te spreken.

Vlug liep Max de treden af. Floorke stond in den gang, met de pet op het hoofd. Hij nam die af en zei op doffen toon, met groote, ernstige oogen en een stem die hijgde:

- Meniere,.. d'r es doar tijjinge toegekomen da iefer... iefer Victoire gestorven es.

[p. 134]

- Wa zegt-e doar! kreet Max.

- Joa, meniere... Vreesken es 't komen zeggen... nog geen ure geleen... 'K ben direkt op mijne velo noar hier gevlogen.

- Wannier es da gebeurd?

- Van den uchtijnk, meniere... al mee ne kier, zei Vreesken, tusschen negen en tienen...

Max' gezicht kreeg een verstarde uitdrukking. Zijn wenkbrauwen stonden gefronst: zijn blik staarde in de verte, op zijn gedachten.

- Loat ouë velo hier, zei hij, en wacht. Ge zil woarschijnlijk direkt mee de familie moeten noar huis rijen. Goat in de keuken om 'n glas bier.

- Heel goed, meniere.

Met trage schreden, diep peinzend, toog Max weer naar boven. Toen hij de kamerdeur opende had hij al zijn zelfbeheersching teruggekregen. Zijn plan was opgemaakt.

- Papa, zei hij tot meneer Dufour, daar zijn twee boeren van Baevel, die u dringend over een kwestie van erfscheiding wenschen te spreken.

- Zoo! riep meneer Dufour verbaasd opstaande. Zijn ze daarvoor tot hier gekomen?

- Ja, antwoordde Max; en lokte meteen, door een hoofdwenk, zijn vader uit de kamer.

- Tante Victoire is dood! zei hij dof, zoodra zij alleen waren. En haastig, angstig:

- We moeten er dadelijk heen, begrijpt ge? Floorke is hier; 'k zal hem terstond doen aanspannen.

Meneer Dufour begreep er alles van. Hij schrikte geweldig van de onverwachte tijding, maar haast nog meer

[p. 135]

dat het gebeurd was in hun afwezigheid. Hij was terstond bereid; Floorke was al bezig met het paard in te spannen; Max expliceerde aan het dienstmeisje wat zij aan de dames daarboven moest zeggen om zijn vrouw niet te doen schrikken. Zoo spoedig als 't maar kon zouden zij terugkeeren. Intusschen moesten de dames hier maar blijven eten.

Toen meneer Dufour en zijn zoon, na een wilden rit, op het buitengoed aankwamen, vonden zij er tante Clemence en tante Estelle in heete tranen, omringd door meneer de pastoor, den dokter en den dorpsnotaris. Zij hoorden het verhaal hoe alles was gegaan, zoo plotseling en onverwacht, nadat zij nog maar pas een kop bouillon gedronken en een beschuitje gegeten had. Vader en zoon zetten bedrukte gezichten en uitten meewarig klachten en dan bleven zij daar verstard en roerloos zitten, als wachtend op iets dat nu komen zou. Maar er kwam niets. Pastoor en notaris stonden al spoedig op en namen afscheid, alsof zij daar hun taak hadden volbracht, en de dokter verdween even in de doodenkamer en kwam er na een poos weer uit, zacht tot de heeren fluisterend:

- Wilt ge haar eens zien?

Zij volgden op hun teenen, den dokter, door de twee snikkende zusters vergezeld.

Zij hadden zich zooveel mogelijk gehaast om tot daar te komen, maar zij hadden het obscuur gevoel dat zij toch nog te laat kwamen.

Zij hoorden zacht de kaarsjes knetteren in de donkerige kamer en zij zagen het wasgeel gezicht der doode, in

[p. 136]

plechtige rust, met de om een rozenkrans gevouwen, gele handen.

Zij knielden en baden...

Aan 't voeteinde stond een nonnetje uit 't klooster, zwart en roerloos als een beeld.