Verzameld werk. Deel 3

[p. 1046]

XV

Twee werelden, dát waren het: een oude wereld en een nieuwe wereld, die met elkaar haast niets gemeens hadden. Wanneer Ivan in Amerika was, had hij heimwee naar het oude Vlaanderen, met al zijn bekrompenheid, met al zijn vervallenheid, met al zijn armoede, maar ook met zijn poëzie en zijn intimiteit, die zo zacht en stil-ontroerend tot het hart konden spreken. Hij droomde soms van de gouden korenvelden vol blauwe en rode bloemen en van de roze en gele en groene boerderijtjes, die zich met hun grauwe strodaken onder hoge bomen in de stille, kronkelende waters spiegelden. Die had het grote Amerika niet. Maar het leven in Amerika was fors en machtig; en bij de lage, arme huisjes van oud Vlaanderen droomde hij heimweeïg van de fantasmagorie der wolkenkrabbers in stralend avondlicht en van de overweldigende levenskracht, die daar ziedend in verborgen zat.

Maria was in trouwe briefwisseling met hem gebleven en hield hem goed op de hoogte.

‘Gij en kunt niet gelooven, Ivan,’ zo schreef ze, ‘hoe Blue Springs elken dag verandert. Het is om er deuzig van te worden. De eene sky-scraper staat er nog niet of twee, drie andere en hoogere zijn reeds in aanbouw. Komt toch eens weer naar hier, al was 't maar om te zien wat er van de nieuwe fabriek geworden is. Standvastig worden er groote, nieuwe batimenten bijgezet en het stuk grond dat wij hun verkocht hebben is al bijkans volgezet en wij zullen hun al spoedig weer een stuk grond moeten verkoopen. Ik dien u niet te zeggen hoe dat alles geld in de portemonnaie brengt; en als wij de volgende maand in ons nieuw huis zullen zitten, zal er al niet veel verschil zijn tusschen ons en mijnheer Pupke of mijnheer O'Healy. Ja, Ivan, gij zoudt dat huis eens moeten

[p. 1047]

zien: goud en spiegels met de macht en overal gekleurde ruiten en dikke tapieten. En er zijn ook twee hadkamers met loopend koud en warm water. Ik vrage mij af wat wij daarmee moeten doen, maar Oculi zegt, dat men geen ‘residence’ meer kan bouwen zonder. Well, Ivan, ik zou eens het gezicht van mijnheer en mevrouw Alexander willen zien als ze dat hier eens zagen. Zij zouden opeten van zaloescheid.

Ivan, zooals ge weet is Mrs Keane in het begin van April hertrouwd met Mr O'Healy en zijn ze reeds sinds maandçn in de ‘old country’ op toer. Dat scheen eerst allemaal bijzonder goed te gaan, maar nu verneemt men aardige geruchten. Zij zouden op hun speelreis in ruzie geslegen zijn en reeds klappen van te scheiden. 't Is Dzjeurens die dat hier is komen vertellen. Hij had het vernomen uit een brief, zei hij, van Mr O'Healy's chauffeur. Well, Ivan, als dat waar is, dan moet zij toch maar een zottekonte van een wijf zijn. Ik verschoot er danig van en vreesde dat dat heel slecht zou zijn voor ons en de affeirens. Ja, ik dacht dat misschien alles verkocht zou moeten worden. Maar Dzjeurens en Oculi lachten mij vierkant uit zeggende dat die fabrieken in societeit waren en dat iedereen zijn acties daarin heeft en geen kwestie van verkoopen. Well, Ivan, dat heeft mij zeer gerustgesteld en wat die zotte dwazekonte verder uitsteekt kan mij hoegenaamd niet schelen. Elk zijn sarze en wie geen heeft slaapt zonder.

Well, Ivan wat ik sedert eenigen tijd ook maar half meer vertrouw, dat is het doen en laten van Dzjeurens-zelf. Ik heb hem al een paar keeren in zijnen auto zien rijden met eenen ‘flapper’ naast hem; gij weet wel wat dat is, alzoo een heel jong ding van een jaar of zestien of zeventien, dat ouder mannen hun cenzen afspeelt. Hoe is dat toch mogelijk voor eenen man van zijn leeftijd met al die pokkeputten! Ja, en ik heb hem ook gezien met datzelfde ding in den restaurant te Red Hill, gij weet wel daar aan de lake en ik moet mij al heel stijf bedriegen of dienzelfden avond zat hij met haar in de halve duisternis in zijnen auto die stilstond langs den kant van den weg, bezig met malkander totten te geven. Ge moet goest hebben met Dzjeurens; maar heel zeker zal hij daar vuil mee vangen en reschieren van er mee te moeten trouwen of er heel veel geld aan geven. Het is toch ongeloofelijk hoe dom

[p. 1048]

het mannevolk kan zijn.

Afin, Ivan ge moet toch absoluut eens weer naar hier komen en uw vrouw meebrengen die wij nog niet en kennen. Met Franklin en Clotilde gaat het heel goed. Franklin is nu inspecteur benoemd en schrijft in de stad op eenen buroo; en Clotilde is geweldig struisch en verwacht alle dagen haar tweede. Zij hoopt dat het nu een meisje zal zijn en als dat zoo is moet het Myriam heeten en ik meter zijn. Wij zijn nog altijd vast besloten van eens naar de old country te komen zoodra de affeirens het toelaten. Maar nu kunnen Franklin en Clotilde natuurlijk nog niet en Oculi zit tot over zijn ooren in zijn werk. Daarbij klaagt hij nog al over maagpijn en het zou mij niet verwonderen als hij dyspepsia had. Hij zegt dat alle Amerikanen dat krijgen, omdat zij denktijd niet nemen van op hun gemak te eten. Well, zeg ik hem stanvastig, 'n slikt ou eten toch alzoo niet in, ze zitten achter u niet om het u af te nemen. Maar hij kan het niet laten. All de business-men, zelfs de miljonairs eten alzoo, zegt hij. Afin, hij moet het weten, maar ik blijf op zijn Vlaamsch eten, op mijn gemak.

Wat ik u nog moet melden, Ivan, is dat Mielke Vervaet al met een keer de moersessen gekregen hee, binst dat hij gin zat te drinken in de saloon van Jan Maerschalck in de Vlaamsche wijk. Hij werd in eens zoo blauw als een schalie en stuikte achterover van zijnen stoel. Uncle Gerrit was bij hem en goot hem whisky in, zeggende dat de kracht van de whisky den gin zou verjagen. Maar het werd van langs om erger en nu licht hij in 't Ospitaal, waar hij ratten langs den muur meent te zien loopen. Dat is toch iets, niet waar, voor eenen jongen van zoo goede familie! Maar dat zwalpei van Uncle Gerrit is toch ook eenen sloeber van hem daar nog whisky bij te gieten. Het is nog hoegenaamd niet zeker dat hij er zal door komen, maar zeg er toch maar niets van in geval gij iemand van zijn familie ziet. Ik zal u wel laten weten hoe het er mee afloopt.

Nu Ivan moet ik eindigen. Komt dus maar naar hier zeg ik u nog eens met uw jonge vrouw. Dat kan nu toch niet zijn dat wij onze schoonzuster nog niet kennen.

Zoo eindig ik met de pen maar niet met het hart.

Uwe verkleefde schoonzuster

Maria.

[p. 1049]

Ivan, ik doe mijnen brief weer open om te melden dat Oculi zoo juist bij den dokteur is geweest. Het is wel zooals ik dacht. Hij heeft dyspepsia en mag eenen heelen boel dingen niet meer eten. Maar gij en moet niet denken dat hij daar veel beslag van maakt. Ik geloof waarachtig dat hij er een beetje hooveerdig op is dat hij de Amerikaansche rijke-menschensziekte heeft. Maar hij mag ze van mij hebben; ik ben er niet jaloersch van.’