Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Verzameld werk. Deel 5 (1978)

Informatie terzijde

Titelpagina van Verzameld werk. Deel 5
Afbeelding van Verzameld werk. Deel 5Toon afbeelding van titelpagina van Verzameld werk. Deel 5

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (5.77 MB)

Scans (0.79 MB)

ebook (9.66 MB)

XML (2.55 MB)

tekstbestand






Editeurs

A. van Elslander

Anne Marie Musschoot



Genre

proza

Subgenre

verzameld werk


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Verzameld werk. Deel 5

(1978)–Cyriel Buysse–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 1092]
[p. 1092]

Sint-Pietersvuur

De nacht is zacht en geurig door 't gemaaide gras. De hooibergjes staan te dromen op de kortgeschoren weilanden, langs de overkant van de rivier. Daarachter ligt 't Kasteel, vagelijk zichtbaar met slechts enkele verlichte ramen tussen de nachtelijke somberheid van zijn statig park.

Het dorpje slaapt reeds. De oude molen met zijn naakt-gekruiste wieken mijmert in bespiegeling, als een wijze grijsaard eenzaam op zijn heuvel, dichtbij 't Kerkje, dat zijn fijne torennaald ten grijzen hemel punt. De huizen daar omheen hebben hun blinden gesloten. Men ziet nog nauwelijks hier en daar een lichtpriempje; men hoort geen geluiden.

Sint-Pietersavond!... Wie herinnert zich nog hoe dat vroeger was? In wiens oren klinkt nog als een blijde herinnering het jubelend klappen van de koewachters-dzjakken en het gezang en rondeke-dansen van jongens en meisjes om de rood opflakkerende houtvuren? Vergane traditie; vervlogen tijden! Er zijn geen boeren en boerinnen meer. De boerenzonen rijden op motorfietsen en de boerinnen dragen zijden kousen. Sint-Pietersvuur! Zij weten nog nauwelijks wat het is; zij glimlachen meelijdend-geringschattend.

 

Alleen Basiel, de visser, weet het nog. Zijn donkere ogen branden van innerlijk vuur. Hij herinnert zich. Elk jaar herinnert hij zich en steekt, voor zich alleen en voor wie zich rond hem scharen wil, het traditionele vuur aan.

Daar brandt het, aan de oever van het water, waarin het zich weerspiegelt. Het droge hout knettert krakend en de groene bladeren, die men erboven op gooit geven dikke witte rookwolken. Zo moet het zijn; dat is traditie.

Basiel geniet. Een warme glimlach speelt op zijn bruingebrand gezicht en zijn strak op de rode vlam gerichte ogen

[pagina 1093]
[p. 1093]

stralen. Free, zijn knecht, helpt hem. Hij beweegt zich als een donkere schim en haalt steeds nieuwe voorraad bij. En ook Zulma, Basiels blonde vrouw, is daar, samen met haar zuster Florence, die nog ongehuwd is en mooie, fijne trekken heeft, omlijst door donker, golvend haar.

 

Ik ben de enige bezoeker. Ik nader stilletjes door de mulle zandweg, achter de haag, en groet glimlachend:

- Elk ne goen oavend!

Een juichkreet! Basiel herkent mij en jubelt, tot de vrouwen: - Heb ik het niet gezegd! Als menier op 't dorp es zal hij komen!

De vrouwen, die neergehurkt zaten, zijn opgestaan. Zij groeten mij verrukt:

- 't Es woar, Meniere, w' hân precies van ou gesproken!

- Woar es den tijd, zeg ik, - dat overal Sint-Pietersvieren brandden!

- Ne woar, Meniere! Es dat toch nie spijtig, dat die ouwe gebruiken verloren goan!

- Er werd gezongen en gedanst; zeg ik, - de koewachters klapten met hun dzjakken en er werd een ‘dreupeiken’ gehaald.

- Da kan nóg wel, Meniere! glimlacht Basiel met slimme ogen.

De vrouwen giechelen hardop, vinden hem wel wat onbescheiden. Maar ik begrijp en haal het nodige uit mijn zak. - Free goat er gij omme! zegt Basiel fluisterend.

Free is al dadelijk weg, op blote voeten door het mulle zand, als een schaduw.

- Zij je nie schouw van de sampitter? vraag ik.

Zij moeten hartelijk lachen, want daar komt juist de ‘sampitter’, die op zijn avondrondje is. Hij nadert tot het vuur en kijkt ernaar, glimlachend.

- Sente-Pietersvierken moaken! schertst hij.

De genikkelde knoppen van zijn donkere uniformjas schitteren in de vuurgloed; zijn sabeltje in de zwarte schede hangt als een onschuldig stokje langs zijn zij.

Daar komt reeds Free terug met de jeneverfles onder de arm. Hij schrikt even bij 't zien van de veldwachter en verstopt de

[pagina 1094]
[p. 1094]

fles achter zijn rug.

- Kom moar alhier; 't es goe volk! roept Basiel.

Free aarzelt. De veldwachter kijkt schichtig om. De vrouwen lachen stilletjes. Basiel grijpt naar de fles.

- Sampitter, kom alhier! fluistert hij, opzij gaande, in de schaduw van de haag.

- Joa moar, mee 'n rapken, zulle! zegt de veldwachter.

Basiel schenkt in. De veldwachter neemt het glaasje, zegt dof, mij even aankijkend: ‘Op ou gezondheid, Meniere!’ en slaat ineens de inhoud binnen.

- Nog eentsje?

- Ba! Iene soldoat 'n vecht niet!

Basiel vult; de veldwachter ledigt.

- Nog eentsje?

- Merci... merci. 'k Moe vuers. Past op van de sandurms; ze zijn op ulder ronde.

De veldwachter veegt met de hand zijn druipsnor af en verdwijnt met plichtstatige pas in het duister. De beide nikkelknoppen in zijn rug glanzen ons nog even als twee katteogen na. Basiel en Free, en ook de vrouwen, drinken nu om beurten, uit hetzelfde glaasje...

 

Basiel vertelt... hij vertelt onbedaarlijk van de jool en vreugd van vroeger; en allen, bij het vuur om hem heen geschaard, luisteren, met stil-weemoedige belangstelling. ‘Woar es den tijd? Woar es den tijd?’ herhaalt hij voortdurend; en telkens weet hij nieuwe anekdotes en rakelt de herinneringen uit 't verleden op. De hoofden buigen, een vage triestigheid komt over de gezichten. Zulma zucht en Florences mooie ogen staren peinzend in het rode vuur. Was 't niet op zulk een avond, dat ze voor het laatst haar minnaar zag? Hij vertrok als soldaat naar het leger; de oorlog brak uit; hij keerde nooit terug...

- Zwijgt! zucht Basiels vrouw. - Ge moakt ons amoal triestig!

- Es 't meschien gien woar wat da 'k zegge! roept Basiel. - Kom, loat ons nog 'n dreupelke pakken.

Hij schenkt in en zij drinken. Het fleurt hen voor een poosje weer op. Maar het is gedwongen vreugde; het sproedelt niet

[pagina 1095]
[p. 1095]

van zichzelf... als vroeger!

Het vuur verzwakt en de nachtelijke stilte is alom. Geen echo van hun traditionele pret klinkt ergens over 't verre, stille veld. En in ieders hart sluipt het onuitgesproken en kwellend verlangen een vreugd te staken, die geen echte vreugd meer is. Hout en groen ligt daar nog in ruime voorraad om het feestvuur aan te wakkeren, maar niemand meer steekt er een hand naar uit. En in het uitsterven van 't vuur verdwijnt de kleurenfantasmagorie van de Sint-Pietersnacht: de gezichten worden bleekachtig en grauw; de nuchtere omgeving dringt naar voren; men ziet de toegeblinde huisjes van het slapend dorp, waar niets dan vermoeide mensen liggen, die de ganse dag gesjouwd hebben en morgen weer zullen gaan sjouwen. Ik sta op en wens goedenacht.

- Tot 't volgend joar, Basiel! Houd er den moed moar in, zue lank of da we leven!

Hij wipt overeind, als door een springveer bewogen. Zijn felle ogen glinsteren in de laatste gloed van het uitstervend vuur.

- Zue lank of da 'k op mijn bienen kan stoan, zal ik ieder joar Sente-Pietersvier doen branden! zweert hij plechtig.

Ik ga... De hooibergjes langs de overkant van 't water geuren zoet-aromatisch en de oude molen op zijn heuvel droomt, dichtbij het ouderwetse kerkje, dat zijn torentje ten grijzen nevel-hemel spitst.

Ergens in 't veld sist de triestige stem van een onzichtbare nachtuil.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken