Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Shit my mar lek (1998)

Informatie terzijde

Titelpagina van Shit my mar lek
Afbeelding van Shit my mar lekToon afbeelding van titelpagina van Shit my mar lek

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

XML (0.24 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

roman


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Shit my mar lek

(1998)–Meindert Bylsma–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 174]
[p. 174]

Twaëntweintich

Der liket neat feroare yn Fryslân, de sinne net, de beammen net, de heide leit der by lyk as oars, om der Kloosteriaansk oer te sjongen: ‘O brune heide, iensumheit yn gouden, gouden sinneskyn! 't Gewaei fan âlde spjirren! 't fyn gerank fan blonde, slanke bjirken!’ Der liket neat feroare, de wite huzen net oan 'e râne fan omtrint elk doarp dêr't guon fan sizze: ‘wite skimmel’ en oaren: ‘wyt en himmel’; de twa- en trijewjuksmûnen net dy't foar de ien de ‘skyline’ fersmoargje en foar de oare de skjinne foarútgong bemealle; de boeren net dy't op 'e selde tiid as oars eefkes troch it kowerútsje fan 'e lisboksstâl nei de lôft sjogge om dan de molkautomaat oan te setten; de arbeiders net dy't, lykas oars noch heal yn 'e dodze yn bussen, buskes en carpoolauto's op wei binne nei fabrykshal, bouput of dwinger; de kantoarlju net, dy't mei de sliepluzen noch yn 'e eagen har kopjûters oandrukke; de skoalbern net dy't yn grutte kloften op wei binne nei skoalle en lykas altyd âlje oer dy kloat fan wiskunde, dy sûch fan Frânsk ôf dy trut fan tekenjen.

Der liket neat feroare, de fûgels net, de blommen net, de puollen net: ‘Dyn fûgels ha ik leaf, dy't piipje yn dyn strewellen, Of júbljend sjitte omheech nei 't fiere blau... Dyn blommen ha ik leaf, net roerd fan minskehânnen, dy't kleurich bloeije en kein, yn bûnte pronks forsjit, Dyn puollen, hwer de djipten frjemd fan mearkes sjonge En keninklik en koel it swânneblomte bloeid...’ Der liket neat feroare, mar dat liket mar sa:

Komt der ien of oare reizger yn Harns op it stasjon en freget om in retoer Harns-Ljouwert. Is it dan nuver om te

[pagina 175]
[p. 175]

ferwachtsjen dat sa'nien as andert krije sil: ‘Asjebleaft, in retoer Harns-Ljouwert, dat is dan safolle safolle.’ Men soe it ek noch wol goed krije kinne as it loketwyfke, wat moarnsk, neat seit en de reizger it dwaan moat mei in andert op in kompjûterskermke. Men soe jin sels noch wol tefreden stelle kinne mei in grapke lykas: ‘Ljouwert? Wat moatte jo dêr yn fredesnamme no dwaan. Jo kinne folle better de boat nimme nei Skylge of Flylân.’ Mar nee, neat fan dat alles, se seit: Een retour van Ergens naar Nergens? Kunt u het nog eens zeggen? En, kloat fan in reizger, herhellet er it ek noch: In retoer Harns-Ljouwert asjebleaft.’

‘Daar kan ik u niet aan helpen.’

‘Juster sieten jo hjir oars ek en doe koenen jo it wol.’

‘Dat was gister.’

‘Krekt en no binne wy no.’

‘Precies, en nu zijn de richtlijnen veranderd.’

‘Rjochtlinen?’

‘Nu mag ik u officieel niet meer verstaaan.’

‘Mar jo dogge it wol.’

‘Officieel niet.’

‘Offisjeel net. Heare heare stean my by. Mar krij ik no noch in kaartsje of krij ik it net, de trein komt der al oan.’

‘Als u een retour Harlingen-Leeuwarden wilt hebben, daar kan ik u wel aan helpen.’

‘Jou my dat dan mar. En it is dat jo de NS-baas net binne, oars skuorde ik jo mei it wikseljild dwarstroch it loket hinne.’

Der liket neat feroare, de reiden net, de snilen net, it wetter yn 'e fearten net: ‘Yn onforweeglikheit stean' reid en snilen stil Yn d' effen wetters klearte.’ Der liket neat

[pagina 176]
[p. 176]

feroare, de ielreagers net dy't lykas oars, mei de boksen opstrûpt, yn 'e sleatswâlen stean te loeren op grutte gielrâ-nen, wettertigers, swarte wettertuorren of kikkerts en har neat oanlûke fan wat de wrâld om har hinne beävensearret; de reade wikel net dy't net oars as oars stil yn 'e loft hinget en dêr't gjin pipermûske tusken it raaigers oan ûntgiet. Der liket neat feroare, mar dat liket mar sa:

Komt der samar immen op in plysjeburo en seit: ‘Myn fyts is stellen, dêr woe ik graach eefkes oanjefte fan dwaan.’ Is it dan healwiis om te ûnderstellen dat de plysjeman efter de baly sizze sil: ‘Jo fyts stellen? Dat is net sa moai, dêr sille wy eefkes in kreas rapport fan opmeitsje. En dan mar hoopje dat jo fyts wer werom fûn wurdt, of dat wy him opspoare kinne.’ Sels as sa'n balyplysje - in plysje is ek mar in minsk - in baloarige bui hat, dan soe men it him ek noch ferjaan kinne as er seit: ‘Jo fyts stellen? No, as wy dêr fan efteroer falle soenen, koe it hiele buro wol mei stressferlof. Wy ha wol wat oars te dwaan as ús om dy rotfyts fan jo te bekroadzjen. Witte jo wol hoefolle minsken der moarns en jûns, as it noch tsjuster is, sûnder ljocht op fytse?’ Mar nee, neat fan dat alles, hy seit:

‘Ik begrijp u niet.’

‘Jo begripe my net?’

‘Nee, kunt u het ook anders formuleren?’

De plysjeburobesiker sjocht de buroplysje ris goed oan.

‘As ik my net fersin bisto ien fan Gabe en Gryt út 'e Hûnesteech. En do kinst my net ferstean? Yn 'e taal fan jim heit en mem: se ha myn fyts nadere en it soe aardich wêze asto dêr wat oan diest.’

‘U begrijpt mij niet.’

‘Om de soademiter wol. Do ferdomst it om my begri-

[pagina 177]
[p. 177]

pen.’

‘Uw rijwiel is gestolen.’

‘No komme wy tichter by de wierheid. En sis mar gewoan fan fyts, dy heechpraterij bewarrest mar foar in oarenien. Fan wa hast dy kueren?’

‘Hogerhand.’

‘Lit dy der mar bûten. Se wienen by jimme thús noch goddeleazer as de heidenen.’

‘Mijn superieuren.’

‘Soa, sitte dy der efter. No, witst wat, do dochst dy superiueren de groetenis mar fan my en sis der mar by dat ik wol wer in fyts werom jat.’

Der liket neat feroare, de wyn net, de wolken net, de sinne net dy't altyd wol wer ris in kear trochbrekke sil: ‘In lytse wyn wint oer 'e griene finnen oan... En heech yn 't loftblau mind're njued de wolkens; In wûnder! sjoch, yn 't Westen klearet stil de kym.’ Der liket neat feroare, de ljippen net dy't like bolbjirken as oars oer de wjuk gean; de skries net dy't oerémis as altyd syn eigen namme ropt; de ljurk net dy't krektlyk as earder heech yn 'e loft sjongt as in ljurk oant er him ynienen stil hâldt en nei ûnderen saait. Der liket neat feroare, mar dat liket mar sa:

Komt der immen dy't in hûs bouwe wol op in gemeentehûs en seit: ‘Ik soe de boufergunning eefkes ophelje.’ Dan kin it dochs net oars as dat men ferwachtet dat de gemeentejuffer soksawat sizze sil as: ‘De boufergunning, jawis, foar wa is it ek al wer, dan sil ik him eefkes opsykje.’ Faaks soe men it har noch net iens al te kweaôf nimme as se, wat noartsk, seit: ‘Wolle jo in nij hûs bouwe? Mar jo hawwe dochs al in hûs! Bliuw dêr dan yn. As elkenien mar nij bout, bliuwt der gjin romte mear oer foar wat greide,

[pagina 178]
[p. 178]

wat bou, wat bosk, dan wurdt Fryslân ien grutte stienpûst.’ Mar nee, neat fan dat alles, se seit:

‘Heeft u de brief bij u?’

‘Hokker brief!’

‘Die wij u gestuurd hebben.’

‘Dêr't yn stiet dat de fergunning klear leit? No hjir is er, asjebleaft.’

De gemeentejuffer hellet it brief út 'e slúf en besjocht him.

‘Dit kan zo niet.’

‘Is der wat mis?’

‘Die brief is onleesbaar.’

‘Is dat sa? Ik hie der oars gjin swierrichheden mei.’

‘Dat zullen wij moeten veranderen.’

‘Jo dogge mar, as ik de fergunning mar krij.’

‘Geen sprake van, eerst de formaliteiten in orde. Ik zal een nieuwe brief laten maken. U krijgt nog wel bericht.’

‘No moat it net mâlder! Yn dat brief stiet swart op wyt dat ik fan hjoed ôf de fergunning ophelje kin.’

‘Dat kan ik er niet uit lezen.’

‘Jim ha it oars sels skreaun.’

‘Toen die brief geschreven werd kon het nog zo, maar nu niet meer.’

‘Mar wat is der dan yn fredesnamme mis mei dat brief.’

‘De taal deugt niet.’

‘Doocht de taal net?’

‘Het mag niet meer in het Fries.’

‘Kristensielen noch oan ta, om my dogge jim it yn it Arabysk, mar ik wol dy fergunning no ha.’

‘Onmogelijk!’

‘No moatte jo ris goed nei my harkje juffer, as ik dy

[pagina 179]
[p. 179]

boufergunning no net krij, dan ferbou ik sûnder fergunning de boel hjir in bytsje en dan ha jim in boufergunning noadich om de boel wer op te bouwen. Wat sil dit!’

Der liket neat feroare, de stoarm net, de stilte nei de stoarm net: ‘Dan komt de stoarm, de gûler út 't Noard-Westen, En haffelt yn dy om, in hynsder, wreed fan byt... En dan! dan groeit in stiltme nei in wyld beweech.’ Der liket neat feroare, de sûpers net, dy't sûpe op libben en dea; de gokkers net dy't gokke op dea en libben. Der liket neat feroare, mar dat liket mar sa:

Komt der immen op in Postkantoar,

op in Arbeidburo,

by in Bibleteek,

by in Buro foar Sosiale Saken,

by in Skoallemienskip,

by in Reinigingstsjinst,

by in Buro Poppesoarch,

by in Buro Aldereinhelp,

by in Belêstingkantoar,

op in Muzykskoalle,

by in Wenningbouferiening,

by in Utstjoerburo,

by in Sikefûns,

op in Provinsjehûs...

Der liket neat feroare. Lykas de minsken dêr't se út berne binne en dy't har gong gongen, sil ek de minske fan no syn gong gean en stadichoan skiednis wurde: ‘Sa's 't wezen ek fan d'ienling minske op ierde; Dy't foar him wienen, makken him... en hy, Hy hâldt it lot fan slachten wer nei him Yn hannen... as in bern... Hwat boartersguod...’ Der liket neat feroare, mar dat liket mar sa:

[pagina 180]
[p. 180]

Ik(!) druk de t.v. oan en gean der noflik foar sitten. It is hast safier. Oan wjerskanten fan 'e middenstip stean de beide alvetallen opsteld. 't Hearrefean-Cambuur, bekerfinale. No it folksliet noch en it kin los. De Blauhúster Dakkapel is der klear foar. De kamera glidet oer de minsken op 'e tribunes. Grôtfol is it stadion. De Kapel set yn: ‘Wilhelmus van-an Na-ass...’

Eefkes liket it Abe Lenstrastadion stiif te stean fan ûntsetting. Dan giet der in ‘wave’ fan ôfgriis oer de tribunes. Is it fak A dêr't it begjint? Is it B? Och wat kin it ek skele, mar dwarstroch it Wilhelmus hinne klinkt, earst wat skruten, dan dryst: ‘Frysk bloed tsjoch op...’

It Fryske bloed springt oer nei in oar fak, nei wer in oar fak, nei alle fakken! Yn in omsjoch sjonge alle supporters, dy fan It Fean likegoed as dy fan Cambuur mei fjoer en faasje: ‘Klink dan en daverje fier yn it rûn...’

De Blauhúster Dakkapel skeakelet sûnder swierrichheden oer fan it Duitsche nei it Fryske bloed en dan daveret net mear te kearen de Fryske eare troch it Abe Lenstrastadion. Op itselde stuit daverje yn Dokkum, yn Harns, yn Starum, yn Appelskea de minsken ta de huzen út en yn Ljouwert daveret de earste stien troch de ruten fan it Provinsjehûs.

By my giet de skille. Op 'e stoepe stean trije plysjemannen.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken