Zedighe sinne-belden ghetrocken uyt den on-gheschreven boeck van den aerdt der schepselen

[p. I]

Godt heeft gesien alle dingen die hij gemaekt hadde. en waeren seer goedt. Gen: I.
Zedighe Sinne-belden getrocken uyt den Aerdt der schepselen door den Eerw: P.F. Ioannes a Castro Minder Br: Iubilarius tot Antwerpen.

[p. V]

Korte verclaeringhe op de tytel-plaet.

DEn geest, die niet gebonden kan leven, die los en vry is en niet en kan stilstaen, die heeft my in de ruste het meest ruste-loos gemaeckt, en alsoo ick my bevrijdt vondt van mij daegelijcksche Oeffenininghe, soo van Studien, Predicken, Biechthooren en anderen slaeffelijcke wercken, daer ick niet meer aan verbonden ben dan voor soo veel de liefde oft het wel ghenoegen op my vereyschen; soo en wilde den werckende geest niet rusten in den dagh, ten waer, dat my som-weylen, oock teghen mijnen danck, door de dompen van de maegh, naer de herssenen op-ghesteyght, het hooft beswaerde ende de werckinghe des geest, deden wat stil staen, doch even wel soo niet over-meesterde, oft heeft noch verscheyde wercken konnen aen den dagh brengen, onder andere voor mijnen Jubilé die noch niet ghedruckt en zijn verscheyde Spelen, Tragedien, Eer-giften ende meer andere geestigheden, naer dat mijnen geest naer ghelegentheydt en vereysch van tijden de Poëtycke aderen heeft doen vloeyen: op dat ick dan mijn vermaeck-schriften niet soude vruchte-loos erghens in eenen hoeck sou laeten versockelen, oft een knabbelingh der muyse worden; soo heb ick eenighe Schriften door den Druck laeten in het licht komen, ende voor het eerste, de On-gemaskerde Liefde des Hemels, door de welcke ick heb be-

[p. VI]

tracht mijn selven en andere af te trecken van de valsche ende vermomde Liefde des Wereldts, al-waer ick ont-deckt heb de On-gheschaepen en Waerachtighe Liefde, die Godt alleen is, die ons gheschaepen heeft, en de oorsaeck is van het waerachtigh wesen, die wel sijne kennisse aen-wijst door sijnen schepselen, maer voor 't sekerste door het H. Gheloof, waer ick voorder vervolgh de beweegh-redenen om hem te kennen ende weder te minnen: van wat deught dat Boeckken is? en kan niemandt beter weten als die het gelesen en wel verstaen heeft. Daer naer is gevolght den Boeck van het stervende Leven, die den stervenden mensch, die daeghelijckx sterft aen-wijst alle sijne Toe-vallen met corte Neep-dichten en aen-merckinge op de selve; op dat den mensch in sijn bedorven Natuer sich soude tijdelijck verhoeden van alle quaet: dan al-soo de menschen in hunne driften verblindt sijn, ende quaelijck tusschen goedt en quaedt konnen oordeelen, soo heb ick nu JUBILARIUS geworden, dit derde Boeckxken vol van Zedighe Sinne-belden daer by willen voeghen; op dat oock de on-geleerde, die geen Boecken lesen, noch connen lesen On-geschreven Boeck vande Natuer, die zy daegelijckx voor ooghen hebben om goedt te doen en het quaedt te laeten uyt de Natuer selver souden met letteren ende sonder letteren lesen. Dan alsoo ick dit Werck in de Tytel-plaet wel had geren uyt-gebelt, gelijck ick ghedaen wilde inspannen allen de crachten van mijn verstandt met al haer diep bedenckinghe, soo en heb ik niet konnen achter-haelen, waer in ick conde de Natuer eenichsins uyt-drucken: dat sommighe daer toe stellen eene Nymphe hebbende den boesem vol borsten, dat is eer

[p. VII]

een voor-beldt van de Aerde, die als eene goede Moeder alles dat zy voorts-brenght met den over-vloet van haere borsten onder-houdt ende op-voedt: maer de Natuer uyt te belden en kan niet wel ghevonden worden om dat zy jet on-sienelijckx is, en niet anders en schijnt als den in-gheschaepen drift, die Godt (die de Natuer is van heel de Natuer die van hem geschaepen is) jeder Schepsel in-druckt naer het vereysch van hunne werckinghe, waer mede elck in het besonder al hier soude konnen dienen, die soo verscheyden en menigh-vuldigh zijn, dat zy ons konnen dienen tot eenen Boeck die niet gheschreven en is anders als met hunne uyt-wercksels van hunnen in-gedruckten aerdt, waer uyt jemandt, al en had hy noyt letters gheleert, wel lichtelijck sou connen lesen en leeren het goedt naer-volghen en het quaedt schouwen. Ick heb dan hier voor-ghestelt den Boeck vande Natuer, ende niet hebbende, om dien te onder-steunen als de Natuer selver die on-sienelijck is, soo heb ick haeren lessenaer uyt natuerelijcke dinghen ghebouwt, op-gherecht en verciert met Festons van vruchten planten, en al-soo ten thoon gestelt voor alle menschen geleert en on-geleert om goedt en quaedt oock sonder letteren daer uyt te lesen: Maer alsoo desen Boeck diende on-gheschreven te wesen, soo heb ick alleen sijnen Tytel daer op-ghestelt, om te verstaen waer toe hy dient, bevattende soo veel Sinne-belden tot onse onder-rechtingen, als ick hier uyt den aerdt der Schepselen proeven daer van voor-stelle. Tot meerder verciersel soo verschijnt in het verschiet een groot ghetal van Schepsels, die den Schepper van boven, om dat zy van hem gheschaepen, die het wesentlijck goedt is, niet en konnen quaedt zijn naer zijn eyghen betuyghenisse Genesis 1. Vidit

[p. VIII]

Deus &c. Godt heeft gesien alles dat hy gemaeckt heeft, en waeren al seer goedt. Sijn zy dan geheel goedt? Hoe konnen wy daer quaedt in lesen om het selve te schouwen? men moet weten het goedt en het quaedt te onder-scheyden: ten is niet al quaet schijnt, noch al goedt dat het ghelaet van goedt heeft. Als wy hier van goedt en quaedt handelen, soo spreken wy van deughden en on-deughden, die ten op-sicht vande menschen alleen den eyghendom van goedt en quaedt hebben, ende daerom als wy leeren naer te volgen den in-ghedruckten aerdt der Schepselen: soo en segghen wy niet, dat de beesten oft ander Schepselen, deuhdigh oft on-deughdigh zijn, daer zy on-bequaem toe zijn by ghebreck van een redelijcke ziel, die alleen de schepsels tot deught oft sonde dient en noodigh is: Allen de schepsels zijn dan goedt, en het schijn quaedt dat hun van den aerdt in-ghedruckt is, oock niet quaedt voor soo veel het dienen kan tot straf ende beteringh van de menschen over het misbruycken van de schepselen, en zy ons dienen tot exemplaeren om hun ingheboren goedt te volghen ende quaedt te schouwen, op dat de redelijcke van de on-redelijke niet beschaemt en worden als zy den drift van hunnen aerdt in-volgen en wy teghen onsen aerdt verlicht met rede, ghetrocken door gratien, noch liever het quaedt verkiesen als het goedt tot ons eeuwigh bederf. Hier van sal ick in de voor-rede breeder bescheedt gheven.