Zedighe sinne-belden ghetrocken uyt den on-gheschreven boeck van den aerdt der schepselen

[p. 287]

94. Sinne-beldt.

Het vier vergaet dicht over-deckt:
Geeft locht aen vrientschap oft zy breckt.

DEr Bomben groot gewelt, kan jemandt licht beltten,
Die voor 't gemene-best', sich in gevaer wilt setten:

Want soo de bombe valt, eer 't vier komt aen 't cruyt,

Soo hyse over-deckt in tijdts met eene huyt,

En dat hy soo de locht kan van het vier af trecken;
Soo wordt het licht gedemt, eer t'on-heyl sal verwecken;

Daer anders had het vier het poeder aen-gevat,

Het had genoch geweest tot naer-deel van de stadt,

Om huysen ne'er te slaen oft in den brandt te steken:
Maer'tis niet van't quaet vier, dat wy hier willen spreken:

Daer is een ander vier, dat niet mach zijn veracht

Waer van dat meerder goets, als quaets wort af-gewacht

[p. 288]

 

Van 't schaedelijcke vier: een vier om liefd' t' on-steken,

 

De vrindtschap onder-houdt en nimmer mach on-breken,

 

Wilt gy den onder-gangh niet sien van heel het Landt,

 

'tWelck sonder vrientschap noyt sal houden vasten stant.

 

Dit vier soeckt open locht, dat niet bedeckt kan leven;

 

Is't dat gy 't locht on-treckt? soo moet het sich begeven,

 

En bersten als een bom tot on-heyl en meer quaedt,

 

Als wel een' bom die door de locht en 't vier aen-gaet.

 

Dit leert ons Sinne-beldt, dat vrientschap licht sal sterven,

 

Soo zy de teeckenen van vrientschap langh moet derven,

 

En dat het liefde-vier geheel wordt over-deckt,

 

Berooft van locht, als gy voor by gaet, niet en spreckt.

Voort-gangh op 't selve.

GElijck daer geen aen-genaemer noch noodt-saekelijckelijck goedt en is in een gemeynte oft gemeyn leven der menschen als de onder-linghe vriendtschap. en in tegen-deel niet schaelijcker als de vyantschap konnen wy bespeuren uyt de krachtighe uytwerckinge des viers soo in het goedt als in het quaedt. De liefde op de welcke de vrientschap gebouwt wort, is het goedt vier, dat voedt en voort-brenght den bandt van het Houwelijck, de onderlinge hulp ende by-stant aen malkanderen, den troost in swaerigheyt, den vrede onder de gebueren, den segen der familien, de trouwe onder-een, het wel-vaeren vande stadt, het heyl van het Landt: allen dit goedt veroorsaeckt de vrientschap. Wy hebben de Sonne grootelijckx van doen, het vier en waeter naer vereysch vanden noodt; maer vrienden en vriendtschap en konnen wy niet wel derven. De vriendtschap dient den rijcken voor een aelmoes, den armen voor een rente, den ballingh voor een Vaederlandt, den krancken tot medecijn, den gesonden tot sijn soet genoegh: geluckigh die veel vrienden

[p. 289]

heeft; want zy dienen hem tot handen, voeten oogen en ooren, door de welcke hy rustende kan wercken, en voor hem géren sullen doen, daer hy in belet wordt, de gevaeren sien en door het hooren van hunnen goeden raedt, dien volgende, de gevaeren veyligh ont-komen, met een woordt: die vrienden heeft, wordt ghelijck aen eenen, die maer een lichaem hebbende, Godt veel zielen had in-gestort om hem in alles te versien en van ons genoeghsaem hadde gheweest om in allen de deelen des lichaems in het noodt-saeckelijck te dienen: doch dit vier van vriendtscahp en magh niet versmacht worden; want het sonder locht licht uyt-gaet ende uyt-berst tot een groote verwoestinghe van vyandtschap: on-ghelijck aen de bomben, die als zy on-steken zijn, met het dempen vade locht, krachteloos worden ende vruchte-loos geschoten worden; soo niet het vier van vriendtschap dat sijn locht moet hebben, en niet worden on-trocken vande weder-liefde, want soo die benomen wordt sal in een boos vier van gramschap en vyandtschap uyt-bersten en op-springhen met een meerder verwoestingh alles verslinden, als oyt besloten bus-cruydt vermagh in open locht: Want ghelijck ick het goedt vande vriendtschap hier boven heb aengeteekent; ick en soude geen eynde vinden om sulckx vande vyandtschap te doen. Is het niet een schande, dat menschen die uyt den aerdt de sachtmoedighste moeten wesen, alleen om een af-keeren des hoofts, om een averecht woordeken, van boosheydt als raesende niet liever sien als hunnen vyandt met de doodt ghevroken? de vyandtschap als zy ghewortelt is dan is zy on-versoenelijck daer meer quaedt van komt als van bomben oft carcassen.