Aenmerckinghe op de tegenwoordige steert-sterre en drie lofdichten op Philips van Lansbergen

[p. 108]

Literatuur

G. van Alphen, Catalogus der pamfletten van de Bibliotheek der Rijksuniversiteit te Groningen 1542-1853, etc. Groningen 1944.

H. Bächtold-Stäubli (red.), Handwörterbuch des Deutschen Aberglaubens, V, Berlin/Leipzig 1932-1933.

G. Baudartius, Memoryen ofte cort verhaal der gedenck-weerdichste so kercklicke als werltlicke gheschiedenissen, etc. Arnhem (Ian Iansz) 1624. (UB Amsterdam sign. 402 D 16.)

Biblia: dat is, De Gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouwelick verduydtscht, etc. Embden, 1562. (UB Amsterdam, sign. 244 A 13.)

B. Bekker, Ondersoek van de betekeninge der Kometen, etc. Leeuwarden (Hero Nauta) 1683.

D. ten Berge, De hooggeleerde en zoetvloeiende dichter Jacob Cats. 's Gravenhage 1979.

D.J.M. ten Berge, ‘Jacob Cats als Renaissancistisch dichter’. De Nieuwe Taalgids, 69 (1976), 2 (maart), pp. 111-117.

W.I. Blaeu, Tweevoudigh onderwiis van de hemelsche en aerdsche globen, etc. Amsterdam (W. Blaeu) 1634. (UB Leiden sign. 2009 F 16^3.)

G. Brandt, Historie der Reformatie, en andere kerkelijke geschiedenissen, etc., II. Amsterdam (Jan Rieuwertsz., Hendrik en Dirk Boom) 1674.

J.C. Brandt en R.D. Chapman, Introduction to comets. Cambridge etc. 1981.

J. Broekema, Catalogus van de pamfletten, tractaten enz. aanwezig in de provinciale bibliotheek van Zeeland, I. Middelburg 1892.

P.L. Brown, Comets, meteorites and men. London 1973.

J. Bulwer, Chirologia or the naturall language of the hand, etc. London 1644. (In fotocopie UB Amsterdam, sign. 2552 F 24.)

Bijbel. Vertaling in opdracht van het Nederlandsch Bijbelgenootschap bewerkt door de daartoe benoemde commissies. Amsterdam 1963.

N. Calder, The comet is coming. The feverish legacy of mr. Halley. Harmondsworth, Middlesex 1982.

J. Calvin, Avertissement contre l'astrologie (ed. A. Angliviel). Paris 1962.

J. Cats, Aenmerckinghe op de tegenwoordige steert-sterre, etc. Zie voor de geraadpleegde exemplaren de verantwoording van de tekst.

J. Cats, Alle de werken van Jakob Cats (ed. R. Feith), I. Amsterdam 1790.

Cicero, De divinatione (ed. W.A. Falconer). London/Cambridge (Mass.) 1964.

Cicero, De natura deorum (ed. H. Rackham). London/Cambridge (Mass.) 1951.

S. Clark, The Elizabethan pamphleteers. Popular moralistic Pamphlets 1580-1640. London 1983.

[p. 109]

Claudianus, Carminum minorum corpusculum. In [verz. werk] ed. M. Platnauer, II. Cambridge (Mass.) 1956.

Claudianus, De bello Gothico. In [verz. werk] ed. M. Platnauer, I. Cambridge (Mass.) 1956.

Claudianus, De raptu Proserpinae. In [verz. werk] ed. M. Platnauer, II. Cambridge (Mass.) 1956.

Claudianus, Panegyricus dictus Manlio Theodoro Consuli. In [verz. werk] ed. M. Platnauer, I. Cambridge (Mass.) 1956.

Codex Iustinianus (Corpus Iuris Civilis II) ed. P. Krueger. Berlin 1954.

Corte beschrijvinghe ende Aff-beeldinghe des seer grooten ende schrickelijcken Comeets, etc. Leiden (Jacob Marcus) 1619. (Knuttel 3005.)

Van Dale. Groot Woordenboek der Nederlandsche Taal. ii^e herz. druk, Utrecht/Antwerpen 1984.

A. Th. van Deursen, Bavianen en slijkgeuzen. Kerk en kerkvolk ten tijde van Maurits en Oldenbarnevelt. Assen 1974.

A. Th. van Deursen, Hel en hemel. Assen 1980 (Het kopergeld van de Gouden Eeuw, IV).

A. Th. van Deursen, Volkskultuur. Assen/Amsterdam 1978 (Het kopergeld van de Gouden Eeuw, II).

Deux-Aes-Bijbel: zie Biblia.

S. Drake en C.D. O'Malley, The controversy on the comets of 1618. Philadelphia 1960.

E.J. Dijksterhuis, De mechanisering van het wereldbeeld. Amsterdam 1975^2.

Encyclopedie van Zeeland. Middelburg (Kon. Zeeuws Genootschap der Wetensch.) 1982-1984.

G.A. van Es, ‘Jacob Cats. Van Zeeland over Dordrecht naar Den Haag’, in: F. Baur e.a. (red.), Geschiedenis van de Letterkunde der Nederlanden, IV. 's Hertogenbosch/Brussel, z.j., pp. 65-114.

S. Fontanus, Bediedenisse vande nieuwe Comete ofte sterre metten steerte, etc. 's Gravenhage (Aert Meuris) 1619. (Knuttel 2801).

S. Fontanus, Die groote Practica ofte prognosticatie op het Jaer nae de gheboorte onses Heeren ende salichmakers Jesu Christi 1619, etc. Amsterdam (Broer Jansz.) 1619. (UB Amsterdam sign. O 66-51 [Knuttel 3006].)

D. Franken Dz., Adriaen van de Venne. Amsterdam/Paris 1878.

W. Frijhoff, ‘Prophétie et société dans les Provinces-Unies aux XVII^e et XVIII^e siècles’, in: M.S. Dupont-Bouchot, W. Frijhoff en R. Muchembled, Prophètes et sorciers dans les Pays-Bas. XVI^e-XVIII^e siècle. Paris 1978.

M. Frytschius, Catalogus prodigiorum atque ostentorum, etc. Noribergae 1555. (UB Amsterdam sign. 483 G 1.)

Gellius: The Attic nights of Aulus Gellius (ed. J.C. Rolfe), III. London/New York 1928.

H. Gerlach, ‘Het bestand in de Noordelijke Nederlanden 1609-1621’, in:

[p. 110]

Algemene Geschiedenis der Nederlanden, VI. Haarlem 1974, pp. 298-314.

O. Giraldo, ‘Van pamflet en traktaat tot vlugschrift: een oud probleem opnieuw belicht’. Handelingen van het 26^e Vlaams Filologencongres, 1967, pp. 536-546.

K. Goossens, Al in dit Soete Nieuwe-Jaer. Het leven van het nieuwjaarslied. Amsterdam 1942.

E.K. Grootes, Literatuur-historie en Cats' visie op de jeugd. Oratie U.v.A., Groningen 1980.

C.D. Hellman, The comet of 1577. Its place in the history of astronomy. New York 1944.

H. van der Hoeven, ‘Verzamelaars en pamfletten’, inl. bij W.P.C. Knuttel, Catalogus, etc, I. (reprint Utrecht 1978), pp. V-XXIII.

R. Hooykaas, Religion and the rise of modern science. Edinburgh/London 1972.

R. Hooykaas, ‘The reception of Copernicanism in England and the Netherlands’, in: The Anglo-Dutch contribution to the civilization of early modern society. Oxford 1976, pp. 33-44.

W.C.M. de Jonge van Ellemeet, Museum Catsianum. 2^e verm. dr., 's Gravenhage 1887.

W.P.C. Knuttel, Catalogus van de pamfletten-verzameling berustende in de Koninklijke Bibliotheek, etc., I. 's Gravenhage 1889.

Ph. Lansbergen. Bedenckinghen, op den daghelijckschen, ende iaerlijckschen loop vanden Aerdt-cloot, etc. Middelburg (Zacharias Roman) 1629. (UB Amsterdam sign. 724 E 12.)

Ph. Lansbergen, Verclaringhe van 't ghebruyck des astronomischen ende geometrischen Quadrants. Middelburg (Zacharias Roman) 1628 (titeluitg. van eerste druk, Middelburg, Hans van der Hellen, 1620). (UB Leiden sign. 2009 F 16^2.)

Ph. Lansbergen, Verclaringhe vande platte sphaere van Ptolemaeus anders Astrolabium genaemt. Middelburg (Zacharias Rooman) 1628. (UB Amsterdam sign. 723 E 1^2.)

A.O. Lovejoy, The great chain of being. A study of the history of an idea. Cambridge (Mass.)/London, 1978^14.

Lucanus, Pharsalia, in [verz. werk] ed. J.D. Duff. Cambridge (Mass.)/London 1978^14.

B. Luger, ‘Gezicht en vergezicht. Perspectiefproblemen in het beeld van de zeventiende en negentiende eeuw’, De Negentiende Eeuw, IX (1985), 3 (okt.) pp. 131-144.

Manilius, Astronomica (vert. J. van Wageningen). Leiden 1914.

Manilius, Astronomica (ed. J. van Wageningen). Leiden 1915.

P.J. Meertens, Letterkundig leven in Zeeland in de zestiende en de eerste helft der zeventiende eeuw. Amsterdam 1943.

P. Minderaa (red.), Aandacht voor Cats bij zijn 300-ste sterfdag. Zwolle 1962.

[p. 111]

O W. Mönnich en M. van der Plas, Het woord in beeld. Vijf eeuwen Bijbel in het dagelijkse leven. Baarn 1977.

N. Mulerius, Hemelsche Trompet Morgenwecker, ofte Comeet met een Langèbaert, etc. Groningen (Hans Sas) 1618. (Knuttel 2799.)

F. Muller, De Nederlandsche Geschiedenis in platen, I. Amsterdam 18Ó3-1870.

B. Nicolai, Verhlaringhe om yegelijcken te adverteeren van de dreyghementen Godts, etc. Amsterdam (Broer Jansz) 1618. (Knuttel 2800.)

W. Nijenhuis, ‘De publieke kerk, veelkleurig en verdeeld, bevoorrecht en onvrij’, in: Algemene Geschiedenis der Nederlanden, VI. Haarlem 1974, pp. 325-343.

J.W. Omloo, ‘Komeetverschijningen’, Historia. Maandschrift voor Geschiedenis en Kunstgeschiedenis, VII (1941), pp. 235-237.

Pauly-Wissowa: Paulys Real-Encyclop'ddie der classischen Altertumswissenschaft. Neue Bearbeitung begonnen von G. Wissowa, etc. Stuttgart 1893-1972.

A. Pannekoek, De groei van ons wereldbeeld. Een geschiedenis van de sterrenkunde. Amsterdam etc. 1951.

L.D. Petit, Bibliotheek van Nederlandsche pamfletten, etc, I. 's Gravenhage 1882.

A.T. Reitsma, ‘Hoe men in het jaar 1618 over kometen dacht en schreef, etc. Album der’Ndtuur, Groningen 1859, pp. 161-184.

H.C. Rogge, Bibliotheek der Remonstrantsche geschriften. Amsterdam 1863.

C A. Ronan, Discovering the universe. A history of astronomy. New York 1971.

G.D.J. Schotel, Vaderlandsche volksboeken en volkssprookjes van de vroegste tijden tot het einde der i8^e eeuw, I. Haarlem 1874.

Seneca, De otio. Ned. vert. in: C. Verhoeven (red.), Vragen en antwoorden. Baarn 1983, pp. 218-226.

Seneca, Naturales Quaestiones (ed. T.H. Corcoran). London/Cambridge (Mass.) 1971.

Seneca, Octavia. In: Tragedies II (ed. FJ. Miller). London/Cambridge (Mass.) 1978.

Silius Italicus, Punica (ed. J.D. Duff), I en VIII. London/Cambridge (Mass.) 1949.

A.C.J. Snijders, De komeet van Halley en het vergaan der wereld. Amsterdam z.j. (1910).

J.F. van Someren, Pamfletten niet voorkomende in afzonderlijk gedrukte catalogi der verzamelingen, etc. Utrecht 1915.

Statius, 'Tfiebais (ed. H. Heuvel). Zutphen 1932.

F.A. Stoett, Nederlandse spreekivoorden en gezegden, etc. 9^e geh. herz, en zeer verm. dr. bewerkt door C. Kruyskamp, Zutphen z.j.

K. Thomas, Religion and the decline of magie. Studies inpopular beliefs in sixteenth- and seventeénth-century England. Harmondsworth, Middlesex 1982.

P.A. Tiele, Bibliotheek van Nederlandsche pamfletten, etc. I. Amsterdam 1858.

J.M. van Tilburg, ‘Onze voorouders bestudeeren den hemel’, Haagsch Maand-

[p. 112]

blad XXXVIII (juli-dec. 1942), pp. 391-399-

E.M.W. Tillyard, The Elizabethan world picture. London 1943.

I. Velsius, Prognosticatie van die nieuwe ende seer schrickelijcke Comeet ofte Harige Ster anno 1618, etc. Leeuwarden (Barent Arents) 1618. (Knuttel 2802.)

P.E.L. Verkuyl, ‘Sterren-konst-licht bij Huygens-lectuur’, De Nieuwe Taalgids LVIII (1965), PP- 234-243-

Vier eeuwen Jacob Cats. Catalogus van een tentoonstelling, Brouwershaven/Middelburg 1977.

‘Visies op Jacob Cats en zijn tijd’, Bulletin van de werkgr. historie en archeologie van het Kon. Zeeuws Genootschap der Wetensch., XXVIII. Middelburg 1978.

P.G. Witsen Geysbeek, Geruststelling voor minkundigen, zakelijk zamengetrokken uit het onderzoek over de kometen van Balthasar Bekker, etc. Amsterdam 1832.

Woordenboek der Nederlandsche Taal. Bew. door M. de Vries, L.A. te Winkel e.a. 's Gravenhage enz. 1882-...

J.K. van der Wulp, Catalogus van de tractaten, pamfletten enz. over de geschiedenis van Nederland, etc, I. Amsterdam 1866.

Zeeusche Nachtegael, ende des selfs dryderleygesang, etc. Middelburg (Ian Pieterss vande Verme) 1623. Facsimile-editie (red. P.J. Verkruijsse en PJ. Meertens), Middelburg 1982..