De pelgrimagie van het kindeken Jesus

[p. 478]

XIII. Capittel.
Jesus wort seer wreedelyck gegeesselt, ende met doornen gekroont.

PIlatus siende dat de rasernye der Joden tegen den onnooselen Jesus meer ende meer waste, ende vreesende eenen oproer des volcks, dat geduerig van de Princen der Priesters op gestoockt wiert, heeft bevolen dat men Jesum soude geesselen.^(a) De soldaeten des Presidents hebben den sachtmoedigen Heere geleyt in de plaetse daer men de misdadige pynigde, alwaer vergadert is geheel 't regiment. Volgt uwen soeten Heere, ô ziele, ende siet hoe hy sonder eenig tegen seggen hem laet trecken, ende volgt de wreede beulen alwaer sy willen, gelyck een sachtmoedigh Lam naer de vleesch banck. Aensiet den onnooselen bloet met deernisse, want het gaet nu voor goet, ende synen bloedigen strydt begint nu maer. Och hy gaet soo schroomelyk aenloopen.

Siet eens met weenende oogen hoe dat sachtmoedig Lam daer staet tusschen die honden, ontfangende nu van den eenen, nu van den anderen eenen snauw, ende zynde seer ongeschicktelyck, ende met gedruys getrocken naer de pellerine, alwaer sy seer onbeleefdelyck syne kleederen uyt trecken, ende hem binden aen de Colomne, ende beginnen hem met een onmenschelyke wreetheyt te slaen met geknoopte touwen met roeden van scherpe doornen, met sweepen hebbende aen de eynden scherpe spooren, met wissen, ende al het pynelyckste dat sy konden vinden. Dien alderschoonsten Jongelinck (seght S. Bonaventura)^[b] staet daer t'eenemael naeckt met schaemte, tus-

(a) Matth. 27. Joan. 19.

[b] Medit. vit. Chr. cap. 76.

[p. 479]

schen die aldervuylste sielen; ende dat alderschoonste, aldersuyverste, alderteerste ende alderonnooselste Vleesch, ende de Bloeme van geheel de menschelyke nature, wort seer wreedelyk geslagen, ende van alle kanten open gescheurt: het Konincklyck Bloet druypt van alle kanten af in groote overvloedigheyt, ende hy ontfangt soo veel slagen op slagen, en wonden op wonden, tot dat geheel syn Lichaem van onder tot boven open gescheurt ende als gevilt zynde, de beulen, ende de sienders vermoeyt zyn. Alsdan is vervult geweest het gene Isaias voorseydt hadde: Wy hebben hem gesien, ende hy en hadde geen gedaente noch schoonigheyt, ende hy scheen ons als een melaetschen, ende die van Godt geslagen is. Aensiet hem dan, ô ziele, met groote ende langduerige aendagtigheyt in dese miserabele gesteltenisse, ende indien gy hier niet beweegt en wort tot medelyden, gy hebt wel een versteent herte.

O Godtminnende ziele, maeckt u dit bloedigh spectakel van uwen Bloedigen Bruydegom wel levendig tegenwoordig, al oft gy de slaegen die hy ontfangt, hoorde kletsen, ende het H. Bloet saegt af-loopen gelyck water van een druypende dack. Siet hoe het spat door geheel den vloer, ende onder de voeten getrappelt wort van die boose wichten. Siet hoe dese moede zynde, ende t'eynde van hunnen aessem, d' andere volgen in hunne plaetse, ende met versche ermen slaen op den goeden Jesus, al oft sy op een beeste sloegen, nu van vooren, nu van achter, nu van onder, nu van boven, sonder selve te spaeren syn gebenedyt aensicht. Imagineert nu dat gy den armen Jesus siet in het aensicht: siet hoe hy staende onder desen hagel der slaegen, niet eens synen mont open en doet, maer om uwer liefden die verduldelyck ontfanght. Siet

[p. 480]

hoe het gewelt der tormenten hem de traenen doet bersten uyt syne oogen, ende imagineert u dan, dat hy syne weenende oogen opheft tot synen Hemelschen Vader, hem metter herten opofferende dese bittere pynen voor u, ende dat hy dan syne ooge vol traenen tot u keert. O dit moet u herte door gaen, dit moet uwe ooghen doen leken, indien gy Jesum eenighsints lief hebt. Eylaes mynen soeten Jesu, hoe bitter zyn u myne sonden! hoe pynelyck zyn u myne quade genoegten! Eylaes, ô minnelycken Jesu, waer heeft u de liefde gebroght! gy staet als onmachtigh onder de ongenadige handen van dese wreede beulen: maer het is de liefde die u gebonden heeft, ende het zyn myne quade begeerlyckheden, die u soo wreedelyck geesselen, ende u ghebenedyt Vleesch open scheuren. Och sal ik dan niet weenen, siende dat gy om mynen t'wille soo jammerlyck mishandelt wort! sal ick noch derven myne quade genegentheden, ende sinnelyckheden volgen, door welcke u alderheyligste Lichaem soo afgryselyck doorhackelt wort. Och mynen liefsten Jesu! hoe gaet het in myn herte, dat ick u soo sien schudden en beven onder die gheweldighe slaeghen, lydende sulcke schroomelycke pynen, ende vergietende by naer al u onnoosel Bloet, daer ick sulcks verdient hebbe, ende niet gy. O ziele, peyst eens hoe schroomelycke tormenten uwen Bruydegom hier geleden heeft! Want zynde den Sone van eene Maget, hy hadde het delicaetste ende teerste Vleesch dat oyt mensche ghehadt heeft, ende die beulen sloegen met volle ermen soo ongenadelyck, al oft sy op eenen Ezel geslagen hadden.

Ten lesten, naer dat dese dienaeren des duyvels, den sachtmoedighen Jesus soo wel onthaelt hadden dat'er van den hoofde tot de voeten niet de min-

[p. 481]

ste plaetse in hem geheel en was, zynde al of hem de huyt af-getrocken waere, soo hebben sy hem los gemaekt van de Colomne. Maer [ô bewegelycke saecke!] den soeten Heere Jesus, nu by naer al syn Bloet vergoten hebbende; was soo flauw, dat hy ontbonden zynde als in onmacht viel ter aerden, liggende daer als een gekeelt Schaep in syn Bloet. O mynen Godt, wat is dit! eylaes mynen alderliefsten Jesus, hoe ligt gy hier verworpen, gelyck een beeste wentelende in u Bloedt! Nu sien ick in u volbroght het gene den Propheet in uwen naem voorseyt heeft, seggende: Ik ben eenen worm, ende geenen mensch, het verwyt der menschen, ende het verworpelinck des volcks. O ziele, maeckt om Godts wille dit droevigh spectakel u levendigh teghenwoordigh, ende blyft wat tyts met aendaghtigheyt letten op dese miserabel gesteltenisse van den Sone Godts, die genoeghsaem behoorde te zyn om steenen herten te verscheuren, ende te verwecken alle menschen tot bloedige traenen. Siet met bitterheyt uws herten, hoe verworpen den Koninck der glorien daer light ter aerden, hoe onmachtigh de kracht Godts daer schynt te wesen, ende hoe deerlyck de Sonne der rechtveerdigheydt, ende vreught der Engelen daer wentelt in syn Bloet. Siet hoe alle syne leden beven van flauwte, ende koude, ende hoe hy zynde t'eynde synen aessem, jaeght geduerigh gelyck iemant, die in duysent benauwtheden is, liggende op syne knien ende ellebogen, ende nu d'eene, nu d'ander opheffende, om de smerten der Wonden, nergens hebbende een gesondt lit, waer hy op lenen magh. Valt nu op uwe knien by den ellendigen Jesus, ende hem al soetjens op heffende by de ermen, siet hem met weenende oogen in het aensicht, dat oock t' e[e]nemael bebloet, ende open gescheurt is, ende de oo-

[p. 482]

gen swart, ende nauwelyks de gedaente heeft van eenen mensch. Hier moet het blyken oft gy Jesus lieft hebt. Dit verandert gesicht moet u herte doorsteken, ende vermorwen, alwaer het harder als eenen diamant. Vertroost dan uwen beminden in desen deerlycken staet, ten minsten met u droevig gelaet, ende traenen des herten, peysende dat hy dit al lyt om uwer liefde.

Daer naer hebben die verwoede honden met een onmenschelycke wreetheydt, terwylen Jesus soo ter aerden lagh, hem gesleept met een koorde aen synen hals langhst den vloer: tot aen eenen grooten steen, op welcke sy hem hebben doen sitten. Och welck een afgryselycke saecke is dit om sien! den Sone Godts daer sien sleypen, gelyk eenen gevilden hont. Ick en weet hier niet wat seggen, maer siet, en weent, ende staet verbaest over sulcke diepe vernederinghe van uwen Godt, die hem om uwer liefden soo laet mishandelen, sonder eenigh teeken van syne Goddelycke kracht te toonen. Ghy zyt hier, ô Heere, wel eenen verborghen Godt. Peyst, ô ziele, dat gy uwen Vader, oft eenen anderen alderliefsten vrient alsoo siet sleypen, ende wentelen in syn bloet ende ghevoelende een hertelyk medelyden, verandert dan van verbeeldinge, ende aensiet aldus uwen soeten Jesus, uwen alderbesten vrient, uwen aldergrootsten weldoender, uwen aldersoetsten lief hebber, uwen alderliefsten Saligmaeker, uwen Heere ende Godt hout u met een langsaeme aendaghtigheyt in dese aenschouwinge, ende ick hope dat gy wonderlyke bewegingen sult gevoelen, ende de vruchten van dese Meditatien beginnen te smaecken.

Als Jesus op dien voorseyden steen alsoo sat soo seyden die boose wichten tot malcander: Desen verleyder heeft sy selven Koninck gemaeckt, laet

[p. 483]

ons hem als eenen Koninck verçieren: ende haelende ergens uyt eenen hoeck eenen vuylen gescheurden roode zyden mantel,^[a] hebben hem die aengedaen, ende makende een kroone van scherpe doornen, hebbende die met gewelt in syn hooft gedouwen: ende hebben hem voor eenen Schepter een riet in de hant gesteken. Doen hebben sy voor hem knielende, al spottende geseyt: Weest gegroet Koninck der Joden: ende spogen hem in het aensicht, ende gaven hem kaeck-smeten, ende nemende het riet uyt syne handt sloegen dat tegen syn hooft.

Aensiet, ô ziele [seght S Bonaventura]^[b] uwen soeten Heere in alle dese syne verdruckingen, ende let wel aendachtelyck op syne actien, hoe hy al doet ende lyt dat sy willen. Hy ontfangt den spottelycken purperen mantel, hy hout op syn hooft de doorne kroone, hy neemt in syne hant het riet, ende terwylen sy voor hem knielen, ende met hem spotten, hy swygt met groote verduldigheyt. Aensiet hem nu met bitterheyt uws herten, namentlyk syn hooft dat vol doornen steeckt, ende noch geslagen wort siet hoe hy buygende synen hals, met een bitter torment die harde slagen ontfangt: want die lange scherpe doornen doorstaecken geheel syn hooft, druypende het H. Bloet van alle kanten af. O ellendige, hoe vreeselyck sal u dit Konincklyck Hooft eens wesen, 't welck gy nu soo veracht, bespuyght, ende slaet, want sy hielden den sot met hem, als den ghenen, die hadde willen regneren, maer niet en hadde connen comen tot synen vermete. Noch het en was hun niet genoegh, dat sy hem voor heel het Regiment bespot hadden, maer tot een meerder confusie, hebben hem in dese ge-

[a] Matth. 27. Joan. 19.

[b] Medit. vit. Chr. c. 76.

[p. 484]

steltenisse geleyt voor Pilatus, ende dan buyten geleyt voor al 't volck, hebbende de doorne kroone op syn hooft; ende dien spottelycken mantel aen, ende een riet in syne hant. Aensiet hem nu om Godts wille, hoe hy daer staet met het aensicht nederwaerts geslagen, voor soo veel duysent menschen, die al over hoop roepen: Cruyst hem, Cruyst hem; Dat sy looser syn geweest als hy, ende nu de overhant hebben; ende hem verwyten dat nu blyckt syne bottigheyt ende dwaesheyt, die hy gebruyckt heeft tegen hunne Princen ende Phariseen, van welcke hy tot dit eynde gebrocht, ende soo fraey op-geset is. Ende soo en heeft den Heere niet alleen groote pynen en tormenten, maer ook schaemte, ende verwytingen alhier geleden. Aldus S. Bonaventura.