Hoe bereidt men een ketter

9. Herinnering aan de KRO.

Als ik weer terug ben, wil de kro graag een kort interview hebben over de konferentie, voor ‘Kontekst’. Zoals dat dan gaat, spraken de heer kro en ik even over de vragen die er volgens hem in konden zitten en één ervan was: vindt u niet dat de russen uit deze zaak politieke munt hebben willen slaan?

‘Ligt in de vraag niet een beetje een diskwalifikatie?’ antwoord ik. ‘Het ging over de berechting van oorlogsmisdrijven. Als er ooit on-politieke oorlogen gevoerd zijn, deze in elk geval niet. Hitlers oorlog was uitgesproken (neem dat vooral letterlijk) misdadig en een groot deel van de rotmoffen hebben die gevoerd ‘mit tiefer Freude, Wollust und Besessenheit, weil es völlig mit ihrem eigenen Willen und Ideal “übereinstimmte”.’ Dat is een citaat van Abel Herzberg uit de Volkskrant, via Die Welt, of omgekeerd. Ik heb de indruk dat het in het duits nog erger klinkt dan in het nederlands. Met die fascistiese Wollust die alleen nog maar lekkerder wordt als de slachtoffers onmachtig en doodsbang zijn, hebben ze een paar miljoen oorlogsmisdrijven gepleegd. ‘Als je die wilt berechten,

[p. 19]

ben je politiek bezig. Als je ze niet wilt berechten ook. Daarom vind ik die uitdrukking er politieke munt uit slaan wat insinuerend.’ En zo nog een paar voorverkenningen, en toen ging het bandje draaien.

Op een gegeven ogenblik komt natuurlijk toch de vraag: ‘Vindt u niet, dat de russen politieke munt willen slaan uit die kwestie van de verjaring?’

Hij stelt mij wat teleur, maar ik antwoord weer dat ik de vraag diskwalificerend vind. En als ik op dinsdag 1 april naar de uitzending luister, hoor ik wel die vraag van politieke munt, maar niet mijn antwoord, dat ik het een insinuerende vraag vind. Ik bel op. De onverschrokken verklaring is: wij moesten inkorten tot zeseneenhalve minuut.

Niet lang daarna lees ik in de krant: ‘Het westduitse parlement zal nog voor het zomerreces worden gevraagd de wettelijke verjaringstermijn voor nazimisdaden op te heffen, zo is in Bonn bekend gemaakt. De westduitse regering heeft deze beslissing genomen onder toenemende internationale druk en blijkbaar in de hoop te voorkomen dat deze kwestie een inzet wordt van de algemene verkiezingen op 28 september.’

Ziezo, dat was geen kwade zaak, die konferentie van ons.