Het roerspel en de comedies van Coornhert
(1955)–D.V. Coornhert[p. 537] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comedie vande Blinde voor JerichoDerick Coornhert Alle blinden, die hare blintheyt bekennen,
Niet wetende tot wat leydtsman hen te wennen
Om dat sy tverleyden der verleyders vreesen,
Moegen hier ondervintlijck tasten en voelen
5
t Bedroch der blinde leydtsluy de om haer boelen,5
En veylich voor der sielen verleyding wesen
Doort volgen vande ware Leydtsman gepresen,
De self is die wech, tooch en blintheyts genesen.8
Ghedruckt int Jaer ons Heeren 1582.
+Laet ghy my so int wilt sonder hoeder varen?
10
+Neen, mijn hertslieve broeder sal u bewaren,
De selfs oock vande const is.
+Aerdich, dus dient hy tot u schermheer bisonder,
Want hy inder Rijmers Jonst is.
15
Wat vermach de const niet by Jonstigen ooren?
+Hoe sal hy weten (de my niet sach te voren)
Dat ick ben zijn Broeders gedicht?
+Hy kent so eygentlijck mijn Rijmen en wercken,
Dat hy met eens aenschouwe[n] mijn aert sal mercken
20
Wt de gedaente van u gesicht.
+Gaerne. Liefbroer, dees Comedie was geschreven
Om in druck te worden ghemeen.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 538] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sy scroemde tgheclap van hatelicke menschen,
25
Ic beloofde u haer voorstant te zijn na wenschen;25
Op de troost gaet sy van my heen,
Naer u toe. Met dit voorschrift aen my bedongen,
Dat u Jonst en Const by misgonstige tongen,
Haer naem sal helpen verschonen.
30
Dit moechdy, en dit suldy vol brengen met eeren,
Veel williger dan icx van u can begeeren.
U lust is my lief te toenen
Neemtse dan in u scherm, sy self sal u lonen,
En (doet ghy so sy seyt) u met eeren croenen,
35
So maeckt u van dees Comedie een behoeder
Derick Coornhert, u lief Broeder.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comedie
Inhouden Marc. 10.46
Als Jhesus met zijn Jonghers en veel volcx met hem
Opwaerts gingen van Jericho nae Jerusalem,
Sat Bartimeus Tymei Soon blint en arm,
40
By den wech, daer hy bedelde (met groot gecarm)
En hoorende dat Jesus van Nazarenen
Daer quam, riep hy luyde wt hertelijc meenen:
Jesu Davids soon (O groote troost der Armen)
Wilt mijns ellendigen Blinden ooch ontfermen!
45
Veel luyden dreychden hem op dat hy sou swijgen,
Maer hy riep des te meer (om hulp te vercrijgen):
Jhesu Davids soen, ontbermt u mijner! Jhesus bleef staen
En beval hem te roepen. Sy riepen hem aen,
Seggende, zijt goets moets, rijst, hy doet u roepen.
50
Hy warpt den Rock af, springt op, comt tot hem loopen.
Wat wildy (sprack Jesus) dat u van my sal gheschien?
De Blinde antwoorde: Meester dat ick mach sien.
Jesus sprack, u geloof heft u ghesont gemaeckt, gaet.
Terstont sach hy, en volchde hem inde rechte straet.
Een ander ende breder Inhout
55
+Hier vindi verclaert der Blinden ellendicheyt,
Verleydt van waensienders schalcke behendicheyt
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 539] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Doort vermetel oordeels toestemmen onbedacht,
Welcx bevonden bedroch sulcken haet heft gewracht
Inde blinde, dat hyse veriaecht, en preken hoort
60
Met opset om doen, tgoet hem leren sal Gods woort.60
+Daer verstaet hy hoe streng Godt straft den quaden
En den goetwilligen beschenct wt genaden.
+Voorts hoe de logen scalck door valschen schijn bedriecht,
En met stadich trueren loent als lust snel vervliecht;
65
Dat die sonden altijt haer selfs boete zijn,
Welc verstant dan walgen doet van dat zoet fenijn.
+Door dese ware afkeer vande valsche loeghen,
Comt haer de heylsame gaef des geloofs toeghen,68
Verclarende wat sy is, waer toe sy genaeckt,
70
Haer werc, haer vruchten, en hoe sy salich maect.
den blinden verblijdt op een onwech verdomelic,
de dan ooc wert ontdect met al haer valsch bedrijf,
van een verleydster Justitia Imputatijf.74
75
+Dees maeckt den blinden argelistelijck vroedt,
dat hy goet is, hoe wel hy niet goets heeft of doet.
+Welck bedroch grootelijck wort gemerckt byden Blinden,
doort geloofs getuych met wacker ondervinden.
Des hy sich dan wantrouwich vanden menschen keert.
80
Totten gaefrijcken God, daer hy hulpe af begeert.
+Verwerft en merckt dat hy sich self te veel heft betroudt,
Ooc Gode meer ende min dan Godes woort inhout,
+Waer door het ware berouw wt gantzer sielen,
tvermetel ordeel vyantlijc gaet vernielen,
85
+Des den droeven Blinden, mestrouwende zijn hooft,
Het claer gesicht en tvrolijcke licht wert belooft.
+Twoort wijst hem ten acker, die byder straten leit,
Om daer te gaen sitten, genaemt gelatenheyt.
+Daer sit die blinde stil met hertich verlanghen,
90
Om eens trecht stierende gesicht te ontfangen
+En hoort van Jesu wonderlijcke gheruchten,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 540] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
den hy Christum te zijn gelooft sonder duchten.
+Hy roept onophoudelijck: Jhesu, Davids kindt,
Ontfermt u mijns, ick ben Arm, Ellendich ende blindt!
95
+Dit hoort de milde Jhesus, die door zijn boden,
Den lichtgierigen blinden tot sich doet noden,
De, hoorende dat Christus hem om helpen roopt,
Doude zeden verwerpt en spoedich tot hem loopt,98
Daer hy van Jesu (wat hy wil, zijnde gevraecht)
100
Tgesicht begeert boven al dat de werlt behaecht,
Twelck hy waerlijck verwerft van Christo Almachtich
+Doort heylsaem middel vanden gelove crachtich,
Des de blinde verhoecht doort lievelijc lichte
Dat hy nu aenschouwet met open gesichte,
105
Jesum Christum danct met hertelick verblijden,
En trouwelijck nu volcht in onschuldich lijden.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Personen
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1e handelinge Ie wtcomen
Bartimeus die Blinde heeft by hem Observatio sui, wert metter hant gheleydet van Perverso Iudicio ende zeydt also:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 541] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[Blinde]
Armoede swaer bedroeft oock den sienden menschen,
En dolende Blintheyt queldt Rijcken nae wenschen.108
Wert hy dan niet met dubbelt verdriet bedroeft,
110
De alleen dees twee Jammeren teffens beproeft?
Dit valt in my, arme en ellendige blinde,
Des ick mijn Hert met druck overladen vinde.
Most dan armoet streng met haer felle cluystere,
Noch altijt versellen mijn blintheyt duystere?
115
Most dit hongerich bedelen noch vergroten,
Mijn Jammer, mijn dolen, met vallen, met stoten?
Hadde ick maer behouden int gesichts verliesen
Wat oordeels om een siende Leydtsman te kiesen,
Twaer my tot veylicheyt in mijn eewige nacht;
120
Maer nu kies ic blinde, door notelicheyts kracht,
Dick blindelijck een blinde de sich siende acht,
En so leydt deen blinde dander inden gracht.
Elck wil ander leyden, de self blint is als mol;
Elc seyt ic sie, de self swermt in duysterheyts hol,
125
En elc roemt sich vant licht, de self geen zon en kent.
Hoe mach ick blindt dan weten, wie siende is ofte blendt?
Connen mijn blinde Oogen oock eenichsins sien,
Weer hy siende of blint is, de my de hant comt bien?128
Men vindt menich mensch, die zijn onwijsheydt verstaet.
130
Doch kent hy wijsen, de hi vraecht en volcht haer raedt;130
Maer ick eylaes, ben so blindt dat ick gheen wech en weet;
Oock en kenne ic niemant de blinden te rechte leet.
Boven dien mach ick geensins wel onderscheyden
Blinde verleyders van sienders die recht leyden.
135
Deser vintmen weynich, die seer overvloedich.
Can ick dan oock vermijden dolinge onspoedich?136
Observatio sui
Neen ghy Vaeder, ghy bevint sulcx dick met smerten,
Met pijnlijc trueren en ongenoecht des herten.
Dit behoordy taenmercken tuwen voordele,
140
En doorsaeck van dien, dats vermetel oordele,
U Leydtsman, so stout als onversocht en blindt,141
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 542] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Den ghy dwaeslijck volcht, aencleeft en meest bemindt.
Hoe dicmael heeft hy u scendich gaen verleden?
U sin strecte nu oock na tghesicht des vreden,
145
Namentlijck Jerusalem, Godts heylige stadt,145
Om daer te becomen door dat veylige padt
Gesicht, Licht, ware kennis van God goetdadich,
Eewige lust met vreedsame rust gestadich.
Daer, daer beloofde u leydtsman u te stieren
150
Byden Schaepkens, maer bracht u by felle dieren,
In dit Godtloose Jericho, stadt vande maen,151
Onstadich, duyster, der hellen Prins onderdaen,
De u quelt met twistich verdriet, pijnlic wroegen,
Sware moeyten en hongerich ongenoegen.
155
Is dat niet het tegendeel van al u begeert?
Voeldy niet dat gy stadich al u wenschen ontbeert?
Heeft u leydsman u dan niet leelick bedrogen?
Noch geloofdy zijn raet vol dootlijcke logen.
Bedrogen te worden van een onbekende,
160
Machmen verschonen in donversochte blende;
Maer wie can verschonen het moetwillige hooft,
Dat dickmael den bekenden bedrieger gelooft?
Tvermetel oordeel is doorsaeck van al u leedt,
Noch volchdy hem gaerne, ghi de zijn ontrou weet.
165
Claechdy dan oock recht van verleydens verrasschen?
Blinde
Ongaern sit ick tusschen twee stoelen inde asschen.166
Dit doet my dees ontrouwe leydsman noch houwen,
Tot dat ick een vind, den ic vast mach betrouwen.
Midler tijt moet ick my met desen geneeren.
Observatio sui
170
Tquade te houden verderft, nut ist ontberen;
Seeckerder ist wel sitten, dan qualijck te gaen.
Blinde
Wie mach stil sitten in honghers noetlijck vermaen?
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 543] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
De thuys gheen Broodt heeft, moet daer buyten na sporen.
Weet ghy beter Leydtsman? noemt hem, laet my horen.
175
Ghy swijcht Dochter, en hebt (soo ick merck) des gheen macht.
+Maer zijt gerust, dees leydtsman is my self verdacht;
Dits doorsaeck dat ick in dees Kerc ben gecomen,
Want hier sal preken (so ick hebbe vernomen)
Een Man, wijs van sinnen, en heylich van leven,
180
Van Gode gesonden en wt liefte gedreven,
Om tvolck deser Stadt vrymoedich te verconden
De grootheyt metten oorsaken haerder sonden,
Oock raet van spoedelijck daer wt te geraken.
Also verlangt my nu met begeerlijck haken
185
+Om te verstaen de heymelijcke gebreken
Die noch int diepst mijnder blinder sielen steken,
Oock doorsaken, de my daer in doen volherden.
Want om eens recht vry daer af te moegen werden,
Denck ick by Godts hulpe te laten metter daet
190
Alle dat ick sal vernemen te wesen quaedt,
En allencxkens 't verstaen goet daetlic te plegen.191
Observatio sui
Vader, de Predicant is opten stoel gestegen,
En wil, al ist Volc luttel, 't Sermoen aenheven.
Blinde
O Godt, opent mijn Herte, wilt my Ooren gheven!
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1e Handeling IIe wtcomen
Sermo Propheticus, Blinde, Observatio sui, Perversum Iudicium
[Sermo Propheticus]
195
Inden Naeme des Mensch lievenden Godes, Amen.
Ghy Borgers deser Stadt, coemt hier, hoort altsamen
Die waerheyt u hatelijc, omdat sy u blaemt,
U Sonden, u logen lust, altijt so beschaemt,
Dat ghy van haer heylsaem berispen wijct duchtich199
200
Tot de dootlijcke logen, valsch en licht vluchtich.
Hem mint ghy, hem soect ghy, hem coopt ghy dier om ghelt,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 544] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Maer aengeboden waerheyt veriaechdy met gewelt.
Haer woort hebdy, so ic merc, by my vernomen,
Daerom is uwer so luttel hier gecomen.
205
Want ghy hoort liever valsch prijsen, dan waer schelden,
Dit houdt u in boosheyt, doecht hanteerdy selden,
+Ja nemmermeer. O alle ghy sotte geslacht,
De Burgers zijt in dees maenstadt en Godtloose nacht!
Daer is gheen Godt, seydt u hert (niet u valsche Mondt);209
210
Verdorven is u lust, vol grouwels inden gront.210
Niet een van u allen en doet goet, ooc niet een;
Niemant vraecht hier nae Godt, elck wijcket af int ghemeen.
+Hier woont waerheydt, ontfermen, noch Godes kennisse,
Maer vloec, Loghen, Moordt, Dieverij, Vrouwen schennisse.
215
+Sondicht Mensch tegen Mensch, hy crijcht by Godt noch soen,
Maer vertoorntmen Godt, wie salt ghebedt daer voor doen?
+En oftmen daer al voor bade, wie salt hooren?
Godt niet, al baden oock zijn drie wtvercoren.218
+Wat verwacht dan die Godtloose, die int quade volhert?
220
Vaste verstrickinghe in zijn sonden verwerdt,
Dat ghy hem te lief, tquaet niet laten sout mogen?
225
Of soud u der deuchden loon so weynich vermogen,+
Dat ghy u niet vant quaedt tot weldoen wilt voeghen?
So laet ten minsten tquaet om zijn selfs gequelle,+
En wt vreesen voor de grouwelijcke Helle.
Maer, denckt yemandt (die sulcx gaerne sou beginnen)+
Hoe connen wijt tquaet laten, als wijt beminnen?
De moet verstaen datmen tquaet niet recht mach laten,
Sonder vyantlijck strijden na tdootlijck haten.
Salment haten, men moet zijn snoodtheydt vol rouwen
Int licht der waerheyt ondervintlijc aenschouwen.
235
Hier toe behoeft vlijtich andacht en claer gesicht,
Maer vooral Godts genadich voorcomende licht.
Dan machmen het goet schijnende quaet bekinnen,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 545] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
En dan machment haten met hert, siel en sinnen.
Also mach nu elck, de wil hier licht wt mercken,
240
Doorsake, de tquaedt doet lieven en mercken,
Naemlijck des menschen onverstandicheyt blint,
Met valsch ordel, de tquaet goet noemt en bemint.
Dees blintheit is niet dan des lichts ontberinge,
Daer in comt elc doort oochsluytens afkeringe
245
Vant Licht, welck Godt is, dits dat den blinden bederft,
Soo langh hij(t) tlicht den rugg biet ende int donckere swerft.
Daerom, O all ghy blinden de u blintheyt kent,
Keert u ten Lichte, daer af ghy u hebt gewendt.
Treet wt dees Maenstadt, verlaet dees duysterlinghen,
250
Gaet na Jerusalem, tlicht des vreedts geringen,250
+Daer de Maen lichtet als de gulden Sonne claer,
En de Son, of daer tlicht van seven Sonnen waer;
+Ja daer de Maen niet mindert, noch die Sonne en daelt,
+Want Godt selfs zijn eewich licht lieflijck van sich straelt
255
Inden open ooghen van blinden lichtgierich,
De hy verlicht met waerheyts kennisse vierich.
+Spoedt u dan ghy Blinden tot dees Hemelsche claerheyt,
Ghy crijchtse, geloofdijs en begheerdijs in waerheydt.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ie Handeling IIIe wtcomen
Observatio sui. Blinde. Iudicium Perversum
[Observatio sui]
Hoe behaecht u dat Sermoen? Segt doch, lief Vaeder?
Blinde
Hertelijck wel, de reden zijn goet al te gader,
Nochtans treffen sy my wel hart ende scherp opt hooft.
Observatio
Ghy merckt dan ooc wel wien ghy te veel hebt ghelooft.
Blinde
Wien?
Observatio
Die u doorgaens soo deerlijck heeft bedrogen,
Ick meyn den schalcken, losen en valschen logen.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 546] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Blinde
265
Waer in?
Observatio
Int goede quaet, en tquaet goet te heten
Hoe begeerlijck hebdy zijn fenijn ghegeten,
Onder tdecxel van uwer sielen Medecijn,
Alleen doort behach van zijn bedriechlicke schijn!
Blinde
Wat schijn?
Observatio sui
Schijn van lust der smertbarende sonden.
270
Lust vervlooch rasch, smerte bleef inder Sielen wonden;
Loegen loofde int sondigen stadigen luste,
Volcomen genoegen met salige ruste.
Hoe bequaem u de lust?
Blinde
Een corte vroecht, langh verdriet.
Ja, gheen vruecht, een droom, een waen, een schijn, een niet.
275
Dus merke ic des loegens valscheit nu grondelic.
Observatio
+Dit blijckt daer in, dat sy doort leven sondelijc
Nemmermeer den beloofden salicheyt en gheeft,
Maer geeft altijt onsalicheyt de vaste cleeft
Aen den sondaer, so haest als hy de sonde doet.
Blinde
280
Hoe meyndy dat?
Observatio
Sond baert altijt zijn eygen boet.
So veel schelet, dat sondigen lust sou gheven,
Dat de Sondaers altijt ellendichlijck leven.
Want der Sonden straf toeft niet tot daenstaende helle,
Maer misdoen straft den sondaer sulcx met gequelle.284
285
+De logen belooft door sonden heyls verwerven,
Maer altijt is de sond der luyden verderven,
Ons misdaden vergeldent ons opter stede.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 547] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ons boosheyt straft ons, ende de Godtloos heeft gheen vreede.
Blinde
Verclaert dit breder.
Observatio
Hebdy noyt Rijckaert benijdt?
Blinde
290
Ja.
Observatio
+Wast niet een etter in u gebeent?
Blinde
Altijdt.
Observatio
+Wat loon gaf u de verwaende hoovaerdicheyt?
Blinde
Verachtinghe
Observatio
Wat gaft lieghen?
Blinde
Spots onwaerdicheyt.
Observatio
Spraeckt ghy niet achter rugghe van yemandt quaedt?
Blinde
Dickmael.
Observatio
Wat was de vrucht?
Blinde
Schande en allemans haet.
Observatio
295
+Hebdy tgelt niet bemindt?
Blinde
Ja, hooch boven de maet.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 548] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Observatio
Wat rijckdom creechdy?
Blinde
+Een hert altijt onverzaedt,
Mindringe van genoegen, meeringe van begeren;
Dats rechte armoet en rijckdoms ontbeeren.
Observatio
So ist met dander sonden, elc plaecht zijn knape:299
300
+Satte gulsicheyt verdrijft den gesonden slape;
+Geyle oncuysheydt verteerdt den naetuerlijcken cracht,
En dolle dronckenheyt heefter veel ter doodt gebracht.
Nu siedy, hoe fellijck de sond zijn dienaer loont,
En hoe bedriechlijck die logen zijn gelover hoont,
305
Want onder tdecxel van een lustige schijne,
Belooft hy vruecht, maer gheeft niet dan druck en pijne.
+Al schijnt logens broodt soet inder sotten menen,
Tvult namaels den mont met harde keselsteenen.
De dit bevindt, mach hy meer na logens hooren?
Blinde
310
Voorwaer neen, hy heeft by my tgheloof verlooren.
Tfy mijns, dat ick zijn valscheydt oyt gingh betrouwen!
Ghy valsche loeghen gheest! My suldy niet meer houwen
In uwen dienst! Nu kenne ick u gevalschte wijn
Voor sulck bitter, dootlijc en moordelijck fenijn,
315
Dat icks voortaen niet meer en sal mogen drincken,
Al quaemdijt noch so soet gesuyckert inschincken.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1e Handeling IIIIe wtcomen
Fides. Blinde. Observatio
[Fides]
Godt groet u, vrundt, ende geve u vruechde des herten.
Blinde
Der Blinden vroecht is rouwe met droevighe smerten;
De niet siet, wat mach hy goets sien en verblijden?
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 549] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fides
320
Wat nu niet is, wert wel in toecomende tijden;
Daertoe come ic, gesonden touwer verschoning.
Blinde
Van wie?
Fides
Van Gode, alder Coningen Conincg.
Blinde
Waer toe sent hy u?
Fides
U met hulp soo te gerijven,
Dat ghy niet langer in duysternis sout blijven,
325
+Dat ghy van dolende blintheyt sout genesen,
Dat ghy een Soon vant Hemelsche licht soudt wesen,
+En dat ghy soudt leven ende salich werden.
Blinde
Wie sidy?
Fides
+Godts gaef tot doechts begin en volherden,
+Een grondt onbeweechlijck van Godts volck in nooden,
+Ende een onderhout van sheren geboden.
Blinde
Wat sydi?
Fides
Een vast betrouwen van tgunt niet en schijnt.331
Blinde
Wat suldy doen?
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 550] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
In zijn Soen, en so getroostelijck leeden
Tot Godewaert, van hier na tgesicht des vreden.
Blinde
U seggen baerdt in my een vuyrich verlangen.
Fides
340
+Door my suldy die beloften Godts ontfangen,
Salichlijck in Godts cracht werden bewaert,
Een Sone Godts wesen, goet, van Godtlijcker aert,
Ja, de Gheest Godes sal self in u herte woenen.
Blinde
O groote weldaden! Hoe sal icx Gode lonen!
Fides
345
+Godt gevet al, maer ontfangt niet. spreeckt van gheen loon;
Godt self sal u heyl wercken door my in zijn soon.
Blinde
Godt salicht ons dan (zoot schijnt) sonder ons wercken?
Fides
Neen. Hierom is groote werringe byden Clercken.348
Eenige seggen als ghy, andere plat daer tegen,
350
Ende missen bey tmiddel, dolende op onwegen.350
Blinde
Wat ist middel? Dat en heb ick noch niet ghemerckt.
Fides
Dat Godt niet sonder den mensch, dees niet sonder Godt werckt.
Blinde
Wat ist werck Godts?
Fides
Aenbieding van zijn heylich woort,
En van my zijn gave.
Blinde
Wat doet de mensch?
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 551] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fides
+De hoort
355
Ende ontfangt. Hy hoort en leerdt aendachtelic,
+Tgene Godt self hem leerdt ende spreeckt crachtelijck.
Als dan die mensch verstaet zijn bloedige snootheyt,
Oock mede des lieven Gods goedige grootheyt,
So mistrout hy zijn vernuft met haet afkeerlijc359
360
Ende ontfangt my, Godts gave, willich en begheerlijck.
Dit valt selden, meest elck hem self te veel behaecht,
Hier door is dat Godt doorgaens den Menschen beclaecht,
+Dat sy niet willen hooren, noch waerheyt leeren,
Oock zijn aengheboden gaven niet begeeren.
365
Want sy toor stoppende in verwaentheyt steygeren
So hooch, dat sy moetwillich Godts gaven weygheren;
+Maer de haer eyghen blintheydt en quaetheydt verstaen,
Mercken opt woordt, en nemen mijns begheerlijck aen.
Al sulck een acht ick, dat ghy (O Blinde) nu zijt.
370
Begeerdy mijns?
Blinde
Och Ja, mijn siel is so verblijt
Door u vrolijcke toecomst, my so wenschelijck,
Dat ick vroecht gevoel, meer Godtlijck dan menschelijck.
Fides
Geloofdy tprediken, dat ghy hier stracx hoorde?
Blinde
Niet als eens menschen, maer als Gods woorde.
Fides
375
Weet ghy noch wel, wat den Blinden daer was belooft?
Blinde
t Goddelijcke licht met open oogen int hooft,
O salich woort, mocht ick de beloften ontfaen!
Fides
Betroudt ghijt?
Blinde
Vast.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 552] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fides
Door wat middel?
Blinde
Van hier te gaen,
Om rechts weechs te wanderen na Jerusalem.
Fides
380
Staet op dan, gaet van hier, volcht rasch des heeren stem,
Dese stadt, met oock u self moet ghy verlaten.
Blinde
Gaet voorn, ich volch. Heer, stiert ons op rechte straten.
Chorus
Die blinde doolt met sorghen,383
Volcht vreemden int verdriet,
385
Welcx blintheyt is verborgen
Voor hem dies niet en siet.
Vermoeydt in ongenoeghen,
Keert hy tvernuft den rug,
En door zijn pijnlijck wroeghen
390
Soeckt hy een vaster brug.
Hy hoort des woort[s] verconden
Begheerlijck in zijn hert.
t Woort opent hem die wonden,
Van zijnre sonden smert.
395
Dan dreycht het zijn misdaden,
Des Heeren straffe swaer,
Tbelooft oock wt ghenaden
Den Blinden Ooghen claer.
U opmercken gaet voorts toghen,399
400
Doort ondervinden fijn,
Hoe dat de valsche loghen,
Het quaet seyt goet te zijn.
Dit doet na tquade lusten,
Twelck allen Sonden voedt;
405
Dan leeren smerts onrusten,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 553] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dat zent hem zelven boet.
Hier terdt die ware hate,
Thooft vant valsche Serpent.
Tot Blinden soo van State,
410
Die Heer tgheloove sendt,
Dwelck sy zeer gaerne ontfanghen,
Om dat het hope baerdt,
En strecken snel haer ganghen,
Van daer ten Hemel waerdt.414
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tweede handeling. Eerste wtcomen
Meritum. Blinde. Fides. Perversum Iudicium
[Meritum]
415
Goeden dach, vrundt, waerwerts haest u duyster treden?
Blinde
Na Jerusalem, tzoete gesicht des vreden;
Mijn hert verlangt na die Stadt Godts wtghenomen.
Meritum
Daer ben ick Borger, van daen ben ick gecomen,
Daer gae ick hen, en wil u met herten gaerne
420
Daer leden om wesen u een Lantaerne,420
Een Licht, een Leydsman met zekere veylicheyt.
Blinde
Zijt ghy dan die Christ, tclare licht vol heylicheydt?
Meritum
Neen. Maer ick alleen breng tot Christum gepresen.
Hy woont met my in, en sal u door my genesen,
425
So ghy mijn trou toeseggen vast wilt betrouwen.
Fides
Het licht gelooven brengt lichtelick in rouwen
En tvolghen eens onbeproefden Gheests baerdt bedroeven.
Iudicium Perversum
Hoe machmen eenich geest sonder volgen proeven?
Die raedt volcht, en merckt oft werdt, doet rechte proeve.429
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 554] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Blinde
430
Hola! Zidy weder daer, ghy stoute boeve?
Wat maect ghy hier? Wie heeft u tot my geroepen?
Iudicium P.
Niemandt. Ick coom van self jonstich hier gesloepen,
Doe ic u dat Hoerken sach volgen sonder toeven,
Wel wetende, dat ghy mijns raedts zout behoeven,
435
Want Fides clapt heel kintsch en heeft noch geen oordeel.
Meritum
Volcht my, of blijft hier, ick soeck u, niet mijn voordeel.
Doch wil ick u te goedt mijn trouwheydt soo betoogen,
Dat ghyse claer sult sien met u redens oogen.
Segt dan, soudy Godt niet gaerne genaken?
Blinde
Ghewis.
Meritum
440
+Die tot Godt wil gaen, moet gelooven dat Godt is.
Fides
So doet dees.
Meritum
Oock dat hy voor al de hem soecken
Een beloonder is.
Fides
Dat leeren waerheyts boecken.
Meritum
So moeten oock bekennen Leken en Clercken,
Dat Godt een beloonder is van goede wercken.
Fides
445
Sulcx tuycht al de Schrift.445
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 555] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
+Oock zijn by Gode veel verscheyden woningen;
Wat zijn dat anders dan verscheyden loningen?
Daer sal elck genieten vergelding nae waerde
450
Van zijn goede wercken gedaen hier op daerde.
Nadien dan die minder doechden hebben gedaen,
Oock wel zalicheyt, doch minder, sullen ontfaen,
So blijckt, dat die meest doecht wercken menichvuldich,
Meest verdienen en meer doen dan sy zijn schuldich.
455
+Of soudy wanen, dat die suyvere maechden
Gode noyt boven echte luyden behaechden?456
Of meyndy dat de al tgoet den Armen geven,
Niet meer verdienen dan die daer wel af leven?
Die troudt, of tzijn behoudt, sondicht niet ende behaecht Godt;
460
Maer dander zijn volmaeckt, ende doen meer dan tghebodt,
Meer dan tghebodt heyscht, daerom sy voor Godt den Heer461
Oock meer verdienen, meer loons crijghen ende meer eer,
Overmits haer goede wercken overtallijck,463
Die Gode so aengenaem zijn en so bevallijck,
465
Dat zijse ander menschen met mogen deelen,
Als diet self niet behoeven. dit mocht ic niet heelen
Om u nuts willen. Wildy my volgen, ghy moecht.
Blinde
My schrict des weechs swaerheyt van soo volmaeckter doecht!
Tes allemans ding niet daer aen te geraken.
Meritum
470
Schroemt niet, mijn doecht sal ick u deelachtich maken,
Oock de doecht van alle heyligen volcomen.
Haer overschot sal u onvolmaectheyt vromen,472
Al hebdy schoon geen doecht, wildy maer wanderen
Op ons heylige wech sonder veranderen,
475
Want die doecht pleechtmen oock in Babylonien.475
Blinde
Hoe heet die wech?
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 556] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Meritum
Betrouwen in Ceremonien,
Wasschen, scheren, het Paeschlam eeten, besnijden,
Sabbateeten en onderscheyt in spijs en tijden.
Merct, vrunt, dees wech beschermt voor dolen en swerven,
480
En leedt gemackelijck, sonder tquaet te sterven,
Tot Jerusalem, inde vrede rijcke Stadt.
Iudicium Per.
Wat dunckt u nu, Meester? Die ween behaecht my badt
Dan alle ander weghen, sy is effen en licht.
Blinde
Sy ghevalt my oock. Meritum weest mijn ghesicht,
485
Mijn Leydtsman en mijn voerder, u wech acht ick goedt.
Gaet voor, ick volghe u, stiert mijnen twijvelijcken voet.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
iie Handeling iie wtcomen
Iustitia Imputativa. Meritum. Blinde. Iudicium Perversum
Fides
+Hoe lang blijft ghy een aenstoot den Blinden int soeken?
Schroemt ghy dan niet des volcx Rechtvaerdich vervloeken,
Ghy blinde Meritum blent, die den blenden blendelijck
490
Op donwech doet dolen vermoeyt ellendelijck?
Doedy niet dolen met u verdienste spottelijck?
Meritum
Ghy schelt my tonrecht, want mijn Leer is Gottelijck;
Godt belooft den weldoenders der eeren Croone.
Moet daer niet verdienst zijn, daer Godt spreeckt van loone?
495
Wat vindtmen meer inde Schrift, alsmens rechts doorsiet?
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 557] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oock en crijcht niemant loon sonder goetdoens ganghen,
En niemandt doet goet, hy moet eerst goetheydt ontfanghen;
Ontfangt dan de goetdoender tgoet eerst van Gode,
So en mach hy, goetdoende na Gods gebode,
505
Niet verdienen. Neen, hy betaelt zijn schuldich recht.
+Verdient dan yemant? Blijft de best niet een onnut knecht?
Mocht die mensch verdienen, wat behoefde hy ghenade?
Meritum
Verdient hy niet, die vrywillich nae Godts rade,
Meer doechts doet dan hem die godtlijcke wet beveelt?
510
Dit doet hy die al zijn have den armen deelt,
+Oock die willich maecht blijft, daer hy wel mocht houwen.
Godt self ontfangt, datmen daermen gheeft wt trouwen,512
Verdientmen dan niet door aelmis aenden armen?
Iustitia Imputativa
Neen. Door oefeningh vermeerdt Godt liefts ontfarmen.
515
Godt ontfangt niet, al acht hijt soo tonser vromen;
Wy ontfangen ghevende, want in ons comen,
Int geven doort wel besteden, woeckers vant pondt.517
Oock doort los besitten van ons haef inden gront,
So dat ons gelijck is, winnen of verliesen.
520
Gheen gelt te hebben of geen wijf te verkiesen
En is Gode geen dienst, weldaet nut of lust.
O neen! Maer als de mensch van becommeringh rust,
So mach zijn onbecommerde vuyrige gheest
Om tgoede bidden, en crijget daerom oock meest.
525
Rechts oft een schat rijck Coningh van herten milde,
Die elck geven, van niemant ontfangen wilde,
Barmhertelijc sprake totten armen bedroeft:
Bidt maer. Ick sal u schencken meer dan ghy behoeft.
Ontfangt veel, wert rijc, en deylt anderen rijckelic,
530
So behaechdy weldoende my gelijckelijck
Als mijn barmhertige en gaefrijcke Sonen.
Dan wil ick u lieffelijcke miltheyt belonen
Namaels met mijn rijck, en wil u hier int leven
Tverschonckene hondert vout wederom gheven.
535
Segt, wat ontfangt Godt, de elck so gheeft nae wenschen,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 558] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Van de behoeftige bedelende menschen?
Wie merckt oock niet, na dien duecht wast int hanteren,
Dat de ghevers, ghevende, miltheyts duecht vermeren538
En Godt niet van haer, maer hem van God weldaedt gheschiet?
540
Waer blijft nu de verdienst, daer op ghy u verliet?
Verdwijnt hier ooc niet u weldaet overtallich?
Die wilde ghy (arm Bedelaer ongevallich)
Anderen met deylen, als u overschietende.
Betaeldy Godt zijn pont, wat is God genietende
545
Van u? maer hoe moechdy zijn pont noch betalen?
Hebben wy niet al in sotte Joecht gaen dwalen?
Zijn wy Godt ons gantze leven niet schuldich
Recht te doen? wie en sondicht niet menichfuldich?
Of sich dan schoon yemandt noch soo recht bekeerde,
550
Dat hy (dwelc seltsaem valt) voorts altijt doecht hanteerde,
En Godes geboden volcomelijck vervulde,
Doet hy dan oock meer dan betaling van schulde?
Wat schiet hem dan doch over, daer met hy vervult
De betaling van voorleden oude schult?
555
Blijft dan noch altijt dalderheylichste mensche,
Die namaels recht doet volcomentlic na wensche
Een schuldenaer Godes, waer blijft die verdienste zot?
Behoeven wy niet al die genade van Godt?
Moeten wy niet al bidden in ootmoedicheden:
560
+En wilt, O Heer, met ons int oordeel niet treden.
Comen wy al te cort, zijn wy al vol feylen,
Wien schiet doecht over om andren met te deylen?
Tes dan valsch bedroch, O mensch, dat Meritum leerdt,
Die u van Jerusalem en Christ recht afkeert,
565
En leedt nae Babylonien, tot Antichrist,
Door bevallijcke, maer dootlijcke argelist.
Dus verlaet hem, volcht my, want in mijne tenten
Woont Christus met zijn oprechte Sacramenten
En suyver Leer, na Godtlijcker waerdicheyt.
Blinde
570
Wie sidy?
Iustitia Imputativa
Imputativa Rechtsvaerdicheyt
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 559] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Blinde
Wat meynt dat?
Iustitia Imp.
Toereekentlijcke gherechticheyt,
Want elck is en blijft inder sonden knechticheyt.
Nu acht Godt in Christ door my, sonder u daden
Of goey werken, den mensch gerecht wt genaden;
575
Die Sondt die in u is en ter doodt toe in blijft,
Godt u, of sy niet in u waer, niet toe en schrijft.
En doecht, die buyten is en blijft talder stont,
Rekent Godt u toe, of sy waer in sherten gront,
So ghy betrouwt op Christ onschuldich en goetdadich.
580
Merckt, soo verdwijnt verdienst, en Godt blijckt ghenadich,
En so eertmen Godt recht. Leert u so de bastert?
Iudicium Perversum
Voorwaer neen. Men siet, dat Meritum Godt lastert.
Observatio sui
Segt, Vader, soeckt ghy niet nae vrede op dees weghen?
Blinde
Ja.
Observatio
Meritum sey des u toe. Hebdys vercregen?
Blinde
585
O neen, tes onrust, dat eyghen vermoghen gheeft.
Observatio
Ghy merckt dan oock claer, dat hy u bedrogen heeft.
Wildy den bekenden bedrieger meer volghen?
Blinde
Gheensins, ick haet hem en ben toornich verbolghen.
Iudicium Perversum
Van desen verleyder ist hert nu afgewent,
590
Ghy zijt blint, ick ken gheen wech, die dees Vrou wel kent.
Laet ons haer navolgen, soo coomdy tot vreden.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 560] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Iustitia Imputativa
Volchdy my na, ick sal u trouwelijc leden,
Den wech ken ik wel.
Blinde
Is die oock scherp ende streng?
Iustitia Imputativa
Neen, neen! Sacht en ruym, donwech is scharp en eng.
595
Christus Juck is soet, daer is niet an vruecht en ghenoecht.595
Blinde
Hoe heet dees wech?
Iustitia Imputativa
Haer naem is ghewaende doecht,
Want sy sonder duecht doet zijn of schijnen doechdelijck,
En sonder goetheyt goet, heylich en vroechdenrijc.
Fides
Dat mach niet zijn, Mensch; dien onwech wilt niet terden
Iustitia Imputativa
600
Waer de Mensch goedt, hoe mochts hem toegerekent werden?
Salich is hy, niet die goet is, maer diet wordt geacht.601
Dit leerdt die waerheyt der Schrift met gantzen eendracht.
Fides
Dats trouwen so.
Iudicium Perversum
Slaen wy dan op wech met luste,
Nu crijgen wy noch eens die verhoopte ruste.
Blinde
605
O mocht dat werden!
Iustitia Imputativa
Volcht naer, ghy crijget veylich;
Maer om aenstoots mijden van u schijn onheylich,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 561] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
So dect met des Mantel, genaemt het rechte gebruyck
Der Sacramenten, u ydele sondige buyck.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
IIe Handeling iii wtcomen
Blinde. Observatio sui. Iustitia Imputativa.
Fides
Ach hoe zwerve ick op dese Paden waerschijnlijck?609
610
Ick zoeck rustighe luste en vinde smerte pijnlijck,
Inwendighe stoornis, stadich ongenoegen.
En van de knagende worm het dootlijc wroegen.612
Moet ick dan eeuwich derven, die ruste begeerdt?
Observatio sui
Soo langh ghy volcht u vermetel oordeel verkeerdt,
615
Met dees gewaende (niet ware) gerechticheyt.
Segt Vader, ist niet een schantlijcke slechticheyt
Te willen door waendoecht genesen den wonden
Van ware zonden pijnlijck en zwaer om gronden?
Mach die nietighe schau het wesen verdrijven?619
620
+Mach droom spijs u wackere honger gerijven?
Of mach het schijn goedt ware quaedtheyt veriaghen?
Segt. Is zondt niet oorsaec van u pijnlijck knaghen?
Blinde
Ja.
Observatio
So lang die zondt noch woondt in u herte,
Hoe soudy vry zijn van zijn pijnlijck smerte?
625
Mach smert verdwijnen als zijn oorsaec blijft?
Iustitia Imputativa
Ghy verstaets niet. Achtender wijs werdt hy gherijft626
Met rust en doecht, die hem Godes ghenaey toe schrijft.
Observatio
Blijft die zondt me achtender wijs in hem verstijft?
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 562] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Iustitia Imputativa
Neen, in waerheydt, maer twert hem niet toegerekent.
Observatio
630
Ist vuyr heet of wert hetten by tvuyr betekent?
Iustitia Imputativa
Tvuyr is self heet.
Observatio
Tvuyr moet dan oock (daert is) branden.
Iustitia Imputativa
Het moet.
Observatio
Zijn of schijnen de Sonden vyanden?
Iustitia Imputativa
Sy zijnt.
Observatio
Zijn sy zoet en minlijck?
Iustitia Imputativa
Neen, wreedt en fel.
Observatio
Waer dan sonden zijn, daer is oock smertich gequel,
635
Want sy zijn quaedt, oock sieckte en verderf van natuyr,
En so lutter zonder druc als zonder hetten tvuyr,636
Blijft hem dit druckich quaedt hier altijt waerlijck by.
Hoe macht waer zijn, als ghy hem van droefheydt segt vry?
Iustitia Imputativa
Tquaedt blijft, maert niet toerekenen neemt wech tverdriet.
Observatio
640
Dats geseyt: Tvuyr blijft, maer die brandende hetten niet.
Fides
Die grove logen machmen geensins gelooven.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 563] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Observatio
Wat helpt waenrust hem, die sich voelt in smert bedoven?
Wat baet ghesontheyts waen, daermen die zieckt bevindt?
Wat voordert waen ghesicht, alsmen in duysterheyt blindt
645
Smertich valt en moeyelijck doolt met ancxtich vresen?
Mach een Mensch oock teffens blindt en siende wesen?
Goedt en quaedt? blijde en droevich? vry en ghebonden?
Een Dienaer der gerechticheyt en der zonden?
Wie hoorde oyt spottelijcker Toverijen?
650
Noch betroutmen die helsche ziel roverijen.
Ghy gevoelt met ondervintlickheyt hertelijck
Ellendicheyt onrustich met wroegen smertelijck,
En laet u noch [e]en valsche ruste vroedt maken;
Wie heeft oyt gehoort van sottelijcker zaken?
655
Segt Vader, is dit geen dolle raserije?
Wech, wech met dees moetwillige dwaserije!
Hoe lang geloofdy metten verstockten blinden
Eens anders woordt boven eygen ondervinden?
Clapt u elck niet van rust? bevindy geen onrust?
Blinde
660
Ja Dochter, ick bevindt, dat mijn blinde lust,
Door die aentreckelijckende en smekende loghen
Van dees valsche Vreede preecxter, my heeft bedroogen.
My locte tgemac van haer rustige zetel,
En val met ongemack int vuyr wten ketel,
665
Vant quaedt int ergher. Ach, dit doet mijn blendicheydt!
Ick soeck rust en vree, maer vinde onrusts ellendicheyt.
Wee mijns! Wat make ick? zelf can ick gheen wech aenschouwen.
Menschen bedriegen, men mach op niemant bouwen.
Smertich ghebreck lijdt niet, dat ick hier blijve staen
670
En ancxt voor dolen verbiedt my voorwerts te gaen.
Waer sal ick arme blinde my nu doch keren?
Fides
Van dontrouwe Menschen totten Heer der Heren.
Die is getrouw, die helpt gaern, die leedt in claerheydt.
Bidt hem met betrouwen om kennis der waerheydt.
Blinde ende Fides
knielende zeyt hy: [Blinde]
675
Van u hebbe ick my gekeert, O Licht des levens,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 564] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tot mijn duyster oordeel. Ende met veel snevens
In vermetel blintheyt op menschen betroudt,
Dat my nu in smertiger ellendicheyt houdt
Op zware onwegen en pijnlijcke straten.
680
Verlaet ghy my nu, so ick u heb verlaten,
Moet ic niet bekennen, dat ghi my zondaer quaet,
Rechtvaerdelijck straft, verdoemt ende verlaet?
Maer want u goedtheydt u rechte toorne licht stilt,
En ghy wt liefde den sondaers doodt niet en wilt,
685
So bidde ick u ootmoedich met recht betrouwen,
Bloot van alle troost, gantz verlaten in rouwen,
Dat ghy my met u geest der waerheyt wilt leden
Rechtsweechs tot Jerusalem, tgesicht des vreden.688
Chorus
So haest de Mensch gaet spoen,
690
Vant quaedt om goet te doen,
Wtwendich opt gesienste,691
Wert zijn blindtheyt verdoort,
Als hy begeerlijck hoort
Den roem van groot verdienste,
695
Wiens zeven tronien695
Zijn Ceremonien,
Die hy seer scherp doet houwen;
Die deucht en acht hy niet.
Zy comen int verdriet,
700
Al die zijn Leer betrouwen.
Wie daer oock met onvernoecht,
Zijn Oor begeerlijck voecht
Tot waen, geacht rechtvaerdich,
Die merckt den valscheydt groot,
705
Van Merits soo bloot,
Dat hy bestrickt werdt aerdich,
Van een seer listich wijf,707
Die doecht Imputatijf,
Die hem voort vroedt gaet maken,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 565] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
710
Dat een zondich gemoedt,
Sonder goetheydt werdt goet,
En Godt so mach genaken.
Maer die dan wil verstaen,
Door opmerckens vermaen,
715
Dat hy derft rusts genoegen,
En dat quaedtheyt verstijft,
Met druck int herte blijft,
Met smert, met pijn, met wroegen,
Dees merckt in laetsten noch,
720
Imputatijfs bedroch,
En moet sich van haer keren.
Die so gheen menschen gelooft,
Boert op zijn truerich hooft,723
Recht tot het woordt des Heren.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
iii Handeling i wtcomen
Sermo Propheticus. Fides. Blinde. Perversum Iudicium. Observatio sui.
[Sermo Proheticus]
725
+Die Barmhertige Godt, die alleen wil leeren
Den cleynen, die ghelovich wijsheydt begeeren,
Sonder oft door het mondelijcke preken,
Zendt my wt liefden om grondelijck te spreken
Tot u, ellendige, diens gebedt is verhoort.
730
Hoordt daerom, en merckt aendachtelijck op het woort,
Ghy, die doelde door verleyders menichvuldich,
Des ghy oock self aen u dolingen zijt schuldich.
Onder ander werringen sidy meest verleydt
Door Meritum en door een waen gerechticheyt,
735
Genaemt toerekentlijck, die met oprecht bescheyt735
Valsch betoonde tgunt Meritum hadde geseyt.
So wederom door u Observatio fijn
Ontdeckt was waen gerechticheydts doodtlijck fenijn,
Gesuykert met Gods eere ende een leven zacht,
740
Dat den blinden schalcker doet vallen inden gracht.
Want al dolen sy bey schendelijc int geloven,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 566] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
So gaet waen gerechticheyts doling te boven
Meritus doling, so dees maer doolt in een deel,743
Betrouwende zijn eygen cracht en werc te veel,
745
Maer dander betrout Godt te veel, oock niet genoech.
Fides
Dat verwondert my.
Sermo Pr.
Om dat ick daer te veel by voech!
Fides
Ja, wat mensch heeft Gode oyt te vele gelooft?
Sermo Pr.
Die betrouwde niet Godes woordt, maer des menschen hooft.
Fides
Ick verstaet niet.
Sermo Pr.
Neemt of yemandt Godt betroude,
750
Dat hy sonder eeten gesont blijven soude,
Soudt ghy niet segghen dat dees dwaeslijck gheloofde
Niet Godts woordt, maer tgoetduncken van zijn hoofde?
Fides
Ick sou.
Sermo Pr.
Waerom?
Fides
Dat hijt middel, dats eeten, versmaedt,
Godes ordeningh verwerpt, op zijn goetduncken staet.
Sermo Pr.
755
Wat houdy trechte middel tot rusts verwerven?
Fides
Sich self, die zondt, met al zijn quaey lusten te sterven.
Sermo
Blijft het quaedt oock levendich, daermen te recht sterft?
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 567] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fides
Gheensins. Soo lang tquaedt noch leeft, wert het goedt gederft.
Sermo Pr.
Die dan betrout, datmen sonder tquaet te doden
760
Tgoedt vercrijcht (dat inder cracht wort angheboden
Hem, die tquaedt recht doot in zijn Lichame sterfelijck),
Is dees oock des angeboden goedts verwerflijc?
Fides
Voorwaer neen. Want hy wil den middel vlyeden,
Waer door Godt zijn goetheydt waerlijc aen comt byeden.
Sermo
765
So ist, dees gelooft dan te veele, dats gewis,
Want van sulck gheloof gheen Gottelijck woordt en is.
Immers, 't Godtlijc woort roept daer tegen naect en claer.
Neemt, of na Jerusalem maer een wech en waer,768
(Soot oock is) en Godt belooft diese wanderen
770
Den saligen borgerschap, maer gheen anderen.
Hoept nu yemandt sonder den wech te terden,
Inde Stadt te comen en Borger te werden,
Zou dees Gode niet al te veele betrouwen?
Most hy niet buyten der Stadt swerven met rouwen?
775
Het blijven in Godes woordt is die wech ten leven,775
Die blijven in Godes woordt, die sich self begeven.776
Maer die stadich hen self en den sonde aencleven,
Dees wech verlaten, op haer onwegen sneven,778
En nochtans inde Stadt Godts te comen hopen,
780
Betrouwen Godt te veel; vergeefs is haer lopen.
So doen die betrouwers op waen gerechticheyt,
Want sy blijven inder sonden knechticheydt,
Dats vande wech, door onwegen, die sy dromen,
Vast geloven, dat sy by Godt sullen comen.
785
Wat is dit anders dan of des wijngaerts here
Tot arbeyders sprack: gaet, werct in mijn wijngaert seere,
Soo wil ick u arbeydt lonen na tbetamen,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 568] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
En sy inden wijngaerdt niet wrochten noch quamen,
Doch des niet te min betrouden met verlangen
790
Sonder arbeyden arbeydts loon te ontfangen.
Wie soude niet seggen, dat sulc betrouwen sot
Veel te groot is? Soo betrouwen dees luyden Godt,
Soo heeft menich Coning, blijvende Goddeloos,
Op Godts hulp te veel betrout door vreeprekers boos,
795
En so werdt oock van dit volck Godt te veel betrout.
Dit te veel betrouwen is opt mestrouwen ghebout,
Want dees betrouwen oock veel min dant wel behoordt,
Den trouwen beloften van Godes waerachtich woordt,
Van zijn volc te vrijen vande dienst der sonden,
800
+Om hem na zijn wil te dienen tallen stonden.
Want sy houden dit (soot oock is) boven s Menschen macht;
+Maer ist daerom boven Gods Almogende cracht?
Mach dan dalmogende niet lichtelijck wercken,
Tgunt men by menschen onmogelijc can mercken?
805
Daer hoordy grondt en dolingh van dat valsche wijf,
Die verleydtster Justitia Imputatijf,
Seggende, dat sy alleen maect zalich vroechdelijc807
Sonder -, daer Meritum seyt, door wercken doechdelijck.
Fides
+Nochtans sietmen, dat die schriftuer claer betekent,
810
Dat hy salich is, dien Godt geen sont toe rekent.
Sermo Pr.
Die schrift seydt daer int alghemeyn dat sulcx gheschiedt,
Maer hoedanich dees luyden zijn, meltse daer niet.
Doch verclaerdt sy elwaerdt, wien God daer met waerdicht:813
+Niet hoorders, maer doenders werden gerechtvaerdicht;
Niet roemers, maer in wiens gheest geen bedroch en woondt;
Die den sonden doot is, maer niet diese verschoont,
En die alt quaet latende goedt doet dach en nacht,
Diens sonden werden van Gode niet meer ghedacht,
Noch toegerekent; niet die in sonden blijven,
820
So dander doen. Mogen zijt sich dan recht toeschrijven?
Mogen sy, die seggen dat sy altijt sondigen,
Hen self oock waerschijnlijck met recht vercondighen
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 569] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dese genade, die niet sulcken onwaerdigen
Toecomt, maer alleen den rechtei boetvaerdigen.
Fides
825
Neen, dees blijvers in sonden moeghent sich roemen,
Maer die gantze Schrift dreycht hun wee en verdoemen.
Sermo
So veele vermach dan tot des duyvels voordel
Het navolgen van smenschen verkeerde oordel.
Dat hebben die twee verleyders te veel gelooft,
830
Oock ghy; sy verlaten Godts woort, volgen haer hooft,
+En leren anderen wt een onsekere waen
Saken, die sy self niet en weten noch verstaen.
Deen vercleynt Gods genay, en rust op zijn daden,
Dander loochent doecht, en stoent op droom ghenaden.
835
Maer ghy, blinde, zijt oock gheensins onschuldich,
Doort volgen van u valsch oordeel menichvuldich.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
iiie Handeling ije wtcomen
Penitentia, wtcomende, blijft staen opten hoeke vant toneel, tot dat haer tijdt van spreken comt.
Blinde. Sermo Propheticus. Poenitentia. Iudicium Perversum.
[Blinde]
Dat bekenne ick met smertelijcke rouwe;
Nochtans hadde my u hertelijcke trouwe
Daer voor so gewaerschout, dat ick vyandelijck
840
Den boef verjaechde, die (o stoutheyt schandelijc)840
Weer by my quam, en ging my van nieus vercloeken.
Sermo
Tpredick hooren tuycht, maer crachtich leerdt het versoecken.842
Blinde
So doet het, maer niet sonder crachtige smerte.
Sermo
Waerdy die gaerne quijt?
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 570] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Blinde
Met alle mijn herte.
Sermo
845
So ghy my wilt volgen, daer ick u wil leden,
Comdy noch te Jerusalem, tgesicht des vreden.
Fides
Ja hy, gaerne.
Sermo Pr.
So moet hy gantz van hem iagen
Zijn verkeert oordeel, oorsaeck van al zijn plagen.
Poenitentia
Dat sal zijn. Ick wil hem vyantlijc vernielen,
850
Ea heel wtroeden wten grondt zijnder sielen.
Dit gae ick nu crachtich volbrengen metter daet,
Om dat dees blinde hem nu so doodtlijcken haet,
Dat hij hem voorts geensins geloven zou mogen.
Sermo Pr.
Neen? tschijnt dat hijt nu noch doet voor mijnen ogen.
Fides
855
Waer in?
Sermo
In dit toestemmen vermetel en blendt.
Ghy wilt my volghen. Meyndy dat ghy my al kendt?
Fides
Ontwijfelijck, door ondervintlijcke claerheydt,
Want al u woorden vinden wy vaste waerheydt.
Hebben wy dan niet saec u woort te betrouwen?859
860
U leeding te volgen mach niemant berouwen.
Blinde
Dat vinde ick warachtich wt u eerste sermoen.
Raedt nu, o beste man, wat goet ick nu sal doen.
Sermo
Niet, niet o mensch! doet niet, u doen is enckel quaedt,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 571] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Want ghy zijt quaedt. Vant quaet doen rust, tquade verlaet.
865
Verlaet u self, u wille, u blint verkiesen;
Dit laten doet, wildy onrust verliesen.866
Poenitentia
+Van al dat is oorsaeck dees Godloose boeve.
Wech voor den Duyvel, du schelm, dat dy Godt bedroeve!
Du schalcke oge, duysternis vant gantze Lijf,
870
+Wildy niet ruymen? blijfdy hier noch even stijf?
Ist niet beter dy wten hoofde te schoeren,
Dan die hele mensch eeuwich om dy zou troeren?
Wat toef ick? waerom bruyck ick niet dit snedich woordt?873
Her her, dief! nu werdy van my eens recht vermoordt!
Sy treckt het zwaert van Leer, treedt tot hem aen. Iudicium Perversum loopt ancxtich binnen. sy volcht hem na.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
iii Handeling iij wtcomen
Sermo Propheticus. Blinde. Observatio sui. Perversum.
[Sermo Propheticus]
875
Dat werc behaecht my, dats ernst, die moet ick prijsen,
Dats recht int woordt blijven met daetlic bewijsen.
Wien sout niet lusten sulcken hoorders te leren,
De so vlijtelijck volbrengen tgebodt des heren
Vant loochenen zijns selfs?
hy luystert wat ende seyt voort:
Hoort verkeert oordeel crijten!
880
Hoort oock Penitentie steken en smijten!880
Hy gorghelt. Die strot is af; daer ruymt met spoede
Die valsche siele metten schuymende Bloede
Wt zijn lijfs kercker. Moort steken zijn die sloetelen883
Die openen tslot; gedaen ist roetelen,
885
Tes wt met hem. Way, dat heet rechtschapen doden!
So volbrengtmen werclijck des Heren geboden!
Van eyeren inden pan comt geen quaet kyeken;
Die dode hont bijt niet, als die quijnende sieken,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 572] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Of veriaechde boosheydt dic weerkeert met woeker.
890
Daer af zijt ghy, blinde, aen dees boef een beso[e]ker.890
Blinde
Och wee mijns! Hoe bitterlijck is mijn herte bedroeft!
Sermo
Waerom? dat u verkeert oordeel den doodt nu proeft?
Blinde
O neen, want dat baerdt my alree eenige rust.
Sermo
Wat quelt u dan? Tontberen van Godtlijcke lust?
895
Of bedroeft u sheren straf met onwaerdicheydt?
Blinde
Gheensins, want dats beyde goedt en rechtvaerdicheydt.
Soude ick my bedroeven om datter goet geschiet?
Dats ver. Maer dat ick tquaedt hebbe en tgoede niet,
Is die grondt oorsake mijns bitteren rouwen.
Sermo P.
900
+Die droeve is salich, want hy sal troost bedouwen.
Blinde
Troost ben ick onwaerdich, die can ic noch ontberen,
Maer tgoede geensins. dits mijns herten begeren.
Ach hoe hongert mijn siel na ware gherechticheydt!
+Wie sal my doch vrijen vanden sonden knechticheydt?
Sermo P.
905
Moechdier selfs niet toe doen? bruyckt eens al u cracht
Observatio sui
Wat sou dees blinde vermoeydt? hy derft verstant en macht.
Zijn duystere ziel siet niet; die zit gebonden
Aen coorden vast, stercke gewoonten tot sonden.
Hy mach van selfs niet goets, dits nu dic bevonden,
910
So ghy hem terstont met waerheydt ghingt verconden.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 573] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sermo
+O salige armoey en hongers belading,
+U genaeckt Godts rijck met ware versading.
Die Heere comt en sal de boeyens ontbinden
Van sulcke recht droeve, gevangene blinden.
915
Sulcker blinden ogen (dat ick hertelijc jonne)
+Sullen aenschouwen des gerechticheyts zonne,
Die henluyder vrolijck sal opgaen na wenschen;
Dits Christus, het waerachtighe licht der Menschen,
Die sal comen openen den duyster ogen
920
Alder blinden, die sulcx begeerlijc gedogen,
En die sal ontbinden den bandt der duysterheydt,
Van die inden kercken aender sonden cluyster leydt.
Geloofdy dit van Christo warachtich voorseydt?
Fides
Vast.
Sermo
Dat het Christ sal doen door zijn cracht bereyt?
Fides
925
Ghewis.
Sermo
Ghy gelooft dan, dat hijt wil doen en sal?
Fides
Dat gelooft oock dees blinde ontwijfelijc al.
Blinde
Waerlijck ja. O mocht al dat Propheetsch bedieden
Nader waerheydt crachtelijc in my geschieden!
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
iii Handeling iiij wtcomen.
Poenitentia. Sermo Propheticus. Blinde. Fides.
[Poenitentia]
Dats volbracht, die boef en sal u niet meer quellen.
930
Hy madi nu Duyvels verleyden inder hellen,
Want ic hem gedoodt heb met des Heren woorde;
Hy creet vervaerlijck. Ick meyn ghijt hier wel hoorde.
Sermo Pr.
Ja wy altsamen. den Heer sy lof en danc!
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 574] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Blinde
Wat raedt nu voorts? Tsmertich lijden valt my te lanck.
935
Doe ick niet altoos, blijf ick hier stillekens staen,
Hoe gerake ick immermeer opten rechten baen?
Sermo P.
Tquaedt te laten sal u werck zijn, dats wech te gaen
Van donweghen en boosheydt, die ghy doort vermaen
Van ondervindingh weet. Tvlieden van blinde lusten
940
Is een toegang seker naden wech tot rusten.
Tgoedt kendy noch niet. Het quaet is u kinnelijck,
Door opmerckens versoeken ondervinnelijck.
Dit quaet laet stadich, daer in moechdy niet dolen.
Wijckt van donwech bekendt naden wech u verholen;
945
Daer sit by neder sonder daer op te terden,945
Want die onseker gaet, mach bedrogen werden.
Beter dan qualick gegaen is wel gezeten.
Leert donderscheydt verstaen van u waen ende weten:
Waen verleydt dic door een waerschijnende logen;
950
In tgheen men waerlijck weet, werdt nyemandt bedroghen.
Tondervinden leert waerheydt, het goetduncken liecht;
Weten leedt altijt seker, als waen meest bedriecht.952
+Wildy tgeweten goet doen? keert u sondige voet
Van s Heeren Sabbath. Rust u van werck, dats niet goedt,954
955
Van u blinde begheerten en eygen wille.
Dit weet ghy goedt te zijn, hier moechdy niet missen,
Maer men mist int wanen, int twijvelijck gissen,
En int blint ramen van een wech goedt schijnlijc;
Betreedt geen waenwech, want hy quetst meest pijnlijck,
Na donzekere waen volcht meest zekere rou.
Gaet byden wech op dacker van gelatenheydt.
Sit daer stillekens en tot uwen baten beydt,
Tot dat ghy vanden Christ Godes wert geropen.
965
Dan doet eerst u werck, dats rasch tot Christ te lopen.
Blinde
Ick sie niet. Hoe sal ick hem sekerlijc kennen?
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 575] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sermo Pro.
+Hy sal u voorcomen en zijn boden zennen
Om u, na dat ghy tgetuych sult hebben gehoort,
Dat hy blinden maeckt siende doort licht van zijn woordt,
970
Ende dit door een contrari betogen,
Dan dat u verleyt heeft, dats tgeloof vande logen,
Met sampt het ongelove vande waerheydt;972
Want door waerheydts geloof gheeft hijt gesichte claerheydt.
Wast niet logen geloof, als u docht gesienste,974
975
Salich te worden door u eygen verdienste?
Oock als ghy sonder waerheyts wech te betreden
Geloofde te comen inde stadt van vreden?
Wast oock niet een Godtloos ongeloof mespresen,
Als ghy hielt, dat Godt niet wil of mach heel genesen?
980
Dit valsche geloof hielt u in uwen sonden,
Welcker straf ghy met druck en smert hebt bevonden.
Dus suldy den waren Christ licht daer aen mercken,
Als hy doort tegendeel genesing comt wercken,
Te weten doort ongeloof van logens bedriegen,
985
En doort geloof van waerheyt, die niet mach lieghen.
Want wil hy, dat ghy u verstant en cracht mestrouwt,
Hem volcht en op zijn Almoghende waerheydt bouwt,
Daer in, dat Godt warachtelijck wil ende mach,
U door hem genesen van u blintheydts gheclach,
990
So moechdy hem wel vast geloven. want hy ist
Die u sal genesen, namentlijck Godes Christ.
Als die u dan roept door zijn boden eerlijck,
Doet dan u werck ende loopt tot hem begeerlijc,
Met vast betrouwen wter herten grondelijck.
995
Hebdy dees mercktekens wel verstaen?
Blinde
Rondelijck.
Sermo
Houdy mijn reden voor oprecht en warachtich?
Blinde
Ja, ick seker.
Sermo
Spoedt u dan met herten iachtich
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 576] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Van dees onwegen na gelatenheydts acker;
Sit daer by den wech, wacht omsichtic en wacker
1000
Op Christ. Hy sal comen ende niet wt blijven,
Om sulcken blinden met gesicht te gerijven.
En ghy, Fides, neemt zijn handt, ooc ghy ander twee,1002
Leedt hem flucx van hier. Godt gheleyde u, Bertimee,1003
En gheef u in Lijf en Siel tvrolijcke gesicht.
1005
Volchdy wel mijn raedt, ghy crycht het Hemelsche licht.
Blinde
Adyeu, en Godt loon u, ghy alderbeste man,
Van u goede raedt, want icx niet vergelden can.
Chorus
Hy doelt, die op zijn wercken staet.1008
Oock al die Gode boven maet,
1010
Of min dan na zijn woordt betrouwen.
Want Godt dect niemants sonden quaet,
+Dan dien sy grondtlijck berouwen.
Versochtheyt meer dan boeken leert.1013
Verstaen ons oordeel gants verkeert.
1015
Dit moet hy die rust soeckt begeven,
En door berou dit quaedt verneert1016
Met Godes woordt nemen tleven.
Die tquaedt meer dan den straffe vreest,
Oock om doechts derven droef is meest,
1020
En dorst om rechtvaerdich te wesen,
Is oprecht droef en arm van gheest;
Hy hoept in Christo tghenesen.
Wie tquaedt verstaet en grontlijck haet,
Verlaet dat waerlijck metter daet,
1025
En Sabbatheert van eygen wille,1025
Sit byden wech en wacht met raet1026
Christum gelaten en stille.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 577] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
iiii Handeling j wtcomen
Blinde sit aenden wech met Fides ende Observatio sui
[Blinde]
+Hoe veel saliger is geven dan ontfangen,
Andren raden, dan na anders raedt verlangen,
1030
En met open ogen int licht self den wech te sien,
Dan leydtsluy te volgen sonder te weten wien.
Ach leyder, ick arme, radelose blinde,
Soec hulp, raedt en bestier, daer icx luttel vinde.
In my heb icx niet, ick vints oock niet in menschen.
1035
O quaem hier Messias, der bedroefden wenschen!
Die sou mijn commer so volcomelijck stelpen,
Dat my onnodich sou zijn het menschelijc helpen.
Die Heylant af quaem, ende my eens troost gheboorde!
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
iiij Handeling ij wtcomen
Rumor Evangelicus. Blinde. Fides.
Observatio sui
1040
+Noyt wonderlijcker dinghen, noyt vreemder saken!
Blinden siende ende dooden levendich te maken,
+Wie heeft oyt sulcke daden in Israhel gehoort?
+Tvolc volcht hem na door tekens van zijn crachtich woordt,
Maer die geleerde seggen dat sulcx geschiet
1045
+Door den duivel; mach die doen dat een blinde siet?
Sou goet doen duyvels werck zijn? dat geloof ick niet.
+Immers, die duyvels gehoorzamen zijn gebiedt.
Wat ongehoorder werc! wats dees nyeu leere?
+Ist geen oorsaec om groot te maken den Heere?
1050
Sien wy niet dingen, groot, heerlijc en ongewoen?
+Sal Messias (als hy comt) meer tekenen doen?
Meer dan wy nu sien van desen man geschieden?
Blinde
Van wie spreeckt ghy, vrundt? dit wilt my doch bedieden.
Die ooren moeten den blinden oogen verstrecken;
1055
Tgehoor opent hun wat blintheyt gaet bedecken.
Laet doch u stem van wien ghy spreeckt my doen aenschouwen.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 578] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rumor E.
Ick spreeck van Jhesu, der armen hulper vol trouwen.
Die maect blinden siende, die doet croepelen gaen,
+Die heeft alle dingen wonderlijc wel gedaen,
1060
En die weet al wat in elcx hert verborgen leydt.
+Want wat ic oyt heb gedaen, heeft hy my geseydt.
Sou dat niet wel zijn de ware Christ, Davids zoon?
Blinde
Segt my, vrundt, hoe gheneest hy den blinden? om loon?
Rumor E.
Neen, om niet! Hy gheneest doort geloof der waerheydt,
1065
En vraecht: geloofdy? die ja seydt, siet s Hemels claerheyt.
Fides
Dats Christus self, dats de beloofde Messias,
Dees doet dat van Christ voorseyt is.
Blinde
Noyt man so bly was.
Segt, vrundt, waer vinde ick desen heylandt ghepresen?
Rumor E.
Sit stil, hy comt gaen, en sal terstont hier wesen.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
iiij Handeling iij wtcomenTurb. { 1 Peccatorum cognitio
Turb. { 2. Lex
Turb. { 3 Phari.
Blinde. Observatio sui. Fides.
[Blinde]
1070
Men siet nochtans dat hy grote wonderen doet,
+Daerom gelooft in zijnen naem het volc onvroet.
Observatio sui
Daer comt hy. Laet hem immers niet verby lijden.1072
Dees gelegentheyt en comt niet tallen tijden.
Blinde
Is hy dan so na, dat hy my mach horen?
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 579] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fides
1075
Roept vry luyde, geen recht bidden gaet verloren.
Blinde
O Jesu, Davids Soen, soete troost der armen,
Wilt mijns, ellendigen blinden, doch ontfermen!
Turb. 1.
Swijcht! wat hebt ghy bedelaer sondich en onrein
Te doen met Jesu, alder suyverheyts fonteyn?
Fides
1080
Dat hy door zijn aldersuyverste reynicheydt,
Reynige zijnder sonden vuyle vileynicheydt.1081
Blinde
Jesu Davids soen, ontfarmt mijns armen blinden!
Turb. 2 Lex
Swijcht! hy is gherecht, ghy quaet; straf suldy vinden.
Fides
Christ comt niet om verderven, maer om genesen.
Blinde
1085
Ontbermt u mijns Jesu, O Davids Soen gepresen!
Turb. 3. Phari.
Swijcht! roept ghy Jesum aen? tmocht u den hals gelden!
Blinde
Stoute noodt dringt, die ontsiet dreyghen noch schelden.
O salichmakende Jesu, O Davids kint,
Ontbermt u mijns, ic ben arm, ellendich en blint!
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
iiij Handeling iiij wtcomen2. Apostolen. Iesus. Blinde
1. Apostel
1090
Men hoort geen schijnheylich so hartelijc karmen.
2. Apostel
Neen, die meyndt te sien, en behoef[t] geen ontbarmen.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 580] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. Apostel
En die acht Jesum een soen vanden timmerman,
Maer niet van David.
2. Apostel
Hy isser des te slimmer an.
Jhesus
Elck ghenaeckt den zon en comt aenden dagheraet,1094
1095
Die den zwarten nacht zijns blintheydts truerich verstaet.
So doet dees blinde, wt bekende noodt ropende;
Waert dan niet tijt dat ick zijn ogen opende?
Ick, die daer ben des duysteren werelts lichte,
Der droevigen troost en der blinden gesichte?
1100
Ick die daer roep met voorcomende genaden,
Coemt tot my al die belast zijt en beladen?1101
Ick die seg tot Armen, Croepelen en Blinden,
Bidt en ghy zult vercrijgen; soect, ghy sult vinden;1103
Clopt, men sal op doen? dit heeft dees nu dick gedaen
1105
Met zijn karmende weervers, dat was al verstaen1105
Voor deerste roep zijns Mondts, want zijn herte riep met cracht,
In vast betrouwen. Doch liet ick dat ongeacht
(Soot scheen) om meer tontsteken zijn vuyrich begheerdt,
Oock, op dat ghy door zijn geloof mocht zijn gheleerdt,
1110
Hoe tstadich cloppen en bidden sonder swijgen,
Int geloof, tbegeerde goedt van my doet crijgen.
Al scheen mijn swijghen dees mans gheloof te terghen,
Ick hielt stille opten wech. dit mocht hem niet berghen1113
Zijn blijde hoepe, die hem troostlijc antwoorde,1114
1115
Dat ick stont en (bereyt om helpen) hem hoorde.
Dus sal hem zijn gelovige hoop nu vromen.1116
1. Apostel
Godt leerdt wel somtijdts doort inspreken van zijn gheest,
Doch leerdt hy door zijn gesonden dienaren meest.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 581] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. Apostel
1120
Al die Gode horen met geloof wilvaerdich,
Zijn der aengeboden genaden recht waerdich,
Al wert die maer door eens Menschen stem verbreydet.
1. Apostel
Ja. Als die mensch niet tot sich, maer tot Christum leydet.
Hier sit hy. Segt! Hoe roept ghy met so luyder keelen?
Blinde
1125
Ist weer aen? wilt ghy my ooc swijgen beveelen?
Laet Jesus spreeken. Swijcht ghy en alle menschen!
2. Apostel
Neen, vrundt, roept vry, wy brenghen tijdinghe na wenschen,
Een blijde bootschap voor u blinde verschoven,1128
+Want u heyl is naerder dan ghy soudt geloven.
1. Apostel
1130
Zijdt goets moets, u dolende nacht is voorleden,1130
De dach genaeckt. Staet flucx op, wilt tot hem treden,
Tot hem diens barmhertige goetheyt wil helpen,
En diens Godtheyt almachtich u leedt can stelpen.
2. Apostelen
+Staet op wt u blintheydts slapen, dromen en dichten;
1135
Comt tot Jesum, swerelts licht wil u verlichten.
1. Apostel
+Werpt af dese veel verwige brodderije,
Dees werre opinien en vuyl vodderije,1137
Dees bedelrock uwer duysternissen wercken,
+U oude zeden, tverstant van daertsche clercken,
1140
Oock u self, om so bloot tot Jesum te lopen,
Die roept; haest snel, zijn genaey staet u open.
Blinde
O salige dach, genadich lichts bedouwen,1142
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 582] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Soude ick noch wel eens des Hemels claerheydt aenschouwen?
+Wech, cleedt der scant, duyster, en lastige swaerheydt!
1145
U derve ic gaerne op hoop van verlichtende claerheydt.
Soude ick liever vande werlt brocken bedelen,
Dan van Christ tgesichts heyl niet om veredelen?1147
Soude ick liever snoodt inde snode roc der sonden,
Dan in onschuldt onnosel naect zijn gevonden?
1150
Soude ick niet eer my self laten behendelijck,1150
Dan in blintheyt duyster blijven ellendelijck?
+Neen! Ick haet mijn quaetheydt, daer af vlucht ick gaerne
Tot zijn goedtheyt. Daer brengt my, weest mijn lantaerne.1153
Jhesus
Ghy arme blinde zoect hulp met herten bedroeft;
1155
Ic, mildt en rijc, help elc die weet dat hy behoeft.
So gaerne als ghy wat goets van my zoudt ontfanghen,
So gaern geef icx die so gelovich verlangen.
Ick hoorde u vuyrichlijck roepen wt sherten grondt;
Wat wildy dat ic doe? Segt, het werdt u terstont.
Blinde
1160
Hoe mach ic u voldancken, volprijsen, vol eeren,
Goede Jesu, dat ghy verhoordt mijn begeeren?
Maer wat sal ick begeren? Het gierige gelt?
Het sorchlijc gebieden met ancxtich gewelt?
Hovaerdighe schoonheydt van een spijtich eedel wijf?
1165
Of vluchtige sterckheydt van mijn sondich lijf?
O neen! Wat baet sulcx sonder waerheydts kennisse?
Brengt al dit den dwasen niet meest in schennisse?
Verderven sy niet al die sulcx zotlijc mesbruyken?
Dus begeer icx niet. Maer wilt mijn oghen ontluyken,
1170
Dat ic u sie en ken, O licht hemelsch en crachtich;
+Kenne ick u recht, so kenne ick oock Godt waerachtich.
U en Godt te kennen is het eewich leven;
+Die u siet, kendt u. Dit gesicht wilt my geven.
Ihesus
Voormaels dacht ghy met wercken na blindtheydts rade,
1175
Te verdienen mijn (om niet geschoncken) genade,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 583] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tot dat ghy die verwaende roem ydel bevandt,
En u een soeter dolinge werdt ingeplant,
Die u een waengerechticheydt toe wou voegen
Sonder u toedoen. Dit mocht oock niet vernoeghen
1180
Doort ondervinden. Totdat ghy mijn woordt gheloofde,
Boven den logen en waen van uwen hoofde,
Des ghy u niet meer te doen of laten onderwont
Saken die ghy wist, dat ghy noch niet en verstont.
Doe heeft u tgheloof byden wech voorts tot my gebracht,
1185
Oock door u bidden en mijn schencken u heyl gewracht.
Tgeloof wast middel, ghi die bidder, ic die gever;
Ghy ontfingt die gaef van my, u heyls aenhever.1187
Nu siedy my, licht, en wech; zit niet meer stille,1188
Maer gaet van deen doecht in dander, doet Godes wille.
1190
U schuldt, en mijn genaey, kendy nu so seker,
Dat u niet mach vangen der verdiensten preker.
Oock bevindy nu so claer mijn gerechticheydt,
Dat u geensins meer inder sonden knechticheydt
Die valsche Imputati sal mogen houwen,
1195
Noch op haer waengerechticheyt doen betrouwen.
Want ick heb u niet waenlijck, maer waerlijck ghenesen
Van u blintheyt. Anders most ghy noch met vresen,
Dolen, en vallen door blintheyts duyster tekenen,
Dwelck ick u dan (quansuys) niet toe sou rekenen.
1200
Neen, neen! So genesen die lapsalvers listich;1200
Sy nemen tgelt, en laten in blintheyt mistich,
Maer ick verdrijf blintheyt so datser niet meer is.
Ghy siet nu des Hemels licht, des sidy gewis,
+So sydy nu oock, dat mijn woordt waerlijck geneest,
1205
Want ghy weet dat ghy nu siet en blindt zijt geweest.
Jesus met zijn geselschappe gaen inne.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
iiij Handeling V wtcomen
Blinde. Observatio sui. Fides.
[Blinde]
O Godt, O Jhesu, wats dit? Noyt sulck wondere!
Ic sie met open ogen boven en ondere!
Sout droom zijn? Neen! Ick heb warachtich mijn ghesicht!
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 584] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
O wenschelijck, genoegelijck, lievelijck licht!
1210
Te recht sydy suyver, minlijck lustich en claer,
So my was gheseydt. Nu bevinde icx meer dan waer.
Nu mercke ick recht mijn duysterheydts blindt vermeten.
My docht ic wist wat. Wat mach een blindt doch weten?
Wat machmen sien sonder doorschijnige claerheyt?
1215
Wat machmen kennen sonder blijckende waerheydt?
En wat waerheydt vintmen van yet in sonderheydt,
Daert Hemelsche licht niet en gheeft claer onderscheydt?
Onderscheyt vant lieve goet en tquaet hatelijck,
Vande schone doecht en sonde verwatelijck?
1220
Vant soete Juc Christi en sduyvels bittere last?1220
Dits gheen waen kennis, neen ick voel mijn hert verrast
Met lusten, met begeerte, met liefte, met vruechde
So vuyrich ontsteken tot de schone doechde,
Dat ick niet en achte op leven noch op sterven,
1225
Mach ic maer die Godtlijcke princes verwerven.
Maer men crijchtse door een navolginge stadich
Vander doechden leermeester, dats Christ goetdadich;
Hy alleen can en wilse zijn navolgers leeren,
Doort quaet mijden, tcruys lijden en doechts hanteren.
1230
Hy is van ware doecht het voorbeelt ootmoedich,
Hem wil ick oock navolghen met ernst spoedich.
Dat my eerst groot scheen, vinde ick cleyn als een mugghe,
Om dees eedel paerl werpe icx al voor dreck achter rugghe.
Die noch blindt is, mach roepen met claechlijck karmen,
1235
Jesu, Davids Soen, wilt mijnre doch ontfarmen.
Maer sonder gesicht en licht te hebben vercregen,
Mach hem niemant lang volgen op lijdens wegen.
Wie sou volgen stantvastich in allen node
Jesum, die zijn leven geeft willens inden dode?
1240
Niemant. Hy en sage eerst met sgeloofs oogen,
Dat Jesus navolgers waerlijck comen mogen,
Ja sullen tot eewige eer door tijtlijck strijden,1242
Tot oneyntlijcke vroecht, door een vluchtich lijden,
En door cort sterven int leven onverganckelijck.
1245
Maer dees heylsaem kennis en zijn niet ontfanckelijck
Die waensiende ogen vande werlt onvroedt,
Kiesende tverganckelijck voort eewige goedt.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 585] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Want dees soeken macht, Eer, rijckdoom, en wellusten,
Met lanck leven om lang in onrusten te rusten.
1250
Wt dese onrust gae ick nu vrolijck scheyden,
+Nader sielen rust, Jhesum, die daer recht can leyden.
Doch vermaen ick u eerst, O ghy omstanderen
Die oock lustich zijt om met my te wanderen,
Wt Jericho de maenstadt vol onstadicheden,
1255
Na Jerusalem tzoete gesicht des vreden,
Dat ghy u wacht voor verdienstlijcke knechticheydt,
Oock me voor die toversche waen gerechticheyt.
Laet u immers niet vroedt maken, sidy noch blendt,
Dat ghy siet, weet, en Christum met zijn doechden kendt;
1260
Want niemant kendt Christum, hy en moet hem minnen
Boven sich self, met Hert, met Cracht, ende met sinnen.
+En wie hem so bemint, die houdt gestadelijck
Zijn geboden, niet woordelijck, maer dadelijck.
Hebdy dees lieft noch niet connen veroveren,
1265
Laet u hebbens waen doch geensins betoveren,
Want Christus dees gaef niemant dan bidders en gheeft,
En niemandt bidt om tgundt hy waent, dat hy al heeft.
Maer vindy u leedich van die levende lieft,
So gelooft dat Godt mildelijck daer met gerieft
1270
Al de zijn toeseggen betrouwen warachtich,
En die zijn getrouwicheyt geloven almachtich.
Door dit ware gheloof crijchtmen tghesichte soet;
Dit baert kennis Christi, diemen dan minnen moet
Boven al, so ghy aen mi nu moecht aenschouwen.
1275
Dit gonne u die lieve Godt in zijn woordt vol trouwen,
So wordy (als ick) waerlijck verlost van rouwen.
Amen. Coemt volcht met my Jesum, ghy mans en Vrouwen!
Chorus
Ellendich maeckt onwijsheydts blinde mist,1278
Want die volcht raedt, eer sy die goet mach kennen.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 586] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1280
Wie dit bevindt moet hem truerich af wennen
Van leyders blindt, met hoep tot desen Jesum Christ.
Als dese blinde aenhoort het ware gerucht,
Vant wonder groot dat Christ doet int genesen,
Ghelooft hy vast, dat dit die Christ moet wesen,
1285
Der armen troost, een reyn maechdekens vrucht.
Diens comst ghewenscht zijn droeve siele verhoecht;
Hy bruyct dees tijdt met waken, bidden, karmen,
En roept claechlijck: wilt mijns doch nu ontfarmen,
O Davids Soen! helpt my, ghy wilt en moecht!
1290
Sulcken noodt roep, vast opt gheloof gheplant,
Hoort Jesus rasch, die gaern bevrijdt van rouwen,
En gheeft minlijck den bidder met betrouwen
Tghesicht en licht met Goddelijck verstant.
Godts licht verblijdt, dan baerdt doechts aensien schoon
1295
Een reyne lieft tot Godt en totten menschen,
Die volcht Jhesum, des duechts voorbeeldt nae wenschen,
Door den cruyswech van daerdt nae s Hemels throon.
Eynde des Boecx
Finis
Ghedruckt toe Haerlem dorch Antonis Ketel, woenende inde Sueyerstrate. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[p. 587] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
TekstvariantenA. is de uitgave van 1603. W.W. is die van de Wercken
|
|