Van en over alles en iedereen

[p. 71]

Pincio

Wij zijn op den Pincio, vroeger de tuinen van Lucullus en Messalina, thans de plek, waar twee-, driemaal in de week de muziek speelt en de toerende en flâneerende wereld zich verdringt, bont kleurig dicht wriemelig gewoel, dat als in een maalstroom van rijtuigen maar altijd omme en omme draait. Wij zijn uitgestapt en leunen over de balustrade van de piazzale en vóor ons opent zich de Piazza del Popolo: recht voor onzen blik, aan den horizon, rijst, in de verte nóg immense koepel, de majestueuze dom van St. Pieter. Die is een kolossale obsessie gelijk, het titanische Altaar der Wereld, de goddelijke monstrans der Christenheid, opgeheven toe naar den hemel. En daar juist op dit uur de zon achter de kathedraal ondergaat en de laatste stralen achter haar uitschiet, is het als of de zon zelve een heilige, goudene ouwel is, die voor onze vrome extaze wordt op geheven.

Een rozige, diafane glans spreidt over de wijdte der luchten. Rechts doezelen de pijnen van den Monte Mario en de berg heuvelt lager weg naar den Janicolo, die geheel de kim van het stadsgezicht ons af sluit. En naar ons toe golven de koepelen van Rome's honderde kerken, een zee gelijk, wier baren zich rossig tinten in den laatsten scharlakenen afgloor der al weg gezonkene zon. Tusschen die golvende koepelen verrijst rechts het Vaticaan, links het Quirinaal, als twee machtige rotsen, over elkaâr: het is als of zij twee reuzen zijn, die elk aâr onbewegelijk in de oogen staren. Het nieuwe monument van Victor Emanuel blankt op, hoogmoedig die glorie van het vierde Italië en rijt zich aan die linksche zijde. Ook dat andere monument van het jonge koninkrijk, het

[p. 72]

bijna Egyptiesch immense Paleis van Justitie zuilt uit de golvende koepelen omhoog. Ginds, op den Janicolo, tegen den gloor van de lucht, te bronzene paard, waakt Garibaldi's metalen figuur.

De glorie van het licht is getaand; een blauwige nevel, dadelijk, een opalen mist, stijgt op uit der koepelende kerken zee. Alle kontoeren stompen zich af; alleen, daar ginds - en zij schijnt zich vèrder nog terug te trekken in de diepte van het verschiet - veronstoffelijkt de silhouet van St. Pieters dom, wordt als dun en transparant, immaterieele zwelling van naar de Godheid strevende lijnen...

De municipale muziek klatert hare laatste koperen galmingen uit; de rijtuigen draaien als in een maalstroom omme en omme en vloeien dan weg, in dichte file's, den Pincio-heuvel af, om zich in het nauwe, geheel met een blauwen mist gevulde, Corso, af te schakelen, als een eindeloos snoer...

De schermpijnen van de Villa Medici zijn als groote, gedoezelde parasols tegen de vaalte der avondlucht. Onder de geheel zwartlooverige dommen van de ilexen (steeneiken) murmelt de overvloeiende straal van de oude fontein, die is als een verweerde coupe. Daar treedt de monumentale trap van de Piazza di Spagna naar omlaag. In den blauwigen mist van dit uur verschilderachtigen zich fijner de figuurtjes der Romeinsche ‘modellen’: de ciocciara's, de vrouwen in Romeinsche, kleurige dracht: fluweel rijgkeurs en vierkanten hoofddoek; de profete-achtige grijsaards; de kleine, aardige jongens, als miniatuur-bandieten gekleed, die u een soldo afbedelen en een bloem u bieden.

Er is in den gevallen avond - het is Maart - al een loomte van vroege lente en er geuren alle de rozen en amandelbloesems, die op de onderste trede de bloemenverkoopers u bieden: er gaat-om de door-dringende oranje aroom van sina's-appelen, wier vertrede schillen scherp opgeuren als met een kleinen gil...

Voor ons gaat de stad schitteren van lichten: de mist en de nevel verijlen in den warmen gloor der lantarens...