Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
DBNL Logo
DBNL Logo

Hoofdmenu

  • Literatuur & Taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Gebruiksvoorwaarden
    • Voorwaarden voor hergebruik
    • Disclaimer
    • Voor rechthebbenden
  • Over DBNL
    • Over DBNL
    • Contact
    • Veelgestelde vragen
    • Privacy
    • Toegankelijkheid

Informatie terzijde

Algemeen letterkundig lexicon
Toon afbeeldingen van Algemeen letterkundig lexicon

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave




Downloads

Lexicon van drama en theater (4,42 MB)

Lexicon van de poëzie (5,01 MB)

Lexicon van de retorica (1,62 MB)

Lexicon van de verhaalkunst (3,59 MB)

Lexicon van literaire genres (13,34 MB)

Lexicon van de literatuurgeschiedenis (15,45 MB)

Lexicon van de algemene literatuurwetenschap (2,36 MB)

Lexicon van handschriftenkunde, boekwetenschap en editietechniek (19,90 MB)

XML (11,37 MB)

tekstbestand



Genre

sec - letterkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Algemeen letterkundig lexicon

(2012-....)–anoniem Algemeen letterkundig lexicon– Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

custode

Etym: Lat. custos = wachter.

Om de juiste volgorde van de katernen binnen de codex te garanderen, plaatsten middeleeuwse kopiisten het eerste woord van een nieuw katern in het staartwit van de verso-zijde van het laatste blad van het eraan voorafgaande katern. Later werd deze methode ook toegepast om de volgorde van de bladen binnen het katern te bewaken, soms in combinatie met katernsignaturen. Uiteindelijk ging men er zelfs toe over in het staartwit van elke recto- en verso-zijde het eerste woord van de volgende bladzijde te zetten. De eerste boekdrukkers namen deze gewoonte over: custoden vergemakkelijken het (voor)lezen, omdat er tijdens het omslaan van het blad doorgelezen kan worden.

De gewoonte custoden te zetten, is blijven voortbestaan tot in het schijfmachinetijdperk, en wel om aan te geven dat er nog een blad volgt.

Andere termen voor custode zijn: bladwachter, reclame, reclamant of wachtwoord.



illustratie
In de rechterbenedenhoek van elke bladzijde van Helmers' De Hollandsche natie staat een custode gedrukt (1822). [bron: M. Mathijsen, Naar de letter (1995), p. 177].


Lit: W.Gs Hellinga & P.J.H. Vermeeren, ‘Kroniek van codicologie en filologie VIII’ in Spiegel der Letteren 6 (1962-1963) 3, p. 210-215 • R.B. McKerrow, An introduction to bibliography for literary students (19672), p. 26, 82-84 • Ph. Gaskell, A new introduction to bibliography (19742), p. 53, 78 • F.A. Janssen, Zetten en drukken in de achttiende eeuw (19862), p. 170 • P.J. Verkruijsse, 'Wacht u voor de bladwachter! Custodering, signering en paginering in de handpersperiode' in J. Hanselaer & H. Meeus (eindred.), E Codicibus Impressisque. Opstellen over het boek in de Lage Landen voor Elly Cockx-Indestege. Dl. II: Drukken van de zestiende tot de twintigste eeuw (2004), p. 571-594.

curtain raiser cyber(punk)

thematisch veld:

Boek en boekwetenschap
Materiële aspecten: papier, perkament en formaat.

Schrift en handschrift
Materiële aspecten: papier, perkament en formaat.

Vorige Volgende