Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
DBNL Logo
DBNL Logo

Hoofdmenu

  • Literatuur & Taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Gebruiksvoorwaarden
    • Voorwaarden voor hergebruik
    • Disclaimer
    • Voor rechthebbenden
  • Over DBNL
    • Over DBNL
    • Contact
    • Veelgestelde vragen
    • Privacy
    • Toegankelijkheid

Informatie terzijde

Algemeen letterkundig lexicon
Toon afbeeldingen van Algemeen letterkundig lexicon

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave




Downloads

Lexicon van drama en theater (4,42 MB)

Lexicon van de poëzie (5,01 MB)

Lexicon van de retorica (1,62 MB)

Lexicon van de verhaalkunst (3,59 MB)

Lexicon van literaire genres (13,34 MB)

Lexicon van de literatuurgeschiedenis (15,45 MB)

Lexicon van de algemene literatuurwetenschap (2,36 MB)

Lexicon van handschriftenkunde, boekwetenschap en editietechniek (19,90 MB)

XML (11,37 MB)

tekstbestand



Genre

sec - letterkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Algemeen letterkundig lexicon

(2012-....)–anoniem Algemeen letterkundig lexicon– Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

exclamatio

Etym: Lat. ex-clamare = uit-roepen.

Term uit de retorica voor een korte, bondige uitroep, ook wel ekfonesis (< Gr. ek-fōnéein = uitroepen), epifonesis of exclamatie genoemd.Wanneer een uitroep in de vorm van een sententia aan het slot van een betoog staat, spreekt men van epifonema. Een soortgelijk effect als de exclamatio heeft de dubitatio: het in vraagvorm uiten van twijfel om aan geloofwaardigheid te winnen. In J. van den Vondels Elektra (1639; WB-ed., dl. 3, 1929, p. 701) roept Klytemnestra uit: ‘O my ellendigh mensch!’

Soms heeft de exclamatie de vorm van een apostrofe:

O broeder in den hemel, wees hier ook.
(M. Nijhoff, VG, 19744, p. 216)

Evenals de retorische vraag kan de exclamatie ook fungeren als een specifieke vormgevingsmogelijkheid van de sententia:

Ach, alle dingen
Zinken
Ter eeuwigheid.
(P. van Ostaijen, VW, Poëzie, dl. 1, 19653, p. 79)

Men vindt de exclamatio ook wel als titel van een roman, bijv. Help! De dokter verzuipt... (1968) van T. Kortooms.

Lit: D.L. Kloe, A bilingual dictionary of exclamations and interjections in Spanish and English (1976) • A.D. Leeman & A.C. Braet, Klassieke retorica (1987) • L. Danon-Boileau (red.), L'exclamation (1995) • G. Ueding (red.), Historisches Wörterbuch der Rhetorik, dl. 3 (1996), kol. 48-52 • Exclamatives at the interfaces, themanummer van Catalan journal of linguistics (2008).

excerperen excursus zie digressio

thematisch veld:

Moderne stilistiek en taalkunde
Pragmatiek, spreeksituaties, taaldaden

Retorische procedés en stijlfiguren: de klassieke traditie
Gedachtefiguren: betrokkenheid

Vorige Volgende