vleeszijde

De binnenzijde van de dierenhuid waarvan het perkament gemaakt is. De vleeszijde is lichter van kleur en voelt zachter en gladder aan dan de gelige en ruwere haarzijde. Bij bevochtiging van het perkament, of wanneer dit zijn natuurlijke spanning nog bezit, trekt de vleeszijde enigszins bol. Soms is zichtbaar dat de inkt bij het schrijven op de vleeszijde minder goed pakte dan op de haarzijde.

In een middeleeuwse codex bestaat een regelmatige afwisseling, om en om, tussen vlees- en haarzijde, en wel zo, dat bij een opening altijd twee gelijke zijden tegenover elkaar staan. Deze regelmatigheid heeft men de regel van Gregory (Gregory, regel van) genoemd, naar degene die dit verschijnsel het eerst heeft opgemerkt. Voor Middelnederlandse handschriften geldt dat de buitenzijde van een katern een vleeszijde is.

Lit: W. Wattenbach, Das Schriftwesen im Mittelalter (1956⁴) • W.Gs Hellinga & P.J.H. Vermeeren, ‘Codicologie en filologie V’ in Spiegel der Letteren 5 (1961-1962), p. 300-307 • R. Reed, The nature and making of parchment (1975) • J.M.M. Hermans & G.C. Huisman, De descriptione codicum (1981³), p. 17.