pittoresk

Etym: It. pittoresco = schilderachtig < Lat. pictor = schilder.

Term uit de geschiedenis van de literaire kritiek voor een begrip dat aan het eind van de 18^de eeuw bij sommigen synoniem is van ‘romantique’. De term is ontleend aan de schilderkunst en heeft betrekking op een landschap dat niet alleen boeiend is voor het oog maar dat bovendien de verbeelding in werking zet. Het subjectieve van de term maakte dit woord bijzonder geschikt om de nieuwe soort literatuur te typeren die omstreeks 1800 actueel is en waarin suggestie en verlangen naar het andere en hogere zo’n grote rol spelen. Omdat op een bepaald moment het woord ‘pittoresk’ (Eng picturesque) als beperkter wordt ervaren dan datgene waar men bij ‘romantisch’ aan denkt, krijgt laatstgenoemde term weldra de overhand.

Lit: J. Watson, Picturesque landscape and English romantic poetry (1970) • W. van den Berg, De ontwikkeling van de term ‘romantisch’ en zijn varianten in Nederland tot 1840 (1973), p. 24-25 • M. Brennan, Wordsworth, Turner, and romantic landscape: a study of the traditions of the picturesque and the sublime (1987) • M. Praz, Lust, dood en duivel in de literatuur van de Romantiek (1990), p. 30 v. • W. Munsters, La poétique du pittoresque en France de 1700 à 1830 (1991) • M. Andrews, The picturesque: literary sources & documents (1994) • R. Broglio, Technologies of the picturesque: British art, poetry, and instruments, 1750-1830 (2008).