Algemeen letterkundig lexicon

imagologie

Etym: Lat. imago = voorstellingsbeeld; Gr. logos = verklaring.

Deelgebied van het comparatisme, vooral bedreven in Frankrijk en in het Duitse taalgebied, waarin onderzocht wordt welk globaal beeld of imago (‘l’image’, ‘le mirage’) men van een bepaalde literatuur en cultuur heeft in het buitenland. Dat beeld, dat vaak een stereotype is, bepaalt mee of en hoe een bepaald werk uit die literatuur in de andere literatuur ontvangen zal worden. Zo blijkt de Vlaamse literatuur bij Franse, Duitse en Angelsaksische literatuurbemiddelaars (recensenten, samenstellers en inleiders van bloemlezingen, auteurs van literatuuroverzichten, enz.) vaak geplaatst te worden in een clichématig wereld- en literatuurbeeld, gekenmerkt door zijn volks karakter en zijn spanning van vroomheid en mystiek tegenover zinnelijkheid en schalksheid. Met dat beeld worden bovendien steeds dezelfde namen geassocieerd: Ruusbroec, Brueghel, Ch. de Coster, Gezelle, Streuvels, Timmermans, e.a. Auteurs of teksten die bezwaarlijk in een dergelijk beeld passen, hebben het wel eens moeilijk om binnen te dringen in die buitenlandse literaturen of worden in een vertekenend perspectief geplaatst.

Lit: Literarische Imagologie - Formen und Funktionen nationaler Stereotypen der Literatur, themanummer van Komparatistische Hefte (1980) • M.S. Fischer, Nationale Images als Gegenstand vergleichender Literaturgeschichte. Untersuchungen zur Entstehung der komparatistischen Imagologie (1981) • J.M. Moura, ‘L’imagologie littéraire: essai de mise au point historique et critique’ in Revue de littérature comparée 66 (1992), p. 271-287 • J. Leerssen, ‘Culturele identiteit en nationale beeldvorming’ in J.C.H. Blom e.a. (red.), De onmacht van het grote: cultuur in Europa (1993), p. 7-19 • H. Dyserinck, ‘Nationale und kulturelle Identitätsprobleme im Belgisch-Niederländischen Raum aus der sicht der komparatistischen Imagologie’ in H. Berding (red.), Nationales Bewusstsein und kollektive Identität (1994), p. 189-208 • J. Soenen, Bella: bijdragen over vertalen, imagologie en literatuur (1995) • M. Beller & J. Leerssen (red.), Imagology: the cultural construction and literary representation of national characters. A critical survey (2007) • M. Swiderska, Theorie und Methode einer literaturwissenschaftlichen Imagologie (2013).

imagisme

imitatio