Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

Hoofdmenu

  • Literatuur & Taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw

meer over deze tekst

Informatie terzijde

Algemeen letterkundig lexicon
Toon afbeeldingen van Algemeen letterkundig lexiconzoom

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave




Downloads

Lexicon van drama en theater (4,42 MB)

Lexicon van de poëzie (5,03 MB)

Lexicon van de retorica (1,63 MB)

Lexicon van de verhaalkunst (3,76 MB)

Lexicon van literaire genres (13,54 MB)

Lexicon van de literatuurgeschiedenis (15,66 MB)

Lexicon van de algemene literatuurwetenschap (2,40 MB)

Lexicon van handschriftenkunde, boekwetenschap en editietechniek (20,12 MB)

XML (11,51 MB)

tekstbestand



Genre

sec - letterkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Algemeen letterkundig lexicon

(2012-....)–anoniem Algemeen letterkundig lexicon–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

trauma

Etym: Gr. wonde, kwetsuur.

In het algemene taalgebruik is een trauma een ernstige lichamelijke verwonding of psychologische kwetsuur, vooral een die blijvende stoornissen veroorzaakt. Literatuurcritici hebben in recente jaren veel aandacht besteed aan de manier waarop literatuur kan dienen om traumatische ervaringen te verwoorden en te verwerken; deze kunnen dan van individuele aard zijn (bijv. een geïsoleerde geweldpleging) of ook een collectieve dimensie hebben (bijv. oorlog, een ramp). De studie van literaire voorstellingen en effecten van traumatische ervaringen kan binnen een pedagogisch geïnspireerd kader plaatsvinden, zoals bij de vele critici die het psychologisch helende en beschermende effect van jeugdliteratuur benadrukken (zie ook bibliotherapie). In de lijn van critici als Cathy Caruth, Shoshana Felman en Geoffrey Hartman kan ze ook een meer getheoretiseerde, ethische en taalfilosofische invulling krijgen. Deze kritische traditie wordt intellectueel gevoed o.m. door de freudiaanse benadering van trauma (Beyond the pleasure principle, 1920), de deconstructie en het onderzoek naar de werking van het individuele en collectieve geheugen. In de zgn. ‘trauma studies’ gaat vaak bijzondere aandacht naar de Holocaust als een van de ultieme trauma’s uit onze recente geschiedenis, maar ook wel naar de ervaringen van slachtoffers van o.m. koloniaal, seksegebonden en terroristisch geweld. Belangrijke vragen betreffen de ideologisch geladen definitie zelf van trauma (wie bepaalt wat als ‘trauma’ kan gelden?), de paradox dat slachtoffers zich psychologisch of moreel gedwongen voelen om telkens weer het onzegbare uit te drukken, en de tekstuele strategieën voor de weergave of evocatie van de traumatische ervaring (bijv. obsessieve herhalingen, fragmentatie, open einde, visualisering, metafoor, symbool). Traumaliteratuur wordt wel eens geïdentificeerd als een apart subgenre binnen de hedendaagse literatuur. In zijn typische vorm omvat het gettoliteratuur, holocaustliteratuur en oorlogsliteratuur (bijv. WO1, WO2, Vietnam, recenter ook Irak), enz. Overigens overstijgt de thematiek en de representatie van trauma het domein van de letterkunde (denk aan films, oorlogsmusea, gedenktekens, visuele kunst, e.d.), waardoor de studie ervan zich plaatst binnen het bredere kader van de cultural studies.

Lit: C. Caruth (red.), Trauma: explorations in memory (1995) • D. la Capra, Writing history, writing trauma (2001) • O. de Graef e.a. (red.), The instance of trauma, themanummer van EJES (2003) • A. Whitehead, Trauma fiction (2004) • R. Köhnen & S. Scholz (red.), Die Medialität des Traumas. Eine Archäologie der Gegenwartskultur (2006) • R. Luckhurst, The trauma question (2008) • S. Onega & J.M. Ganteau (red.), Ethics and trauma in contemporary British fiction (2011) • J.R. Kurtz (red.), Trauma and literature (2018).

transtalig zie exofonie travestie

thematisch veld:

Literatuurtheoretische concepten en tekstinterpretatie
Auteurs en creatieve processen

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Algemene gebruikersvoorwaarden
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken