shandeïsme

Een levenshouding die gekenmerkt wordt door optimisme, levenslust, spontaniteit en de overtuiging dat lachen gezond is. Een dergelijke attitude wordt sterk aanbevolen door Tristram Shandy in de roman van L. Sterne die zijn naam in de titel draagt, The life and opinions of Tristram Shandy (1759-1767):

True Shandeism [...] opens the heart and lungs, and like all those affections which partake of its nature, it forces the blood and other vital fluids of the body to run freely through its channels, and makes the wheel of life run long and cheerfully round.
(Tristram Shandy, deel 4, hfdst. 32, p. 278)
(Het ware shandeïsme opent hart en longen, en zoals alle gevoelens die delen in zijn natuur, doet het het bloed en andere vitale vochten vrijelijk circuleren door de kanalen van het lichaam, en doet het het wiel van het leven lang en lustig ronddraaien.)

Goethe definieerde Shandeismus in zijn postuum gepubliceerde Maximen und Reflexionen (1833) als het onvermogen om langer dan twee minuten bij eenzelfde ernstig onderwerp te blijven; als het gemak waarmee sommigen kunnen wisselen tussen ernst en luim, tussen interesse en onverschilligheid, tussen droefheid en vreugde. Goethe beschouwde dit kenmerk als een nationale eigenschap van de Ieren (L. Sterne bracht zijn kinderjaren door in Ierland).

Lit: P. Conrad, Shandyism: the character of romantic irony (1978).