Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Algemeen letterkundig lexicon (2012-....)

Informatie terzijde

Titelpagina van Algemeen letterkundig lexicon
Afbeelding van Algemeen letterkundig lexiconToon afbeelding van titelpagina van Algemeen letterkundig lexicon

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave




Downloads

Lexicon van drama en theater (5.97 MB)

Lexicon van de poëzie (8.51 MB)

Lexicon van de retorica (3.19 MB)

Lexicon van de verhaalkunst (6.00 MB)

Lexicon van literaire genres (18.94 MB)

Lexicon van de literatuurgeschiedenis (22.09 MB)

Lexicon van de algemene literatuurwetenschap (4.89 MB)

Lexicon van handschriftenkunde, boekwetenschap en editietechniek (23.36 MB)

XML (11.77 MB)

tekstbestand



Genre

sec - letterkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Algemeen letterkundig lexicon

(2012-....)–Anoniem Algemeen letterkundig lexicon–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

moment-milieu-race

Etym: Fr. moment = ogenblik; milieu = omringende werkelijkheid; race = erfelijkheid, bloed.

Trits van termen die in combinatie met elkaar de grondslag vormen voor het naturalisme. Onder invloed van de ideeën van Auguste Comtes sociologische beschouwingen en Charles Darwins On the origin of species by means of natural selection (1859) schreef Hippolyte Taine zijn Histoire de la littérature anglaise (1863-1864), waarin hij in schrijversportretten de determinerende factoren beschrijft die het werk van de geportretteerde auteurs hebben bepaald (determinisme). Om die factoren te benoemen gebruikt Taine de erfelijke achtergronden ('la race'), de sociale omgeving van de schrijver ('le milieu') en de gemeenschap in de tijd waarin de auteur leefde ('le moment'). Het gebruik van deze determinerende factoren zou een wetenschappelijke studie van de literatuur mogelijk maken (positivisme).

Taine had een grote invloed op een aantal tijdgenoten en vooral schrijvers, van wie met name Emile Zola diens ideeën in tal van romans in de praktijk bracht. Zola ontleende voor zijn naturalistische roman Thérèse Raquin (1867) het programmatische motto aan Taine: 'Le vice et la vertu sont des produits comme le vitriol et le sucre' (deugd en ondeugd zijn producten zoals vitriool en suiker). In het Nederlandse taalgebied ondergingen o.m. Marcellus Emants, Frans Netscher en Gustaaf Vermeersch op hun beurt grote invloed van het werk van Zola. Ook Lodewijk van Deyssel en Louis Couperus werden door hem beïnvloed.

Lit: E. Zola, Le roman expérimental (1880) • E. Zola, 'Préface de la deuxième edition' in Emile Zola, Thérèse Raquin, ed. R. Abirached (1979), p. 23-30 • G.J. van Bork, 'Naturalisme' in G.J. van Bork & N. Laan, Van romantiek tot postmodernisme (2010), p. 127-162.

molossus mommerij
thematisch veld:

Literatuurgeschiedenis: periodes, stromingen en groepen
Literair-historische verschijnselen

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken