Geld of liefde

[p. 35]

IV.

Ja Gott möge über dir walten, meine geliebte Einzige
Theodor Hell (Muttergefühle).

Het ontbyt was geëindigd. Mynheer zat in eenen rykversierden armstoel en las het dagblad, en Mevrouw hield zich met het breijen van een rood zyden beursjen bezig. Behalve den goeden dag, welken Mevrouw nooit naliet haren manne te wenschen, en het onverstaenbare gebrom, waermede deze de beleefdheid zyner vrouw had beantwoord, werd er tusschen de twee echtgenooten geen enkel woord gewisseld. Mevrouw, sinds lang aen deze afzonderende levenswyze gewoon, scheen er byzonder vrolyk en weltevreden uit.

De opkomende zonne zond hare guldene stralen op de roode venstergordynen, stoeide door de opene ramen en verlichtte zoo liefelyk de rykgestoffeerde zael, als wilde zy deel nemen aen het voorhanden zynde feest.

[p. 36]

En de vogelen in den hof orgelden reeds den lofzang hunner schitterende godin, terwyl eene gevangene vink van uit de zael door de vergulde stangetjens harer kooi, schetterend hare gelukkigere vrye broeders en zusters begroette.

Ook in het harte der vrouwe scheen de zonne des geluks met vernieuwde pracht. Zy verwarmde er de verdokenste plooijen, en streelde zacht de edelste snaren, welke het onheil niet had kunnen verbreken.

De goede teêrgevoelige vrouw zag op dit oogenblik haren gantschen levensloop voor haren geest zweven.

Zy droomde zich in de dagen harer kindsheid terug; zy herzag de gespelen, die zy had bemind en welke haer eens beminden, zy herzag zich zelve, vlug als eene hinde, met waeijenden hairen, over het met witte, gele, roode en blauwe bloemekens doorwevene groene tapyt der weiden zweven en stoeijen; zy hoorde zich lachen met dien kinderlyken helderen lach, dien men later niet meer wedervindt en het scheen haer toe, als of de zilveren klanken van het dorpsklokjen, dat haer zoo vaek tot het gebed had geroepen, wederom aen hare ooren weêrgalmden.

Zy gevoelde weder die koesterende warmte der zonne, welke haer kinderlyk gemoed had vervrolykt en opgebeurd, en die, helaes! veel van haren luister en pracht verliest, als de jaren den mensch aen de natuerwonderen hebben gewend of als de poëzy doodende kennis hem van de beschouwing derzelve heeft verzadigd.

Toch was het niet alles vreugde, waerin zy zich terugdroomen mogt; menige plaets werd in de rei der vroegere vrienden en

[p. 37]

vriendinnen door een naer geraemte of door een nog akeliger met lompen bedekte of in tranen badende verschynsel ingenomen; de dorpsklok bad niet alleen het angelus geklept, zy had ook nog de doodpoos van vader en moeder, van zuster en broeder geluid!

En als zy al die dingen in zich zelve had overzien, werd de lydzame vrouw meer over haer lot te vreden; zy smeekte als laetste gunst van God, dat hy hare dochter, hare teêrgeliefde Klara, voor het onheil wilde bewaren, waeronder zy zelve byna bezweken was.

Door deze bespiegeling, als het ware van alle aerdsche banden ontslagen, zweefde haer geest van het verledene naer de toekomst, en zy zag haer kind als gelukkige vrouw en moeder, van allen bemind, door allen geëerbiedigd, het voor haer met bloemen bestrooide pad des levens, als een weldoende en vertroostende geest, glimlachend doortrekken.

Als ik er niet meer zyn zal, dacht zy, wil ik in myn kind herleven, en wordt myn lichaem der nietigheid ten prooi geworpen, toch zal myn aendenken in het geheugen myner dochter bewaerd blyven en de liefdesprankels myner ziele zich met de hare versmelten en louteren, tot op het oogenblik, dat het Begin en Einde van alles dezelve tot den algemeenen gloed zal hebben terug gebragt.

En eene hemelsche vreugde verhelderde haer gelaet, dat thans door de morgenzon beschenen zich in hare stralen scheen te baden, evenals het poëzyvolle hoofd eener door Murillo geschilderde Moedermaegd, in den luchtkrans smelt die hetzelve omringt.

[p. 38]

- Mevrouw, sprak eensklaps Van Stralen, - de beide echtgenooten noemden elkander nooit anders dan Mynheer en Mevrouw - zend aenstonds door eene uwer meiden dezen brief naer het dorp en draeg zorg, dat hy weldra besteld zy, want het eischt spoed.

De in gepeinzen verzonkene, uit haren troostvollen droom tot de prozaïsche en weinig aentrekkelyke wezenlykheid teruggeroepen, nam stilzwygend den brief en was gereed den gegevenen last te volbrengen, maer, zich bezinnende, vroeg zy of het niet beter zyn zou eenen knecht hiermede te gelasten, daer het de meiden thans zeer druk hadden om alles tegen den middag in orde te brengen. Van Stralen was wederom gantsch in de lezing van zyn dagblad verdiept en antwoordde niet, zoo dat zyne vrouw nogmaels hare vrage herhalen moest, waerop hy dan dadelyk, ruw en bits antwoordde:

- Mevrouw, gelief te doen zoo als ik u gezegd heb.

Dit bevel leed dus geene tegenspraek meer, en eene meid, die op dit oogenblik de kamer binnentrad om de ontbyttafel af te dienen, spaerde aen hare meesteres de moeite den brief in de keuken te dragen. Een weinig later kwam de oude Jan zynen heer verwittigen, dat de paerden ingespannen waren.

Van Stralen volgde hem, stapte de koets in, vertrok zonder een enkel woord over zyne plannen te hebben gerept, en liet zyne vrouw aen eene onbepaelde, maer daerom niet minder folterende ongerustheid over. Het werd haer zoo bang om het hart, en zy kon nogtans geene redenen vinden, die dezen toestand wettigden, want niets in haers mans gedrag was dezen dag buitengewoon,

[p. 39]

ten zy zyn vroeg vertrek en ook dit kon ligt voor zyne dochter eene aengename verrassing ten doele hebben.

Zoo dacht de door haren gemael miskende teêrhartige vrouwe, en toch wilde de drukkende last niet van hare ziel, en hare mistroostigheid groeide steeds meer en meer aen, toen zy eensklaps twee zachte handen over hare wimpers voelde glyden en ter zelfder tyd eene fyne heldere stemme aen hare ooren sprak:

- Raed, raed, wie ben ik?

Doch de handen trokken zich aenstonds terug; zy hadden tranen gevoeld en met innige deelneming sprak Klara:

- Om Godswil, beste moeder, zeg my, waerom gy geweend hebt?

Het meisjen, hare beide handen vattende, zoende de laetste spooren weg der tranen, die zy had gestort en bezag haer zoo goedig en glimlachte haer zoo minzaem toe, dat het welhaest de wolk had verdreven, die het licht der hoop één oogenblik voor de oogen harer moeder had verdoken gehouden.

Ook was deze weldra zoo opgeruimd, en zag er zoo vergenoegd uit, als of er niets gebeurd ware. Zy nam blymoedig den arm harer dochter, en sprak:

- Kom, kind lief, laet ons de buitenlucht scheppen, ik zal u de oorzaek myner droefgeestigheid verhalen; en gy zult weten of ik ongelyk had, my er aen over te geven.

Met den glimlach op de lippen, trokken moeder en dochter den huize uit, en verdwenen traegzaem tusschen de goudgele golven der koornlanden, die van weêrskanten den kerkweg begrensden.