Eduard de Dene. Testament rhetoricael
(1976-1980)–Eduard de Dene–
Auteursrechtelijk beschermdTestament Vander Doodt
Prologue
Aerm ende Rycke // Tmoet al ten slycke
15[regelnummer]
naer Atropos erfuen
Dus hoe ghecleedt // Dyn huus bereedt
vvant ghy moet steruen
Ende gheen delay machmer ieghens verweruen
Alle Christene mensschen ende adams weesen
20[regelnummer]
die inne der weerelt alsnoch verkeeren
vvilt doch te zeere de doodt niet vreesen
vvant of wy leuen of steruen / wy zyn des heeren
ende totten hebreen wilt ons paulus leeren
dat den mensschen / eens te steruene es in ghestelt
25[regelnummer]
dus mensschen vliedt zonden laet tghelooue vermeeren
Tghelooue / baet in tsteruen voor schat of ghelt /
Ga naar margenoot+ Myn Daeghen sprack voortyds iob Rechtueerdich
zyn snelder dan een looper / voor by ghebleuen
maer steruen wy / Wy steruen den heere weerdich
ende leuen wy / oock wy den heere Leuen
5[regelnummer]
vvant onder zyn godlicke handt verheuen
zo staen wy al tsaemen (die nyemandt grieft)
omme met ons te doene / diet al can gheuen
Tghuendt / dat zyn werckende wille belieft
En daer moeten wy wesen gheel in ghetroost
10[regelnummer]
zonder murmureren met dancbareghe zeden
vvant wat hy oyndt dede / zuud west / noord oost
tbleeck oyndt wel ghedaen in Vougsaemicheden
| |
[pagina 191]
| |
Duer ieremiam spreict hy die heere der vreden
ghelyck dat die poteerde / in allen Landen
15[regelnummer]
In tpottebackers handt es / tsghelycx tallen steden
zyt ghy huus van israel in mynen handen
TWeede bouck der conynghen onslieden Leert
hoe hoogheboren oft hoe vaste wy staen
dat ghelyck twaeter dat niet weder en keert
20[regelnummer]
wy insghelycx al steruen / en ter eerden verghaen
Ende Dauid die doet ons oock een vermaen
datter nyemandt en leift int eerdsche dal
hoe sterck oock hy zyn mach / ofte hoe ghedaen
de ghuene die de doodt niet steruen en zal
25[regelnummer]
Gheen blyfuende stadt maer een passaidge
en es ons maer inder weerelt gheschiet
in dit leuen ghaen wy al Pelgrimaidge
end onslieden borgherschap / en es hier Niet
maer inden hemele zoo ons paulus bediet
30[regelnummer]
van waer wy oock verwachten int openbaeren
iesum christum ons behouder / en den heere ziet
Die ons verworpen Lichaemen zal verclaeren
Tot vvelck ons vaderlandt hemelssche RechtGa naar margenoot+
wy niet commen / en mueghen dan duer de doodtGa naar margenoot+
35[regelnummer]
die den ghelooueghen nochtans / zoo christus zeghtGa naar margenoot+
gheen doodt maer eennen slaep es / by nathuerlicke NoodtGa naar voetnoot*Ga naar margenoot+
Want christus duer zyn doodt / en vyf wonden Roodt /Ga naar margenoot+
Ga naar margenoot+ heeft de doodt gheheel huere cracht benomenGa naar margenoot+
ende zoo ghebroken tsdoods hart explootGa naar margenoot+
zoo dat de ghelooueghe int steruen vromenGa naar margenoot+
Duer oseas den prophete / in tvoorleden termyn
5[regelnummer]
sprack hy O dood ick zal hu doodt wesen
end O helle ick zal huwe bytynghe zyn
ende ick zalse oock vander doodt ghenesen
dies den ghelooueghen Ter causen van desen
de doodt gheen doodt es / maer een duerghanck vry
10[regelnummer]
end een begheerlick verhuusen / waer by gheresen
vander doodt / in tleuen verhuusen wy
Voorwaer voorwaer spreict christus zegh ick hu
wie myn woordt hoort / end hem ghelooft int beminnenGa naar margenoot+
die my ghezonden heeft / heeft teeuwich leuen nv
| |
[pagina 192]
| |
15[regelnummer]
en der verdommenesse zal hy niet commen Binnen
maer duer de doodt tsleuens inghanck winnen
noch heeft hy voorts tonsen trooste gheseyt
die daer leeft / end in my met herte met zinnen
Ghelooft / zal niet steruen inder eeuwicheyt
20[regelnummer]
VVant dheere es vriendelick in al zyn wercken
en zoo Dauid zynght Rechtueerdich in zyn manieren
end een ongrondeerlick bermhertich verstercken
blyct in al zyn werckende goet hanthieren
vvie en zal dan in dit eerdsch broosch Regieren
25[regelnummer]
ghewillich zijnen sterfdach voughen inden zin
ende segghen met paulo / spyts dhelssche ghieren
Christus es myn leuen / ende tsteruen ghewin
VVie zou tsteruen niet begheeren die noyndt Rustich sliep
in dit ketyfuich leuen / dan vul wederstoots
30[regelnummer]
en Roupen ic allendich menssche / zoo paulus Riep
wie zal my Lossen van desen Lichaeme des doods
tverdroot oock dauid bedrouft in groots
hier zo langhe te blyfuene in deerdsche bende
Wee mynder / dat ick wuene / sprack hy vul noods
35[regelnummer]
in die hutten van Cedar dus in allende /
Ga naar margenoot+ TDynct my sprack hy mynder zielen een langhe tydt
dat Ick ghehouden worde ieghens mynen danck
onder den ghuenen / die der payslicheyt hebben nydt
huut eerdsch beroeren tzyne had hy verlanck
5[regelnummer]
Laets ghewillich dies ontcleeden / ons Lichaem cranck
laetende dees wuenste Daer menich in sneeft
de weerelt es bedrieghelick / ende tes een inghanck
daer / hoemer langher wuendt / meer in zonden wuendt
Als ghebannen zyn wyr in een vreimt landt
10[regelnummer]
ghevanghen / om onse voorvaders zonden
Der traenen dal / moet oock wel wesen want
beroerte druck en ancxst wasser oyndt bevonden
men cryghter niet dan zielwondeghe wonden
tes de staple van alderhande ziecten plaeghen
15[regelnummer]
en die de weerelt wel ouerziet / Tallen stonden
zach noyndt gheen schoonder niet in zyn daeghen
Een menssche gheboren vander vrauwe
die Leeft zoo iob zeght van tyde Cort
met veel iammers wordt hy vervult met Rauwe
20[regelnummer]
die als een blomme verdwynt / en verdorfuen word
teer zoorghlick int vpwassen / ende vullicx vort
| |
[pagina 193]
| |
naect zyn wy gheboren / in tsweerelts Breeden
ende wy zondich van onser moeder begord
Naect moeten wy oock vander weerelt scheeden
25[regelnummer]
Wat zoud ons hier om blyfuen dan mueghen trecken
Daer alle ghenouchte als Roock passeert
Rycdom en can daer gheen doode verwecken
maer Rycdom ziele ende Lyf Corrumpeirt
Al hadwy alle tsweerelts schat ghesommeirt
30[regelnummer]
in tsteruen ziet macht ons gheenssins baeten
end hoe eerghierich voortyds ghetryumpheirt
Als hu maer gheleendt zynde / moet ghyt Laeten /
Ga naar margenoot+ Ouerpeynst dan wel eer ghy dyn ooghen luuct
vermuerwet dyn herte eist zondich versteent
of ghy dat goedt wel hebt ghebruuct
dwelck hu god dheere heeft milde verleent
5[regelnummer]
vyndt ghy hu beschuldich tmesbruucken beweent
ende voor Recht / Bidt hem om gratie
eer dat hy comt / en Roupe eer dat ghyt Meent
Gheeft Rekenschap van huwer villicatie
Wat baeten hu dan baeghen ende gulden webben
10[regelnummer]
end huwer wille broodDronckich vulbrynghen
veel iaeren die ghy gheleeft mueght hebben
dyn Raepen scraepen ende tfortselick dwynghen
en wat schaedet hu oock naer dese dynghen
of ghy quyte waert worden al huwe schat
15[regelnummer]
dat Aermoe en lyden hu quame besprynghen
Of versmaetheyt der weerelt gheleden hadt
VVant al lyden wy in deser weerelt Pine
mueghen niet daer omme wesen cleenmoedich bezwaert
dit Lyden es niet weerdich der heerlicheyt tzyne
20[regelnummer]
die an ons wordt hier naermaels gheopenbaert
vvant wy alle Leden in christo verghaert
edel onEdel / boeren zo wel als Cuenynghen
zullen zyn meErfghenaemen / met hem ghepaert
vvant in zyn vaeders huus / zyn veel wuenynghen
25[regelnummer]
Zouden wy niet willen steruen dan allegadre
als ons duer de doodt zal warachtich ghebueren
tbesitten onser erfue daer dhemelsche vadre
vvy ansien zullen zonder eenich besmueren
nv zien wy duer een speghel te deser hueren
30[regelnummer]
in een doncker woord binnen tsweerelts ghestichte
maer dan zullen wy duer gods willecueren
zien / van aensichte tot Aenzichte /
| |
[pagina 194]
| |
Ga naar margenoot+ Dan zullen wy eerst kennen daer veel of bescreuen es
die vulmaecte blydschap Bouen alle vruecht
ende weten waddynghe dat teeuwich leuen es
daer men eeuwelick onhendelick inne verhueght
5[regelnummer]
dan zullen wy eerst kennen die goddelicke duecht
dat hy es alleene Een god warachtich
die iesum christum zyn eeghin zuenlicke iuecht
Ghezonden heeft ter weerelt huut liefden crachtich
Die blydschap zal daer zo ouervloedich blycken
10[regelnummer]
zoo paulus zecht totten Corinthen voort
dat noyndt oore hoorde / noyndt ooghe mocht kycken
dwelck god heeft bereed duer zyn claer woord
den ghuenen die hem lief hebben onghestoort
noch noyndt es ghecommen in tsmensschens herte
15[regelnummer]
zulcke vruecht / dus hoe ghedood of vermoort
wilt gheenssins vreesen Lichaemlicke smerte
Want zoo dapostel petrus doet claerlick ghewach
eenen dach es byden heere / als duusent iaer
en duusent iaer es daer / als eennen dach
20[regelnummer]
vvant den gheuer der vruechden die wuenter claer
dies zynghtGa naar voetnoot* dauid / dat veel beter es daer
eenen dach te zyne in des heeren zaele
dan duusent iaer in ander plaetsen voorwaer
vvant daer es vulmaecte vruecht generale
25[regelnummer]
Die vruecht zal daer tot gheen faelgieren Rasschen
gods vercoorne zulder hongheren noch durstich zyn
de traenen zal hy van huer ooghen wasschen
ende wesen vry en vranck huut tsdoods ghepyn
Als de quagheseyde derfuende gods aenschyn
30[regelnummer]
zullen leuen zonder steruen in dhelsche mortorie
de wel ghezeyde leuen / in eeuwich termyn
daer weilde zonder schand es / end eeuweghe glorie
Nu mochte vanden mensschen zyn vercombient
hoe com ick daer / end hoe zal ick die vruecht ghenaken
Ga naar margenoot+ Ick bem een zondich menssche / ken hebt niet verdient
neen ghy / dat zyn der kennessen spraecken
maer wie eist diet mach verdienen / om daer gheraecken
nyemandt / dit zyn der schriftueren Rechten
5[regelnummer]
vvant al doen wy dat wy schuldich zyn / zonder slaecken
zo zyn wy noch al tsaemen onnutte knechten
| |
[pagina 195]
| |
Oock spreict ons zaelichmaecker ons alder zoen
hy die hem wil met gheen beRommen verstercken
dat hy van hem zeluen niet can ghedoen
10[regelnummer]
maer de vader die in hem woondt / doet de wercken
zeght dit christus van hem zeluen int oetmoedich mercken
hy / in wiens mondt vonden was noyndt Bedroch
wat wilwy ons berommen in tsweerelts percken
wy die vpghevoedt zyn met zondich zoch.
15[regelnummer]
VVat zullen wy dan doen mensschen zondich
ziet / oordeelen zelue ons hartneckich Leuen
en zegghen liefue heere huut herten goetgrondich
had ick naer myn verdienste / verdomt moest ick beuen
want hu lichte gheboden / my om houden ghegheuen
20[regelnummer]
heb ick gheenssins ghehouden naer huwen heesch
end hoe wel hu iock om draeghen / es zoeteGa naar voetnoot* ghebleuen
ick heb gheleeft / naer de zinlicheyt van myn vleesch
Maer hu godlick woord hebt ghy my ghelaeten
ende dat huut onverdiender ghenaedenGa naar voetnoot** goet
25[regelnummer]
zonder welck woord ick eeuwelick tmynder onbaeten
hadde moeten zyn verloren in dhelssche gloedt
gods woordt es medechine / der zielen zoet
vvant noch plaester noch cruudt can die ghenesen
maer hu godlick woord heere / es dat al doet
30[regelnummer]
dat de belazerde ziele ghezond zal wesen
Twoord gods es leuendich ende crachtich meest
scherper dan tzweerd an beeden zyden snydende
Ga naar margenoot+ tduersnydt tot tverscheeden des ziels ende gheest
oock eist duer maerch ende zenuwen lydende
dier vp betrauwen dien eist bevrydende
gheen creatuere can der vooren onzienlick tooghen
5[regelnummer]
gods woord zal blyfuen eeuwich / gheenssins vermydende
Ende alle dynck es bloote voor zynen ooghen
Hebben wy dan hu goddelick woordt crachtich zeere
waer duere wy ghetroost zyn oock principaelich
oock verzekert dat ghy menssche zyt worden heere
10[regelnummer]
om dat ghy den zondaeren zoud maecken zaelich
en van allen dooden / diemen mach zyn verhaelich
sterft an tcrucen hout / die alder versmaetste
met doornen ghecroont / thooft nederdaelich
huutsturtende druepel dyns bloeds de laetste
| |
[pagina 196]
| |
15[regelnummer]
Eist zaecke dat ghy dan Reyn oetmoedich bekent
dat ghy int ghetal der zondaeren staet
en vast gheloouelick betraut tot inden hendt
dat christus es ghestoruen voor huwe mesdaet
Christus heeft vp hem ghenomen hoe groot ofte quaet
20[regelnummer]
dyn zonden mueghen wesen / ende zaelich word ghy
want ghebenedydynghe / die man ontfaet
die vp gode vastgheloouich vast betrauwende zy
En die in christo niet betrauwen / doen hem veel vercleens
hy die des doods / ende leuens heeft macht
25[regelnummer]
vvant voor onse zonden es hy ghestoruen eens
esser yemandt die hem noch eens te steruene wacht
dat zy verre / dus zyn doods offrande acht
ofte es ons Rechtueerde / duer de wet verworuen
die duer moysen was ghegheuen / nv zonder cracht
30[regelnummer]
zo es christus dan te vergheefs ghestoruen
Ziet tonser Rechtueerdicheyt es christus verResen
Christus ons behouder en verlosser mede
ende zonder hem mueghen wy niet doende wesen
hem es ghegheuen macht in hemel end eerdsche stede
Ga naar margenoot+ god de vader heeft zyn zuene lief tonser vrede
dat hy wil dat een yeghelick naer zyn ghebod // doe
wy behooren christum toe / in warachtichede
Ende christus behoort warachtelick god // toe
5[regelnummer]
Christus had ons lief eer ye beghinnen porden
dien / diemen iesus van Nasareth heet
onse Rechtueerdicheyt es hy gheworden
ons verlossynghe ende helichmaeckynghe breed
Dies / wy wiens Rechtueerden / zyn als onReyn cleed
10[regelnummer]
staen nv onder tscrucen standaert victorieux
vvant christus die heeft ons ghewillich Bereedt
gheRechtueerdicht in zyn bloedt precieux
Vlied dies alle onghelooueghe besmettynghen
worpt hu zoorghe inden heere hoe hu tvleesch tempteirt
15[regelnummer]
vvant thandgheschrifte der strangher inzettynghen
dwelck ieghens onslieden was gheordonneirt
heeft hy an tcruce ghevesticht / ende gheCasseirt
iae an deen zyde ghenomen / dit claer ghelooft
ende tonser victorie / zoo paulus accordeirt
20[regelnummer]
heeft hy dheerschappyen ende machten berooft
| |
[pagina 197]
| |
Dien paulus als apostel huutvercoren vat
die zo vastgheloouelicke conste stryden
en doe gheenssins bevreest van een Ruusschende bladt
die gheloofde dit zelfde zonder vermyden
25[regelnummer]
vvant vanden mond des leeus (zoo wildhy belyden
bem ick verlost / ende duer tsheeren practycke
van alle quaede wercken /ende tot een bevryden
Onderhouden tot zyn hemelsche Rycke /
Als hu de doodt dan comt bestoormen
30[regelnummer]
vveist hier inne ghetroost zoo dat betame
peynst tlichaeme dat es spyse der woormen
Ga naar margenoot+ maer de ziele die zal leuen duer christus name
vvant hy es ghestoruen den vadre bequame
vp dat tmensschelick gheslachte behouden blyfue
en zoo vaste beseghelt tot onser vrame
5[regelnummer]
met zyn helighe bloedeghe wonden vyfue
Wilt dan huwe ooghen te hemwaerts vpslaen
die naer den zondaers durste ende hadde verlanghen
als hy hyngh an thoud des crucen metten aermen ontdaen
haeckende den mensschen te mueghen ontfanghen
10[regelnummer]
dus die noch betarden dees eerdsche ghanghen
tghedyncken zynder passyen / met een verzuchten hout
thooft buught hy thuwaerts in huwe bedwanghen
met therte gheopent / om dat ghyr in vluchten zoud
Hy es den wech het leuen ende waerheyt
15[regelnummer]
eeuwich dominateur in dhemelssche secreten
nyemandt comt totten vader in deeuweghe claerheyt
dan duer christum alleene / doet iohannes weten
Christen mensschen ghelooft dan Reyn onghespleten
zonder twyfelen eer hu den vyandt verdooue
20[regelnummer]
vp dat hu ten hende niet worde verweten
Wat twyfelt ghylieden cleene van ghelooue
|
|