Eduard de Dene. Testament rhetoricael

⁺ Refereyn

God de heere die en heeft de doodt niet ghemaect⁺
noch inder Leuenden verlies / en verblydt hy niet
maer Roupt bekeert hu / en bewyst berau ongheslaect
van al hu boosheden / daer ghy noch inne waect⁺
worptse wech daer ghy in ouertorden hebt yet
ten Rechtueerdighen es niet christus Roupen gheschiet
maer ghecommen om te Roupene den zondaeren⁺
zondaers keert dan / Christus zal thuwaerts keeren ziet
of naermaels comt ghy in een onhendich bezwaeren
en god als Iuge zal thuwen laste verclaeren
ghaet ghy vermalendyde in dat eeuwich vier
twelck den vyandt en zyn Inglen / eeuweghe iaeren⁺
onblusschelick bereed es / heetbarnende schier
thelsch fournoys zalder blaecken als ghulseghen ghier
om nieuwe pynen te smedene den ghepynden
en ghy mensschen die verhart ongheloouich bleeft hier⁺
als een spyse des viers zal hu dhelle verslynden⁺
ende nemmermeer ghenaede noch verlossen vynden
Want iob zeght wie nedervaert inder hellen⁺
om wedervpcommen mach hy hem niet bewynden
noch in zyn huus of plaetse / eenen voet meer stellen
maer men zalse met een yser Roede daer quellen
en ghelyck een pottebackers pot dach en nacht
zalmen in sticx smyten die quagheseyde ghezellen
wiens aenschyn zwart word / als tpotgruusels ongheacht⁺
Die de weerelt hier hadden alder machtichst ghepacht⁺
zullen Lyden de machtichste pynen oock⁺
en met pynen onhuutsprekenlick worden versmacht
die oyndt wanckelbaerich ongheloofuich doock
ouer hem zal vallen een colenvierich ghesproock
vast besloten in dien caerckere zonder tyden
ende eeuwich zonder henden inden helsschen Roock
Felle pyne zullen de quaeghezeyde Lyden /

⁺ Iae pyne bouen pyne / Pyne zonder Cesseren
Den hemel zal ontdecken haerlieder zonden
pyne die in nieuwe pynen zal Dobbeleren
hulijnghe / gheween / en gheen ander tryumpheren
zullen zy hebben in die peckdonckere gronden

+ 445 r

+ Sapien primo

+ Ezech.18.

+ Mathei .9.

+ Mathei .25.

+ Ezech.21

+ Esai 9

+ iob primo.

+ Naum 2

+ iohel 2

+ Sapien primo

+ 445 v

[p. 217]

 

Als in een landt vul ketyfuicheden bevonden

 

daer vervaerlicheyt word eeuwich binnen leuende

 

een sterck vier zalse verslynden teeuweghen stonden⁺

 

Blaeckende pynlick ende straf ancleuende⁺

10

Nochtans zalt hemlieden gheen licht zyn gheuende⁺

 

want zonne mane sterren daer niet helpen mach

 

maer eeuwich in afgryslicheyt wesen Beuende

 

vul weewyticheyt met een zwaerzuchtich gheclach

 

duusent iaer zal zulck dyncken daer eenen dach

15

elck zal Ieghens zynen naesten verwondert wesen⁺

 

en diemen voormaels schoone wit int aenschyn zach

 

zullen Rood dan als een vier zyn zonder ghenesen

 

dat meer word en mestroostegher bouen desen

 

zy zullen hongheren / ende gods knechten zullen eten

20

durstich gaepende zullen zy zyn vpgheresen⁺

 

maer gheen lauenesse zullen / dan gods knechten weten

 

beschaemt worden de Quaeghezeyde ghezeten

 

als gods knechten in gods aenschyn zyn zullen verhueght

 

Den heere louende drievuldich end onghespleten

25

als droufheyt tsgheests / word der onghelooueghen vruecht

 

vuyl gallewatre wordt by hemlieden ghetueght⁺

 

end huer spyse wordt alseme bittere quaet

 

oft zen haddent bet verdient / met gheloouender duecht

 

doe zy ter weerelt Leefden in huer zondighen staet

30

dies Teuangelion ghelooft / en tot christum ghaet⁺

 

zyn aenschyn en zal hy niet keeren bezyden

 

keert te godewaerts ghelooflick / Want zonder aflaet

 

Felle pyne zullen de Quaegheseyde Lyden /

 

 

 

⁺ Huer beken zullen daer worden bekeert in peck⁺

 

huer stof in sulpher in bernende peck haer landt

 

onblusschelick zalt barnen in een eeuwich bespreck

 

end hebben zy daer dan van durste ghebreck

5

inne die helssche alderhittichste Brandt

 

des vulle droufheyts keilct totten ghisteghen Cant

 

die zullen zy moeten daer hute dryncken⁺

 

Dies metten Rycken vrecken om onderstandt

 

wel Roupen vader Abraham wilt ons ghedyncken

10

doch lazarum te zendene wilt ons nv schyncken⁺

 

dat hy zyn vynghere steke int watere vry

 

om ons tonghen vercoelen die durstich styncken

 

vvant ghepynicht in grooter vlammen zyn wy

 

maer worden onghehoort / dies huer Roup word An my

15

vermalendyd zy den dach daer ick in was gheboren⁺

 

dat oock myn moeders Lichaeme vermalendydt zy

 

dat ick daer in te versmoorene was niet gheCoren

 

och bem icker huutghecommen / om tzyne verloren

+ Psal 20

+ 2 Regum 23

+ Sapien 17

+ Esai .13.

+ Esai 65

+ iere 9.

+ Marci primo.

+ 446 r

+ Esai 34

+ Ezech 23.

+ Luce 16

+ iere 21

[p. 218]

 

als bewuender der helsscher diepdoncker stallynghen

20

dies zullen claeghlick Roupen / als aerme verzworen

 

berghen open ghaet dect ons met ouervallynghen⁺

 

huerer pynen verbreeden daer zonder smallynghen

 

end om steruen en zien zy daer nemmermeer doodt

 

maer dat zy moeten wesen gods aenschyns ballynghen

25

dat doetse pyne Bouen dalder pynlicxste noodt

 

tvier des heeren es ontsteken duer thoorne groot⁺

 

en tzal bernen inder hellen onderste steden

 

dus ghedynct vp christus bloedeghe wonden Roodt

 

zyt gheloofuich / keert hu van ongoddelicheden

30

vvant doet ghyt niet / thuwer pynelicker onvreden

 

met zulcx zalmen elck pynlick ter hellen bestryden⁺

 

als hy bezondicht blyft / ende naer dhelssche zeden

 

Felle pyne zullen de Quaeghezeyde Lyden /

 

 

 

⁺ Prinche

 

 

 

Dyn huterste ghedynct in al huwe wercken

 

end in deeuwicheyt ghy niet zondighen zult⁺

 

vreest den heere / zyn gheboden wilt ouermercken

5

hem alleene dient / zyn voys hoort / hu ziele zalt stercken⁺

 

hy Roupt thuwaerts dat den hemel mach worden vervult⁺

 

doet van hu vreimde goden / eer ghy word verdult⁺

 

end als ghy hem mueght vynden zouct god den heere⁺

 

wordt verlicht / tot hem ghaet / end afquyt huwe schult⁺

10

zouct doch aluooren tRycke gods tallen keere⁺

 

hu ziele zal leuen ende steruen nemmermeere

 

zouct ghy den heere met een vastgheloouich betrauwen⁺

 

ghy zult hem vynden / zouct ghy hem neerstelick zeere

 

dus bereedt daer hu herte toe zonder verflauwen⁺

15

ende zouct ghy hem niet / het zal hu berauwen⁺

 

want / vanden minsten totten meesten zult steruen

 

ende metten quaeghezeyden gods aenschyn niet schauwen

 

noch oock hebben deel in zyne hemelssche erfuen

 

Doch mensschen wilt hu zeluen niet gheel bederfuen

20

maer tzynder gratien stoel / zyt om ghaen gheneghen⁺

 

vp dat ghy bermherticheyt mueght verwerfuen

 

ende by hu zy Bequaeme hulpe vercreghen

 

vvant blyft ghy in huwe quaetdolende weghen

 

end hartneckich ondancbaer in hu zonden Leeft

25

wel mueght peynsen dat god toornich vp hu bedeghen

 

thuwaerts gramlick zyn zweerd vpgheheuen heeft⁺

 

en zyn boghe ghespannen bereed / dus beeft

 

end eer hy hu zyn plaeghen der zielen zend

 

hu quaet leuen hem gheheel in zyn handen gheeft⁺

+ Osee 10

+ deutero 32.

+ Sapien.11.

+ 446 v

+ Eccli 7

+ deutero/13

+ iob .33.

+ .1. Regum 7

+ Esai 55

+ Psal 33

+ Mathei 10

+ Psal 68

+ .2. parali 15

+ .1. para/22

+ hebre 4

+ Psal 7

+ Sapien primo

[p. 219]

30

en met simpelder herten hem wandelt omtrent

 

tot inden hendt

 

end hem bouen alle goden / den ghecruusten god kendt /

 

⁺ dat ghy metten welghezeyden mueght naermaels verblyden

 

keert doch te wylent ghy Leeft / of int helssche torment

 

Felle pyne zult met de Quaeghezeyde Lyden

+ 447 r