Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Jongens en wetenschap. Deel 1 (1946)

Informatie terzijde

Titelpagina van Jongens en wetenschap. Deel 1
Afbeelding van Jongens en wetenschap. Deel 1 Toon afbeelding van titelpagina van Jongens en wetenschap. Deel 1

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (4.86 MB)

Scans (75.16 MB)

XML (0.40 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie
jeugdliteratuur

Subgenre

non-fictie/natuurwetenschappen/algemeen


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Jongens en wetenschap. Deel 1

(1946)–P. van Denenberg–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 183]
[p. 183]

Invloed van electrische Korte Golven op groeiend Leven

Dat elk organisch leven zich uit kiemen ontwikkelt weten jullie toch. Een tarwekorrel, die je in het voorjaar in de vochtigwarme grond legt, ontkiemt en groeit op tot een groene en bloeiende plant. En het kikkerrit dat aan de oppervlakte van het moeras door de zonnestralen verwarmd wordt, verandert weldra in levendig spartelende kikkervisjes (donderkopjes noemen jullie dat), en elk van deze nietige zwarte beestjes wordt een klein kikkertje, als ... ja juist, als het in zijn jong leven die voorwaarden vindt die nodig zijn voor zijn bestaan, en als het niet voordien al opgevreten wordt. Want de natuur heeft haar schepselen de strijd om het bestaan niet altijd makkelijk gemaakt: overal wordt het kiemende leven beloerd door vijanden die niet altijd vraatzuchtige wezens hoeven te zijn, maar vaker nog invloeden zoals kou, droogte, gebrek aan licht en voedsel, enz.

De wetenschap heeft al sinds lang geprobeerd om al deze invloeden op te sporen die de normale ontwikkeling van de kiem tot het volgroeien en rijpen van levende wezens benadelen. Bij proefnemingen kun je de kiemende tarwekorrel afzonderlijke kleuren van het licht onttrekken dat het nodig heeft voor zijn ontwikkeling, of je kunt de korrel in voedingsbodems planten waaraan onmisbare stoffen ontbreken. Steeds zal zo'n tekort te zien zijn aan een gebrek in de ontwikkeling van de plant. Zijn er ook geen invloeden die de normale ontwikkeling van de kiem ten gunste kunnen beïnvloeden? vraagt zich de wetenschapsman af, die zulke proeven neemt. Daarmee bedoelt hij geen invloeden zoals ze in de natuur voorhanden zijn: beter licht, meer warmte, rijkere bodem, maar factoren die de natuur niet direct aanbiedt. En zie, nu hebben ze in de electrische korte golven, die toch niet voorkomen in de vrije natuur op aarde, een middel gevonden dat de ontwikkeling van de kiem op een heel eigenaardige manier kan beïnvloeden.

Twee dokters in Bern, Prof. Fritz Ludwig en Dr. Julius von Ries, hebben interessante proeven genomen op dit gebied. Vooreerst lieten ze gewone tarwekorrels op kleine bordjes kiemen. Toen stelden ze deze kiemen korte tijd aan de invloed van electrische korte golven bloot. Wat korte golven zijn weet iedereen, dank zij de radio. Zoals

[pagina 184]
[p. 184]

bekend treden ze hier op in de vorm van zogenaamde aethergolven die in de ruimte worden uitgestraald. Je onderscheidt lange golven die verschillende duizenden meters lengte kunnen hebben, middel golven van enige honderden nieters en korte golven die minder dan ongeveer 50 meter zijn. Omdat we van deze korte golven weten dat ze niet zonder invloed zijn op het organische leven als ze sterk genoeg zijn, (men gebruikt ze b.v. al sinds lang in de geneeskunde) gebruikten de beide geleerden dit soort golven, om te zien, hoe de tarwekiemen zich onder inwerking daarvan gedroegen. Ze plaatsten dus het ene schoteltje na het andere tussen de electroden van het kortegolfapparaat en onderwierpen elk schoteltje aan een verschillende bestralingsduur: het eerste 1 minuut, het tweede 2 minuten, het derde 3 minuten, enz. Enige schoteltjes werden als controle helemaal niet bestraald.

Eerst was er hoegenaamd geen verandering merkbaar. Toen dan de kiemen opgroeiden deed zich voor de geleerden een verrassing voor. Die 5 tot 6 minuten lang bestraald werden vertoonden een aanzienlijk sterkere groei dan de onbestraalde. Men had dus een nieuw middel ontdekt waarvan de natuur zich, voor zover wij weten, niet bedient om de groei te bevorderen. Zonderling genoeg gedroegen zich echter die kiemen die slechts 2 minuten lang bestraald werden en die welke 9 minuten en meer aan de korte golven waren blootgesteld heel anders; hun groei werd langzamer of ze droogden helemaal uit. Dus door hetzelfde middel bevordering of beschadiging, al naar gelang de duur van de inwerking.

Het lag voor de geleerden voor de hand de vraag op te werpen of die korte golven ook op de ontwikkeling van dierlijke kiemen een soortgelijke invloed zouden kunnen uitoefenen. Omdat men de ontwikkeling van het dierlijke leven uit het ei bij de kikker heel mooi kan waarnemen, kozen de onderzoekers voor deze proefneming kikkerrit waarvan ze afzonderlijke porties in glazen plaatsten en, net als de schoteltjes met de tarwekiemen, gedurende ongelijke tijden aan de inwerking van de korte golven blootstelden. Ook bij deze proefneming was het resultaat verrassend: die kikkereieren die 10 minuten lang bestraald werden toonden een aanzienlijke versnelling van de groei. Bij die met een herhaalde bestraling was deze versnelde groei nog opvallender. De lichamen van de diertjes ontwikkelden zich krachtiger en sterker, hun staart werd groter en massaler en de kikkervisjes veranderden veel vlugger in kikkertjes dan de niet bestraalde proefdieren. Maar ook bij deze proeven bleven de letsels niet uit; eieren die maar één keer gedurende 5 minuten bestraald werden, werden in hun ontwikkeling belemmerd.

[pagina 185]
[p. 185]

Deze proefnemingen zijn niet alleen voor de wetenschap interessant; ook practisch kunnen ze groot belang krijgen, want als het b.v. zou lukken in de veeteelt door een relatief sterke bestraling van drachtige dieren de ontwikkeling van de jongen te bespoedigen, of zelfs grotere en krachtiger dieren te kweken, dan zou dat voor de landbouweconomie van onschatbaar nut zijn. Maar dat is nu nog toekomstmuziek en we zullen liever afwachten wat het verder onderzoek van de geleerden op dit gebied aan 't licht brengt.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken