Zwendelaars?

[p. 88]

29.

David liet zich overhalen. Saskia en hij zouden samen een verklaring afleggen waarmee ze oom Hendrik zouden vrijpleiten. Ze fietsten naar het politiebureau.

David wilde niet liegen. Hij koos ervoor om niet de hele waarheid te vertellen. De ene leugen brengt automatisch een volgende met zich mee en voor je het weet ben je in leugens verstrikt. Nee, wist David, als je gedeeltelijk de waarheid zou vertellen, hoefde je niet bang te zijn dat je jezelf tegensprak.

Maar Saskia vond dat niet voldoende. Eén leugentje om bestwil. Eentje maar. Het was een donkerblauwe auto waarvan ze een glimp hadden gezien. Die auto had Hans van Lelyveld geschept. Dat was de leugen van Saskia die volgens haar afdoende was. Ze had er David om gesmeekt.

‘Over een halfuurtje is alles voorbij,’ zei ze.

David knikte.

‘Saskia gaat met Gerards mee,’ zei Koen van der Wiel in de hal van het politiebureau. ‘David met mij. We nemen even de verklaringen op. Dat moet nu eenmaal.’

‘Nee,’ zei Saskia. ‘Samen. Wij leggen samen één verklaring af.’

‘Dat mag niet,’ antwoordde Van der Wiel. ‘Maar als het goed is, getuigen jullie toch hetzelfde. In feite maakt het niets uit.’

David schrok. Daar had hij niet op gerekend.

‘Ga daar maar zitten, David,’ zei Koen van der Wiel even later. Hij draaide een vel papier in een typemachine.

‘We doen het hier nog ouderwets,’ zei de rechercheur. ‘Binnenkort staat het hier vol met computers, maar dat zal ik niet meer meemaken.’

‘Ik dacht dat u hier niet meer werkte,’ zei David.

[p. 89]

Koen van der Wiel glimlachte. ‘Voor de buitenwereld ben ik met ziekteverlof, maar ik kom gewoon iedere dag. Officier van justitie Pinxteren heeft veel minder macht dan hij denkt. Operatie Lely is mijn zaak.’

Koen van der Wiel pakte de dossiermap en bladerde erin.

‘Vrijwel alles is duidelijk. De begrafenis van je vader. Onze tocht naar Rotterdam. De rechtbankverslagen. Zijn ziekte. De bedreigingen. Ik heb inmiddels een goed beeld van het slachtoffer. Jij ook?’

‘Ik denk het wel. Even heb ik getwijfeld of hij niet echt mijn vader is, maar dat is natuurlijk onzin.’

‘De rechter heeft twee keer een uitspraak gedaan. Hans van Lelyveld heeft in zijn eentje de banken opgelicht. Zonder hulp van zijn vroegere vrienden. De bewijzen zijn waterdicht. Zijn aanspraak op het vaderschap is verworpen. Er is zelfs DNA-onderzoek aan te pas gekomen. Nee, het was een ziekelijke fantasie van hem. Zo klaar als een klontje. Maar dan de aanrijding. Vertel maar vanaf het begin: wat heb je gezien?’

David zag de tekening van Saskia voor zich. Nu mocht hij geen fouten maken.

‘Dus in de verte zag je een donkerblauwe auto? Waarom heb je me dat niet eerder verteld?’

‘Niemand heeft me ernaar gevraagd.’

‘Curieus.’

Met twee vingers tikte Koen van der Wiel de verklaring van David.

‘Als je hier je handtekening zet, is alles voor elkaar.’

David zuchtte. Dit was hem meegevallen. Hij had niet gedacht dat Koen van der Wiel de leugen zo gemakkelijk zou slikken.

‘Als je hier even wacht, dan haal ik Saskia op. Gerards zal nu ook wel klaar zijn.’

Even later kwamen ze binnen. Rechercheur Gerards, Saskia en Koen van der Wiel.

‘Alles klopt.’ Koen van der Wiel las de twee verklaringen voor. ‘Verbazingwekkend knap. Tot in details is alles identiek. Alsof jullie samen hebben overlegd.’

‘Wat bedoelt u daar nu weer mee?’ Saskia keek boos.

[p. 90]

‘Het is in mijn beroepspraktijk nog nooit voorgekomen,’ zei Van der Wiel. ‘Als twee mensen hetzelfde hebben gezien, zijn er altijd verschillen. De een let op dit, de ander op dat. Ik lees hier in de verklaringen zelfs dezelfde zinnen, alsof ze van buiten zijn geleerd. Dat verbaast me.’

‘Kunnen we gaan?’ vroeg Saskia.

‘Natuurlijk,’ antwoordde Koen van der Wiel. ‘Zaak gesloten. Althans, daar lijkt het wel op. Jammer dat jullie me op dit moment niet verder kunnen helpen.’

‘Wat gaat u nu doen?’ vroeg David.

Koen van der Wiel ging onderuit zitten.

‘Hebben jullie ooit nagedacht over het motief van de dader?’

‘Nee,’ zei Saskia. ‘Moet dat dan?’

‘Nu ik alles weet, kan ik me maar één motief voorstellen. Hans van Lelyveld moest uit de weg worden geruimd omdat hij een stalker was. Niets hielp om hem te stoppen. Zelfs een straatverbod van de rechter weerhield hem niet. Jij vroeg me wat ik nu ga doen, David? Ik heb een lijstje met hoofdverdachten. Drie om precies te zijn. Eén verdachte met stip. Ik ga al hun gangen na. Een keer maakt iemand een fout. Volgende week, volgend jaar? Al duurt het jaren en jaren, ik kom er op een goede dag achter. Ziekteverlof of niet, Operatie Lely breng ik tot een goed einde. Dat is mijn vaste voornemen.’

‘Wie is uw hoofdverdachte?’ vroeg Saskia.

‘Dat kun je zelf wel bedenken,’ zei Koen van der Wiel. ‘Ik zal haar achtervolgen, al ben ik met pensioen.’

Haar? Plotseling besefte David dat niet oom Hendrik de hoofdverdachte was. Zijn moeder! Koen van der Wiel zou zijn moeder lastig blijven vallen. Alleen zij had belang bij de dood van Hans van Lelyveld. David keek naar het strakke gezicht van de rechercheur. Hij wist weinig van hem, maar genoeg om te weten dat hij geen spelletjes speelde.

‘Ik wil een nieuwe verklaring afleggen,’ zei David.

‘Dat vermoedde ik al,’ antwoordde de rechercheur.