Logo DBNL
Tafel van den kersten ghelove. Deel 3A en 3B: Somerstuc (1938)

Tafel van den kersten ghelove. Deel 3A en 3B: Somerstuc

(1938)– Dirc van Delf–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Dat .XXVII. capittel van den sesten werc der ontfermherticheit is als die doden te begraven; <hier3> veel vanden ouden testament is gescreven.

55-150Dat seste werc der guedertierenheit is: die doden te begra-66ven. Salomon seit: verbiede6 den dode niet te ghenade, (glo-7sa:) het is een grote aelmisse die doden te begraven. Tot wel-88-16ken werc vermanen ons veel dinghen. Eerstwarf dat exempel 9 inder naturen. Men leest inden boecken der naturen der die-

10ren, datmen hiet bastiarius10, dat dair een visch is, die hiet del-11phijn. Als die sterft, so comen veel ander delphinen ende 12 voeren den anderen visch in den gronde ende begraven, dat 13 hem die ander visschen niet doot en eten. Soude hem dan een 14 mensch niet scamen laten te doen sinen even-mensche, die 15 reden ghebruuct, dat die onredelike stomme dieren hebben 16 van naturen? Anderwarf vermaent ons dair toe exempel der 17 17ouder historiën. Men leest inden anderen boec der coninghen, 18 dat doe Saul die coninc inden stride was verslaghen ende die 19 Philisteen hadden inden muren ghehanghen, quamen die man-20nen Libes ende Galaath20 ende deden of ende begroeven. Tot 21 welken die coninc Davids ontboet dese woerden: weest ghe-22benedijt van Gode, want ghi ontfermherticheit ghedaen hebt 23 mit onsen heer Saul ende hebt hem begraven. Sich die gue-24dertierenheit Davids an, die dit voir sijn vianden heeft ghe-25daen. Derdewarf so vermaent25 ons dair toe [103c] die wercken 26 26ende die weldaet der heilighen. Thobyas liet sijn eten staen 27 27ende toech nuchteren die doden te begraven. Maria Magda-28lena wert gheprijst, datsi voor quam ons Heren lichaem te 29 29salven sijnre begravinghe28, als hi self seide. Die heilighe man 30 Ioseph ende Nycodemus sijn in ewigher ghedachtenisse der 31 31ewangelien, datsi onsen heer Ihesum begroeven. Gosimas31, die 32 oude vader, wart uut sijn cluse gheroepen, dat hi ghinge in-33der woestinen ende begroef Mariam Egypsiacam, die daer 34 grote penitencie voor haer sonden hadde daen.

35Die heilighen scrift bewijst, dat dese ghenade der sepulturen

36 menich mensch beroeft <wert> overmits verdiente sijnre 37 37sonden. Eerstwarve leestmen inden vierden boec der conin-38ghen van Yezabel der quader conincinne; wantse die heilighe 39 propheten liet doden ende vervolchde den heiligen man He-40lyam, soe aten die honden haer vleisch inden acker Yerahel40 41 41ende daer en was niement diese begroef. Anderwarf leestmen 42 inden boecken der Machabeen van Iason, des beniders der sa-43ligher voirspraec, die nader vorstinne stont42. Ende want hi veel 44 van sinen burgheren onbegraven wech had gheworpen, doe 45 hi voirvluchtich was gheworden in vreemden lande tot Lace-46demoriam45, wart hi onbegraven verworpen als een sijns lants 47 ende burgheren viants, [103d] noch hem en wert uutvaert 48 ghedaen na sijns lants manier of na vremder lude manier me-4949de. Derdewarf leestmen in Iheremias boecken int .XXII. capit-50tel dat die coninc Ioachim, omdat hi afgoden an-ghebeden 51 had, weduwen ende weesen bedroeft, so wart van hem gepro-52phetiert datmen sinen doot niet bescreien en soude: O wi des 53 edelen mans! - mer als een esels grafte soudmen begaen53; 54 buten der poorten Iherusalem soude hi werden geworpen te 55 vervulen ende niement en soude segghen: wee mi, broeder, 56 wee mi, suster, - als oec na ghesciede.

57Die heilighe lerars gheven over57, datmen die kersten men-58schen lichaem tot haer grafstede wel eerliken moet begaen58 als 59 si bewisen. Eerstwarve mit gueden reden: dat lichaem heeft 60 gheweest een vat der sielen, daer God sijn ghenade, sijn ghe-61love, duecht, wijsheit ende minne leide in, welke wel doer 62 den lichaem werden ghetoghet. Als recht oirloch, bescermen 63 der waerheit, als vasten, peregrimaedse, aelmissen te gheven, 64 welc ende veel meer doer den lichaem moeten ghescien, so

65 ist wel redelic, datmen dat vat eert ende waerdt ende reynlike65 66 dat den weghe settet, daer so een edelen scat in heeft ghe-67weest, ende daer so veel gueder wercken sijn doer ghesciet, 68 68ende dat noch hier namels sal verrisen ten ionxsten daghen, 69 ende [104a] mitter sielen sal weder wesen één ende hebben 70 glorie ende salicheit ghemeen. Anderwerve bewisen sijt mit-71ter heiligher scrift, dattet billix is die doden eerlic te begra-7272ven, want Iacob die patriarcha seide tot sinen soon Ioseph, 73 dat hi ontfermherticheit mit hem dede ende groeven in sijns 74 vaders graf. Dair wort hi balzamiert ende ghevoirt tot Cha-75naam inder dubbelder speluncken, dair Rachel was begraven, 76 ende si screyden so seer, dat die luden seiden: dits dat grote 77 screyen der Egypcien. Derdewarf bewisen sijt mitten heili-78ghen, die gestorven sijn, die God woude verclaren, want grote 79 79miraculen bi haer grave ghesciede<n>. Als in Helizeus' graf 80 graf wert een doot mensche gheworpen ende hi wert levende 81 ende stont op sijn benen. Voort van den heilighen des nuwen 82 testaments leestmen onghetelt wonder ende mirakel, diese doer 83 Gode op horen graf laten ghescien. Ende dairom tot sonder-8484lingher eren leestmen vanden heilighen, dat hair grafstede 85 gloriose sal wesen.

86Dit selve werck der guedertierenheit mach men oec ghees-87telic verstaen, als dat een mit sijn ghebeden is allen menschen 88 gemeen, voir lief ende leet mit sinen ghebede bereet is te bid-89den. Dit werck [104b] heeft ons Cristus gheleert ende self 90 90ghedaen ende die heilighen hebbent na ghevolcht. Hi seide 91 inden ewangelio den ioden toe, datsi van haren ouderen had-92den ghehoort, datsi haren vrient minnen souden ende haren 93 viant haten, mer hi seide hem, datsi horen viant lief hebben 94 souden, ende wel doen die hem hatede, ende bidden voir die 95 gheen diese vervolchden ende moeyden, op-datsi haers 96 Vaders kinderen worden, die sijn sonne liet opgaen op die

97 guede ende op die quade ende reghenen op die rechtveerdi-98ghen ende op die sondaren. Dit werc hantierde hi self, want 99 doe die ioden hem leiden naect opt cruus ende spanden sijn 100 leden uut ende mit naghelen daer an sloghen, bat hi voir hem 101 101-104sinen Vader ende seide: Vader, verghift hem, want si niet en 102 weten watsi doen. Die glose seit, dat men inden woorden der-103tich dusent menschen bekeert worden; dair quam die scade 104 weder in103, die Iudas an die coop hadde gedaen. Dit werck han-105tierden ende vervolchden die lieve heilighen als die eerste 106 martelaer sinte Stephanus. Doemen steenden, knielde hi neder 107 ende sprac: Heer, wite hem niet deser sonden, want si niet 108 108-112en weten wat si doen. Oeck so seide dit sinte Iacob, die hei-109lighe apostol, die eerst bisscop van Iherusalem, ende die dat 110 hoorden ende saghen [104c] veel die riepen totten volck: bro-111ders, hout op, want voir u so biddet die gherechtighe men-112sche.

113Die lerars wisen drie sconere reden, wairom dat wi voor onse 114 sonden ende vianden sellen bidden. Die eerste is: een over-115dadich114 quaet mensche is recht als die dol is, of die daer doot 116 is. Ende als hem niement wreken en sal over den doden of 117 witen den dollen ende onwroeden, so sal een wise levende 118 man mit wijsheden dese twee verwinnen ende sal voor hem 119 bidden, dattet hem God moet vergheven. Die ander reden is, 120 120want David seide, dat onse vianden ons ombevanghen als 121 byen, die ons prekelen121, mer doch honichraet tot onser behoef

122 122vergaren, Want als Salomon seit: Een tijt mach een men-123sche van sinen viant liden, mer so crijcht hijs na lof, eer ende 124 beteringhe mit vroechden. Ende dair heeft ons God self voir 125 ghelooft. Ist dan niet reden, dat wi voir hem bidden, die ons 126 gheluck verwarven? Die derde reden is, wair-om dat wi voir 127 onse vianden sullen bidden, want dat ghebet doet, dat onse 128 sonden warden vergheven. Want Cristus leerde ons aldus on-129129sen hemelschen Vader aen te bidden: Verghif ons onse mis-130daet, als wi den ghenen doen, die teghens ons misdoen. Die 131 glose seit: Dese ghelikenisse staet ander selver maten; also 132 veel als wi onsen sculdenaer quijt laten, also veel coemt ons 133 133God [104d] te baten. Want hi mach segghen: scalke knecht, 134 en boirt di niet dinen even-menschen te vergheven, als ic mi 135 over di ontfermt hebbe?

136Die meesters inder godheit tellen noch uut veel ander wer-137cken der ontfermherticheit dan dese seven, die ic lichaemlic 138 ende gheestelic, uutwendelic te doen ende inwendelic te be-139gaen, hebbe nu ghescreven. Dat eerste is alle menschen vor-140derlic te wesen, also verre alst totter eren Gods strect ende 141 tot sijnre salicheit. Dat ander is den behoeftighen ende be-142commerden te leenen ende te borgen sonder profijt of oec 143 den selven quijt te scelden vander sculd. Dat derde is ghemene 144 weghe ende pade te maken ende brugghen te tymmeren of 145 overvaert ende veeren om Godes willen te houden. Alle dese 146 voirnoemde wercken der ontfermherticheit sullen wi begaen, 147 op-dat God ten ionxten daghen ghien dingtael147 tegen ons en 148 voere; als wi tot sijnre vierscaer te recht moeten staen, dat 149 wi dan weldadighe menschen warden ghevonden dat loen der 150 hemelen te vercrighen. Amen.


Vorige Volgende