Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Der Christenspiegel (1954)

Informatie terzijde

Titelpagina van Der Christenspiegel
Afbeelding van Der ChristenspiegelToon afbeelding van titelpagina van Der Christenspiegel

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.10 MB)

XML (1.03 MB)

tekstbestand






Editeur

Clemens Drees



Genre

sec - letterkunde

Subgenre

studie
non-fictie/theologie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Der Christenspiegel

(1954)– Dirk van Munster–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
Regelnummers proza verbergen

9Een yeghelijc kersten mensche es sculdich te weten drie dinghen: 10als wat hij ghelouen sal, wat hij bidden sal 11ende wat hi doen ende laeten sal.

12Ten iersten wat hij gheloeuen sal.

13Ic gheloeue in god den vader almechtich scepper hemelrijcks ende 14eerdrijcks ende in Jhesum cristum sijnen eeneghen sone onsen heere, 15die ontfanghen es vanden heyleghen gheest, gheboren wt der maeght 16Marien. Die ghepassijt es onder poncio pylato, ghecruyst ende ghestoruen 17ende begrauen, hij daelde neder in der hellen, des derden 18daeghs verrees hij vander doet. Hij es op gheclommen ten heemelen, 19hij syt ter rechter hant gods sijns vaders almechtich. Van daer sal hij 20weeder comen ordelen die leuen ende die doode. Ic gheloeue in den 21heileghen gheest, die ghemeyne heileghe kerke, ghemeijnschap der 22heileghen, vergheuennesse der sunden, verrisenesse des vleeschs ende 23dat eweghe leuen Amen.

24Dit es den Pater noster.

25Vader onse die best in die hemelen gheheijlicht werde dijnen naem. 26Toecomende sij dijn rijke. Dinen wille ghewerde als in den heemel in 27der eerden. Ons daghelijcxs broot gheeft ons heeden ende vergheeft 28ons onse schult als ende wy vergheuen onse sculdeneers. Ende en leyt 29ons niet in becoeringhen, maer verlost ons van quaede Amen.

30Den Aue Maria.

31Ghegruet weest Maria vol gracien, die heere es met v, ghebenedijt 32sydi bouen alle vrouwen ende ghebenedijt es die vrucht dijns lichaems 33Jhesus cristus. Amen.

[pagina 7]
[p. 7]

1Dit sijn die .x. gheboden die een yeghelijc mensche sculdich es te 2wetene ende te houden by verdoemnesse der zielen.

3Dat ierste: Du sulst aenbeden eenen god ende dien sulstu alleene 4dienen ende lief hebben wt alre uwer herten ende wt alre uwer zielen.

5Dat ander. Du en sulst niet sweren ydelijc noch onnuttelijc sijnen 6name in dinen mont nemen.

7Dat derde. Die heileghe daghe salmen vieren ende heylich maken.

8Dat vierde. Men sal in eerwerdicheijden hebben vader ende moeder.

9Dat vijfste. Du en sulst niet doot slaen noch met handen noch met 10monde noch met wille.

11Dat .vi. Du en sulst niet steelen noch met onrechtuerdicheyt winnen 12oft houden dat onrechtuerdich es.

13Dat scuende. Du en sulst niet oncuijsch sijn noch ouerspel bedriuen.

14Dat achste. Du en sulst niet valsch ghetughenesse gheuen ouer dinen 15euen kersten noch achter sijnen rugghe quaet van hem segghen oft in 16synder teghenwordicheijt.

17Dat .ix. Du en sulst niet oncuyscheyt begheren noch met begherten 18ghedincken.

19Dat .x. Du en sulst niet met consente begheren ander lieden goet 20noch huijse noch maghede noch knechte noch niet dat sijn es.

21Jhesus spreckt - Mathei in den .xix. capitele -: wilstu in den 22hemel gaen so hout dese .x. gheboden.

23Dit sijn die ghebode der heilegher kerken.

24Alle sondaghe suldi een gheheel messe met aendachte hooren.

25Al v sunden suldi ten minsten eens alle iaer biechten ende dat 26heileghe sacrament ontfanghen.

27Die quatertempers vigilien suldi vasten ende die veertich daghen 28voer paesschen ende onser vrouwen auent ende apostele nament.

29Met lieden die in den ban sijn en suldi eeten noch spreken dan tot 30eender beeteringhen.

31Een cranck oft siec mensch sal ierst die medecijn der zielen sueken 32eer hij sueke die medecijn des lijfs, want siecheijt ghemeinliken compt 33van sunden, daer omme salmen ierst biechten.

34Al mannen ende vrouwen soelen hen ghesinde ende kinder daer toe 35houden dat sij alle sondaghe ten minsten een gheheele messe hooren.

[pagina 8]
[p. 8]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten

1Dit sijn .vi. punten die een yeghelijc mensche al hebben moet sal 2hem god al sijn sunden vergheuen.

3Dat yerste dat de mensche niet en vertwijfel aen die ontfermherticheijt 4gods.

5Dat ander dat hij vreese die rechtuerdicheijt ende stranghcheijt 6gods ende en sondicht niet op die ontfermherticheijt.

7Dat derde dat hi sijn bekeeringhe niet en vertreck tot aen sijn doot 8maer dat hij hem heeden bekere.

9Dat vierde dat hij hem van allen sijnen sunden bekeere ende dat 10hij gheen doot sunde onder hem en houde.

11Dat .v. dat hij niemant en haete maer alle menschen in god minne.

12Dat .vi. dat hij recht gheloeue als een goet kersten mensche.

13Dit sijn .vij. punten soe welcke mensche dese heeft in hem die mach 14des een gans betruwen hebben dat hij een vrint gods es ende dat hy 15in eenen goeden staet es. Soe welc mensche dese niet en heeft sal 16hem scicken dat hij se crighe.

17Dat ierste es dat hij hem bedruckeliken bedroeue dat hij god sijnen 18lieuen vader vertorent heeft met soe grouen grooten sunden soe 19langhen tijt.

20Dat ander es dat hij gherne al sijn sonden biechten wil die hij ije 21ghedaen heeft. Ende met opsatte en wilt hij niet onghebiecht blijuen, 22ende hij wilt eenen goeden gheleerden biechtuader soeken.

23Dat derde es dat hij gherne doen wilt al dat hem sijn biechtuader 24beueclt, het sij in wederkeeren onrechtuerdich goet oft in penitencien 25doen, ende dat hij sijn penitencie leese met grooter aendacht.

26Dat .iiij. es dat hi heeft een opsat nimmermeer sijn leefdaghe een 27doot sunde te doene al mocht hi der weerelt goet daer met winnen.

28Dat .v. es dat hij gherne sermoen hoort op dat hij den wille gods 29leer bekinnen.

30Dat .vi. es dat hem sijn consciencie merkeliken wroeghet dat hi 31dan raet vraeghe van den gheleerden of goeden menschen. Ende so 32wat hem die raden dat sal hi doen.

[pagina 9]
[p. 9]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten

1Dat seuende es dat hij god altijt bid in sijnder innicheijt: O lieue 2heere vergheeft mij doch alle mijn vergheten sunden ende bewaert 3mi doch voer onweetende sunden ende gheeft mit gracien v vruchtliken 4ende deuotelijc te dienen Amen.

5Hier nae volcht een regiment eens goeden leeuens daer een yeghelijc 6goet mensche hem gherne nae regeren soude. Ende dit alle 7daghe een mael of twee ouer peysen ende ouerlesen wilde soe langhe 8dat hijt van buten conde, die soude sondertwijfel in den hemel 9comen.

10Des morghens als ghi onsprinckt suldi suchten ende spreken oft 11peysen: O lieue here god wie versueme ic mijn edel tijt, wie ben ic 12soe luy ende traegh, wie moet ic noch daer voer bernen dat ic mijn tijt 13aldus verliese. In deser nacht hebben alle gheestenlijke hertekens gods 14lof ghesunghen ende ic hebt verslapen, het es groot blijscap inden 15hemel gheweest ende ic en hebbe daer niet om ghepeijst. Het es groot 16yamer inden veegheuijer ende ic en hebbe daer niet voer ghebeden. 17Het es menich mensche in deser nacht ghestoruen ende god heeft mij 18ghespaert etc.

19Daer nae suldi vrolijken ende haestelijken op staen ende peijsen ghi 20wilt dat nae halen dat ghi versuemet hebt ende gaen op v knijen sitten 21ende spreken:

22O lieue heere Jhesu criste ick dancke v voer v bitter lijden dat 23ghi gheleden hebt in der nacht uwer passien, doen v ziele was bedroeft 24totter doot, doe ghi aenbeede uwen vader ende hi en verhoerde v niet, 25doe ghi gheuanghen wordt, ghebonden, ter eerden gheworpen, doe ghi 26van anxte des doots sweette water ende bloet, doe ghi in annas huys 27gheslaghen wordt aen v heileghe alder scoenste minlijxte ende suuerlijxte 28aenghesychte, doe ghij in cayphas huys onmynschelijken vele 29gheleden hebt, ghi die van uwen discipulen verlaten sijt, van petro verloeghent 30sijt. Ic bidde v o alre minlyxte heere dat ghi dit bitter liiden 31aen mii niet en laet verloren sijn ende bekeert doch alle sonderen 32ende troost doch die arme zielen inden veegheviere ende bewaert mii 33doch voer alle sunden deesen dach ende alle miin daghen Amen.

[pagina 10]
[p. 10]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten

1Hier leest vader onse etc. ende Credo te duytsche.

2Daer nae suldi v ooghen, oren, mont ende herte bewaren voer sunde 3ende sult ierst een messe hooren met aendachte op v kniien ende sult 4onse heere dancken der passien die hi gheleden heeft ter prime tiit, 5tercie, sexte, noene.

6O lieue heere ic dancke v wt gronde miins herten voer dat ghi ter 7prime tiit gheleden hebt voer mi arme sundeghe mensche doe ghi 8voer pilatus den richter des doots gheleit wort, daer ghi valschliken 9beclaghen wort, daer men in v alre heilichste aenghesichte spuwede 10ende sloech. O heere ontfermt v miiner Amen.

 

11Ic dancke v oec o lieue heere want ghij ter tercie tijt tot herodem 12wordes gheleijt ende die ioeden bespottede v in eenen witten cleede 13ende soent v weder omme tot pijlatum. Ende doe quam die reijne 14heileghe moeder Maria ende hoorde die boesuenen die men blies wanneer 15men ter doot soude richten. Och heere wie wee was den moederlijken 16herte daer een woert anders niet ghehoort en was dan crucifighe, 17dat es: o pijlate crucifighe Jhesum. Daer wordestu gode Jhesu ghegheeselt, 18bespot, ende die dorne crone wert dij in dijn heileghe hoeft 19ghedrucket. Doe wordestu onsculdichlijc ter doot verordelt. Ende dat 20swaer cruce droeghestu selue. O lieue heere o mijn alre liefste vrint 21criste Jhesu ic dancke dij, ic bidde dij ontfermt v ouer mij arme 22mensche. Amen.

 

23Ter sexte tijt wordestu o lieue heere aen dat cruce ghenaeghelt. 24O wie vrindelick treckedestu dijn cleeder wt. O wie bitterlic wort die 25crone weder omme indijn ghebenedijt hoeft ghedruct, o wie lieflic 26wtreckestu dijn arme om min ziele om te vanghen. O wie minlijc 27sprekestu: Vader mijn vergheeft hem want sij niet et weten wat sy 28doen; Du gheues den morder dat paradijs; du sprakes tot Marien: 29Wijf siet dyn kynt ende tot sint ian: Siet dijn moeder. Doen sprakestu: 30My dorst. Och heere dy wort edic ende galle ghescinct, du en wildes 31des niet drincken ende sprakes: Nv es alle dinck volbracht. Du riepes:

[pagina 11]
[p. 11]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten

1O mijn god mijn god wie hebstu mij verlaten. Och lieue heere ontfermt 2v mijns.

3Ter noene tijt doe wert duysternesse ouer al der eerden ende Jhesus 4riep: Vader mijn in dinen handen beuele ic mijnen gheest; ende met 5gheneyghden hoefde storuestu. O lieue Jhesu om die bitterheyt bidic 6dy ontfermt v ouer mijn arme ziele als sij sal sceiden van minen 7sundeghen lichaem Amen.

 

8Pater noster.

9Dit es wie hem een mensche houden sal ouer maeltijt.

10Als ghi ter tafelen gaet sitten suldi god ghebenedien mit eenen of 11twe vader onse ende maken een cruys ouer die spijse; ouer eeten suldi 12van gode segghen want gods ynghelen staen bi uwer tafelen ende 13dienen v . Item ghij sult soberlijc eeten ende niet gulsichlijc als verken. 14Item ghi en sult v niet soe sat eeten ghij en mocht noch wel meer 15want dat waer beestelijc. Item ghij sult peysen: O lieue heere wie 16vele heilegher menschen sijn die nauwe broot en hebben, nochtan 17sijn sy vele dancksemer dan wij. Item o lieue heere aldus leckerlijc 18en leefden die oude vaders inder woystinen niet als wij doen. Item o 19lieue here troost ende spijst die zielen inden veegheuier. - Na der 20maeltijt suldi opstaen ende lesen pater noster ende dancken god: O 21lieue heere gheeft den leuenden gracien, den dooden raste, den kerstenen 22vreede ende ons armen sunderen na deesen leuen dat eeweghe 23leuen Amen.

 

24Vader onse voer alle gheloeueghe zielen.

25Hier nae volcht wie ghij des auens slapen sult ghan.

26Eer ghi slapen gaet knielt nier vor v bedde ende slaet v oghen op 27nae den heemel ende spreckt: O lieue heere god almechtich ic arme 28sundeghe mensche gheue mi sculdich dat ic heeden dy in desen daghe 29niet soe deuotelijc ghedient en hebbe, dat ic mijn ghebet niet aen-

[pagina 12]
[p. 12]

1dechtelic ghesproken en heb, dat ic menichwerf minen tijt onnutteliken 2toe ghebracht hebbe, dat ic vele goeder wercken versuemt hebbe etc., 3dat ic vele sunden ghedaen hebbe. Hier soudi segghen wat sunde ghi 4den dach ghedaen hebt ende screijen ende bidden om vergiffenesse ende 5setten dat ganselijken op dat ghi v biechten wilt ende dat ghi niet 6meer doen en wilt die sunde. Ende storuet ghi dan in dien opset, ghi 7en sout niet verdoemt werden. Item ghi sout voert onsen heere dancken 8voer dat bitter lijden dat Maria ter vesper tijt leet doen haer 9lieue kint van den cruce ghenomen wort ende hij in haren ioncfruwelijken 10scoet gheleijt wort. Item wie hij ter compleeten tijt begrauen 11wort ende wie Maria die milde moeder bitterliken ende screijende van 12daer gaen moeste ende wiese met bloedeghen cleederen quam tot iherusalem 13ende wie dat die vroukens van iherusalem voer der porten stonden 14ende screyden ende spraken: Och heere god wie mach die lieue 15moder alsoe bedruckeliken bedroeuet sijn. Och dat heijleghe moederlike 16herteken wie es haer soe wee ghescien dat sij alsoe lieuen kint verloren 17heeft etc.

18Dit suldi screijende ouerpeijsen ende bidden Marien dat sij voer v 19bidde haer lief kint om vergheuinghe uwer sunden ende om troest ende 20raste den zielen in den vegheuier. Ende in der soeter ynnicheit suldi 21slaepen gaen ende ghedincken wie dat die groote heeren deser werelt 22die in sunden gheleeft hebben nv in der hellen berren daer sij 23nemmermeer rusten en sullen. Ende eest dat ghi dit doet so sult ghi 24soeteliken slapen; eest dat ghi inder nacht ontsprinct soe suldi spreken: 25O lieue heere Jhesu criste ontfermt v mijnder ende troost die zielen 26inden vegheuier.

27Dit sien die .v. sinne

28als sien horen rieken smaken tasten.

29Dit sijn die lijflike wercken der ontfermherticheit.

30Ghi sult den hungheren spijsen, den dorstegen lauen, den gheuanghenen 31lossen, den cranken visiteren, den nacten decken, den ellenden 32herberghen, den dooden begrauen.

[pagina 13]
[p. 13]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten

1Dit sijn die .vii. werken der ontfermherticheit gheestelijc.

2Ghi sult den simpelen raet gheuen, ghi sult den sundeghen straffen, 3den onwetende leren, den bedroef de troesten, die in v ghesundicht 4heeft vergheuen, ghi sult v gebrec malcander verdragen ende voer al 5gheloeueghe zielen bidden.

6Dit sijn .vij. sacramente der heijlegher kerken.

7Dat ierste es dat doepsel. Dat .ij. vermtsel. Dat .iij. penitencie dat 8es waren rouwe, waer biecht ende voldoen. Dat .iiij. den heileghen 9houweliken staet. Merct wat groter oneeren god ghesciet als dat 10heileghe sacrament oneert ende ghebroken wort. Dat .v. es den heileghen 11priesterliken staet. Dat .vi. es dat alderheilichste sacrament des 12autaers. Dat .vii. die heilighe vterste olysse. - Dese heileghe .vii. 13sacramente sal elc goet kersten met vasten gheloeue ende in groter 14eerwerdicheit houden.

15Hier nae volghen die .vii. gauen des heileghen gheest daer elc goet 16mensche om bidden sal dat se hem god verleene.

17Die ierste gaue es die vreese gods. Die ander es die starcheijt tot 18lijden, tot arbeyden in doegdeliken werken, tot wederstaen die temptacien. 19Die .iij. es goet raet in onseekeren dynghen. Die .iiii. es verstant 20ende bekennesse. Die .v. is wetenheit. Die .vi. es mildicheyt. Die .vii. 21smakende wijsheijt.

22Hier nae volghen die .vii. selicheijden der zielen die een ieghelijc 23hebben moet die gherne salich waere.

24Salich sijn al die arm sijn van gheeste, dat sijn die oetmoedich 25sijn van herten, deser es dat rijke der hemelen. Selich sijn alle die 26saechtmoedich sijn, die hem bedruckelijken bedroeuen om haer sunden; 27die ontfermhertich sijn; die honghert ende dorstet nae die rechtuerdicheijt; 28die een reijn herte hebben; die vreedsam sijn; die gheduldich 29in haren lijden sijn.

[pagina 14]
[p. 14]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten

1Hier nae volghen die .ix. vremde sunde dar vele menschen om 2verdoemt worden.

3Die ierste es dat ghi anderen lieden sundeghen heet of ghebiet. Die 4ander es dat ghi raet oft hulpe oft instrument daer toe doet dat ander 5liede sundeghen. Die derde es dat ghi dat consenteert ende uwen 6wille daer toe gheeft dat ander liede sundeghen. Die vierde es dat 7ghi ander sunders prijst oft ander liede sunde lachet oft een behaghen 8daer in hebt. Die vijfste es dat ghi ophout oft herbercht sunderen, 9ouerspeelders, dobbeleers, taelsprekers, dieue, ketters, bannachteghe 10liede, oncuysche etc.; al dier sunden sijn sij deelachtich. Dat seste es 11dat ghi niet en eet oft en drinct van onrechtuerdeghen goede oft v 12deel daer af crighet. Die .vij. es dat ghi sunde mocht hinderen ende 13ghi swicht dan. Die .viii. als ghi vwe kinder ende familye oft ondersaten 14sundeghen siet ende en straeftse niet. Dat .ix. als ghi hem mocht 15verwaren voer sijn scade ende en doet dat niet, als ghi wist ongheloeueghe 16menschen, verreders, morders oft ghestolen goet ende en 17openbaert dat niet etc.

18Hier nae volghen die stomme sunden die in den hemel roepen 19wrake wrake.

20Dat es ten iersten dootslach. Die ander es dat ghi uwen arbeyderen 21voer hout haeren arbeytsloen. Die derde es dat ghi wedewen ende 22weesen, dat sijn kinder die noch vader noch moeder en hebben, ende 23al die gheenen troost op der werelt en hebben als alle arme lieden, 24eest dat ghi dese bedruct ende hen onrecht doet ende hen tot haren 25rechte niet en helpt. Die vierde es sunde teghen die natuere als met 26wat manieren, het sy met ghedachten oft met gheuoelen, alleene oft 27met v ander, met vrouwen oft met mannen etc. een vuyl sunder hem 28reysede tot beuleckynghe der natueren alsoe dat vrucht oft kinder die 29daer van comen mochten verhindert wert.

30Dit es die grote vuyle sunde daer om dat god alsoe langhe vertoech 31mensche te werden. Dit es die sunde daer god die gheheel werelt om 32verghaen liet in den watere. Dit es sunde daer god om .v. groote 33steden zodoma etc. om vergaen liet inden vier ende inden solfere.

[pagina 15]
[p. 15]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten

1Dit es sunde die god verdelghen lyet doe hij gheboeren wort, want 2Jheronimus sprect dat doen alle die zodomijten ghedoot worden, op 3dat alsoe die vuyle sunde inder edelder naturen die god aen hem 4ghenomen hadde niet meer gheuonden en soude worden. - Dit es 5sunde der valscher kersten die noch saracenen noch heijdenen noch 6duuel in der hellen beghonnen. Dit es sunde daer god die werelt 7daeghelijxs om plaecht met pestilencien etc. Dese sunde ropt in den 8hemel wrake. Dese sunde maect den sunder stom als hij biechten sal. 9Dese sunde haet god bouen alle sunden ende gods ynghel vliet van 10daen daer dese vuyl sunde ghescijet. Dese sunde benempt den menschen 11alle innicheijt ende bringet hem tot vertwijfelinghen ende ghemenelijken 12te wereltlijker scande oft god pijnicht dese sunderen met 13deser doot ende daer nae met der ewegher doot. Dese sunde es meerder 14ende sundegher dat sij onder ghehoude lieden ghesciet, van welker 15sunde ende van allen sunden ons bewaren wille ende alle sunderen 16bekeren wille Jhesus cristus die ons met sijnen dierbaren bloede ghecocht 17heeft Amen.

18Hier nae volcht waer voer een yeghelijc mensche god deuotelijc alle 19daghe dancken ende ghebenedijen soude.

20O mijn heere mijn god ende alle mijn toeuerlaet ic v arme sundeghe 21mensche, v onwerdeghe creature bidde v om uwe grondeloese ontfermherticheit 22dat ghii my vergheuen wilt myn groote ondancbaerheit, want 23ic tot deser tiit toe vele goeds van v ontfanghen hebbe ende uwer menichuoldegher 24gauen ghebruyct hebbe ende lasen v niet daer voer 25ghedanct en hebbe; dit bedroeft my. Ic dancke v o lieue heere ten 26yersten dat ghii myn ziele nae v ghebeelt hebt ende een scoen creature 27van my ghemaect hebt beijde nae den lijue volcomen ende nae der 28zielen. Ic dancke v dat v ynghel my alle miin daghe oetmoedelijken 29ghedient heeft. Ic dancke v dat ghi wt den scoenen heemele hier neder 30ghecomen sijt ende mensche worden om mij te verlossen vander 31ewegher doot. Ic dancke v wt gronde mijns herten dat ghi mij .xxxiii. 32iaer ghedient hebt. Ic dancke v lieue heere dat ghi mij vele scoender 33leeren ende scriften tot troeste ghelaten hebt. Ic dancke v dat ghi mij

[pagina 16]
[p. 16]

1met uwer bitterder passyen van der hellen verlost hebt ende met uwen 2heijleghen bloede dierbaerlijken ghecocht hebt. Ic dancke v o lieue 3heere - och waer v mijn dancken aenghenemelijc - voer dat ghi mij 4voer een kint wtuercoren hebt, dat ic een erue ende een besitter des 5hemels wesen sal. Ic danke v lieue heere dat ghi mij in mijnen 6sunden niet en hebt laten steruen daer soe vele sunderen in ghestoruen 7sijn. Ic dancke v lieue heere dat ghi mij die gracie ghegheuen hebt 8dat ic mij van miinen stinkende sunden bekeert hebbe, soe dat mij 9nv sunden bedroeuen die mij hier voertijts verblijden. Ic dancke 10v o miin alre liefste heere Jhesu criste voer v groote ontfermherticheit 11dat ghi mij gheloeuet hebt ghi wilt mij alle mijn sunden vergheuen 12ees dat sake dat ic mij beeteren ende bekeeren wille. O heere 13god ghebenedijt. Ic dancke v lieue heere dat ic in der tijt van gracien 14gheboren byn ende dat ic een kersten mensche gheworden byn. 15Ic dancke v o lieue heere dat ghi my sumtijts lijden hebt toe ghesonden 16in een teeken der minnen ende daer doer mij van vele sunden 17bewaert hebt ende van vele sunden ghereynicht hebt. Ic dancke v 18o lieue heere voer alle v gauen ende sunderlinghe dat ghi v seluen 19mijnder armer zielen ghegheuen hebt tot eender spijsen in den heijleghen 20sacramente. O lieue heere hoe groot es v liefde tot mij arme 21sundere. O lieue heere waer es een nacie in alle der werelt daer hem 22god soe nae es als du lieue heere ons armen sunderen bijst. Hier 23omme lieue heere danck ic dy ende ghebenedije voer alle dijn 24goet dattu mij ghegheuen hebts, voer alle dat ghi voer my gheleden 25hebt ende voer dat eweghe goet dattu mij gheloeuet hebts. Hier omme 26o mijn ziele valt neder voer den hooghen troen gods ende roept 27met den ynghelen: Ghebenedidinghe claerheit wijsheit dancbaerheit 28lof ende eere almechticheit sii v god onse heere nv ende tot allen 29tiiden inder ewicheijt Amen.

 

30Alder liefste heere wat sal ic v weder gheuen voer dit groote goet 31dat ghii mij ghegheuen hebt. O lieue heere al kan ic dit nijmmermeer 32betalen, gheeft mij doch gracie, dat ic v nijmmermeer en vertoerne 33ende dat ic v alsoet behoort ghetrouweliken dienen tot allen tiiden, 34want voer dat alder minste deser gauen en kan ic v niet volcomelijc 35ghedancken al leefde ic dusent iaer.

[pagina 17]
[p. 17]

1Hier nae volghen .v. teeken eens goeden kersten mensche.

2Dat ierste als een goet kersten mensche alsoe dicke als hij sijn 3sunden ghedinct hem bedroeft ende sprect: Och heere god etc.

4Dat ander es een goet kersten mensche ordeelt hem seluen wat hem 5god toe sijnt te lijden, hii sprect in sijnder herten: O lieue heere vele 6meer hebic verdient met mijne sunden.

7Dat derde een goet kersten mensche es waerachtich in sijnen woerden 8ende in sijnen gheloften.

9Dat vierde hij es neernstegher om gode te behaghen ende gode te 10dienene dan hii om eenich ander dinc in alle der werelt.

11Dat .v. teeken hii heeft grote liefde tot Jhesum ende tot sijnder 12heiilegher menschwerdinghen ende ouerdinct syn heiileghe ontfenckenesse, 13syn gheboerte, siin besniidinghe, item hoe die heileghe drie 14coninghen haer offerande brochten, item hoe hii inden tempel gheoffert 15wort, van Symeon ontfanghen ende ghebenendiit wort, hoe hi voert 16moeste vlien in egipten daer hii was bii seuen iaeren, item hoe hii 17sat inden middel der doctoeren ende hoe bedroefelijc hem Maria 18sochte, item hoe hi vastede .xl. daghe, item hoe hi ghedoopt wort, item 19hoe hi ghetempteert wort, item hoe hi mirakel dede, item hoe hi 20veruolghet ende ghecruyst wort. Hier van maket een goet kersten een 21bundelken der mirren ende hanghet in dat middel der borsten synre 22zielen, dit bescreijt hi, dit ouerpeist hi. Item een goet kersten heeft 23groote ynnicheit tot den alre heilichsten sacrament ende tot Marien 24die alre werdichste moeder gods. Item een goet kersten hoert gherne 25sermone ende alle menschen heeft hij lief in god. Ende waer hii voedinghe 26ende bedeckinghe des lijues heeft dan soe ghenoecht hem die 27werelt ende en begheert dan niet meer dan god te behaghene etc.

28Hier nae volcht een seer vruchtbaer leer wie men mach crighen 29waren rouwe ende vergheuinghe der sunden.

30Sint ambrosius sprect: Ten es gheen sekerder teeken dat god den 31mensche sijn sunden vergheeft oft vergheuen wil al eest dat die 32sundere sijn sunden bekint hoe groot hoe menichuuldich ende hoe 33onmanierlijc ende quaet ende hoe langhe hij daer ynne gheleeghen 34heeft etc. Hier omme sal een yeghelijc sundere deese nae ghescreuen 35punten houden:

[pagina 18]
[p. 18]

1Int ierste sal hij alle daghe eens alleene gaen in een heymelike 2plaetse ende setten hem neder ende suchten ende ouerdincken syn 3sunden tien oft twelue die meeste sunden ende sal peijsen oft spreken 4aldus:

5O lieue heere Jhesu criste ic N. ben die arme arme sundegho 6sundeghe quade boese mesdadeghe mensche die ic alsoe vele sunden 7hebbe ghedaen in der plaetsen ende op der plaetsen etc. ende met 8dien persone ende die oft die sunde etc. O. lieue heere ghi hebt mij 9alsoe vele goeds ghegheuen ende soe vele liefden bewijset ende ic 10hebbe v mijnen lieuen vader soe onmenscheliken vertoerent. Och arm 11och arm o lieue heere mij dunct dat beter waere dat ic nye gheboeren 12en waere dan ic v mijn vrint mijn heere aldus vertoernen 13soude. O lieue heere ic ben werdich dat godliike ende menscheliike 14wrake ouer mij gae. O alle ghi creaturen staet op teghen mij ende 15doet wrake onsen scepper ouer mij arme mesdaedeghen menschen. Och 16wee mij wee mij arme sundare ic ben des een sake dat god ghecruyst 17es, o wee mij want ick en seluen ghecruyst hebbe met mijnen 18sunden. O heere hoe vele mensche sitten in der hellen die vele min 19ghesundicht hebben dan ic.

20Hier nae suldi ghedincken troestelike poenten ende en sult niet te 21seere screijen op dat ghij v niet en verderuet. Peyst alsoe:

22O goede Jhesu al hebbe ic aldus vele ghesundicht in dij nochtans 23en wilic niet vertwijfelen, ende dat hier omme, want ghi mij desen 24berouwe gheeft. Oec daer omme, want ic hebbe ghehoort hoe minlijken 25dat ghi petro, marien magdalenen, den moerdenaer, den vrouken in 26ouerspel, dauid, ezechie etc. haer sunden vergheuen hebt want sij nae 27haerer penitencien glorioser op ghestaen sijn ende vrindeliker gheworden 28dan sij te voeren waren. O mijn lieue heere soude ic vertwifelen, 29du staets doch voer mijn doere ende cloppes ende biddes 30my dat ic mij bekeeren soude. Du sprekes doch selue du sijst om der 31sundaren wille mensche gheworden. Item du sprekes: Al heyleghen 32verblijden hem wanneer hem een sundaer bekeert. O lieue heere ic 33bekeere mij tot dij ontfermt ghi mijnder, ic ben dat verloren 34scaepken dattu ghetrouwe herde ghesocht hebts .xxxiii. iaer, du hebts 35gheseet dattu dit scaepken niet slaen en wilt maer dat ghijt op uwe 36scouderen draeghen wilt tot den anderen die daer sijn in der weyden

[pagina 19]
[p. 19]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten

1der ewegher glorien. Ic ben die verloren sone; ic hebbe in den hemel 2ende in dij ghesondicht, ic en ben niet werdich v kynt te sijne. O 3lieue heere god ic ben die knecht die tiendusent pont sculdich es, 4ic en kan v niet betalen. Ic bin die openbaer sundere, o lieue heere 5god wilstu minjnder ontfermen. Och lieue heere god spreeket doch een 6wort ende maket mijn arme ziele ghesont. Och lieue heere en laet aen 7mij niet sijn verloren v langhe spaeren, v dicke roepen, v soeteliike 8waernen. Och lieue heere en laet mij niet ontghelden mijn langhe 9dweelen, mijn langhe verbeyden, mijn cleyn beeteren. O lieue heere ic 10waer langhe in der hellen begrauen en hadde mij v goetheit niet onthouden. 11Des begheren wij o lieue heere een soene. Ic bekenne dat ic 12hebbe mesdaen, ic bidde ghenaede, ic cusse die roeden uwer straeffinghen, 13ic biede v mijnen hels, ic hebbe des dusent ende dusent werf 14verdient, ic doe ghetuyghenesse ouer mij seluen. Ic wille des gans bij 15uwer ontfermherticheit blijuen, maer lieue heere ghi hebt olye wt 16welker ghij cont saluen ende slaen. Behoet mij milde verlosser voer 17den grooten yamer, doch suete god beghere ic eender sachter hant, laet 18my te staden staen uwe bitter doot, v dierbaer bloet voer mij ghegoeten, 19v open herte voer mij doersteken voer mijn sunden. Ende als ic 20ruymen sal dese ellende en wilt mij dan niet verlaten. Maer laet mii 21dan uwe ghetrouwe herte scijnen mij ellendeghen ende wtspreyt dan 22die arme uwer ghenaden ende uwer grooter ontfermherticheit, ende 23wilt miin arme naecte ziele ontfanghen als ghi den moerder aen den 24cruce hebt ghedaen; des gunne mij die vader die sone ende die 25heileghe gheest Amen.

26Item als die sundaer aldus siin sunden bescreyt heeft dan sal hi 27hem bewaren voer ydel woerde, voer quaede gheselscap, voer onghesciclicheijt 28der feesten oft vroude der weerelt ende sal eerentiich ende 29stranghe ende god vreesende siin.

30Hier nae volcht wie hem een goet mensche veroetmoedeghen sal 31als hii tot den alder heiilichsten sacramente wil gaen, - een scoon 32ghebet.

33O mijn heere ende mijn god syet ic gae tot vwer tafelen maer lieue 34heere ic en hebbe dat werscap cleet niet, daer omme vreese ic dat ghi

[pagina 20]
[p. 20]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten

1mij sout laten binden hande ende voete ende worpen mi in die vterste 2duysternesse. O lieue heere wat sal ic doen wat sal ic beginnen; gaen 3ic niet daer soe sterue ic van honghere, gaen ic daer onwerdich soe 4vermeerder ic mijn sunden. Ic hebbe ghehoort hoe dat noe hondert 5iaer wrochte ouer die arke op dat hij sijn titelike sterfelike leeuen 6verwaerde. O hoe soude ic behoeuen mij te bereijden op dat ic v werdichlijcken 7mochte ontfanghen - ghi die sijt dat leeuen mijnder 8zielen. Moyses wrochte een arcke daer hij wilde in legghen die tafelen 9der ghebooden ende Salomon den tempel daer men v god almechtich 10in aenroepen soude. O lieue heere, o lieue heere wie soude ic mij bereiden 11dat ic v myn ghewareghen eeweghen ghebenediden leeuendeghen 12god eerwerdichlijken moechte ontfanghen. Maer lieue heere wije 13es werdich v te ontfanghen ghi en maecte hem werdich. O lieue heere 14ic enben des ymmer niet werdich dat ghii gaet onder mijn dack, maer 15lieue heere sprect doch een woert ende maect mijn arme ziele ghesont. 16Amen.

17Compt tot mij o lieue heere bliift met mij. O lieue heere gheeft 18mij gracie dat ic mach blijuen met v ende en laet ons nimmermeer 19sceyden Amen.

20Hier nae volcht hoe een bekeert sundaer mach gheringhe criighen 21vergeffenesse alle siinre piinen die hii lijden soude inden veegheuier 22doer aflaet ende gracie, die ghegheuen es doer naeghescreuen ghebeden 23die sinte gregorius v ghemaect heeft ende daer toe soe grooten 24aflaet waerachtichlic ghegheuen heeft dat men dat niet wel scriiuen 25en mach op dat niemant op en sundeghe. Item die paus Sixtus heeft 26twee ghebeeden daertoe ghemacet ende dat aflaet dobbel ghemaect.
28Ende die dit verdienen wille die moet waren rouwe hebben sijnder 29sunden ende biechten sijn doot sunden ende een opsette hebben te 30beeteren ende nimmermeer met consente doot sunde te doene ende 31deese naeghescreuen ghebeeden met .vii. pater noster ende aue 32maria te leesene voer den beelde cristi als hii hem sinte gregorio 33openbaerde
.

34O heere Jhesu criste ic aenbeede dy hanghende inden cruce een 35dorne crone draeghende in dinen hoefde, ie bidde dij dat dijn cruce 36ende passie mij verloese van den slaenden ynghel. Vader onse.

[pagina 21]
[p. 21]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten

1O heere Jhesu criste ic aenbede dij ghewont aen den cruce die 2edick ende galle ghedroncken hebt. Ic bidde dat dijne wonden sijn een 3medecijne mijnder zielen Amen. Vader onse.

4O heere Jhesu criste ic aenbede dij lijgghende in den graue, ghesaluet 5mit mirren ende dierbaer salue, ic bidde dij dat dyn doot sij een 6leeuen miinder zielen Amen. Vader onse.

7O heere Jhesu criste ic aenbeede dij neder styghende ter hellen doe 8du die gheuanghen hebts verlost, ic bidde dij beschermt mij ende alle 9mensche voer die plaetse der gruweliker verdoemenesse Amen. Vader 10onse.

11O heere Jhesu criste ic aenbeede dy opstaende vander doot, opuarende 12in die hemelen, sittende ter rechter hant des vaders, ic bidde 13dij ontfermt v miinder. Amen. Vader onse.

14O heere Jhesu criste goede herde die goede wilstu bewaren, den 15sundaer verrechtuerdeghen, ouer alle gheloeueghe zielen wilstu dij 16ontfermen ende oec mijns arme sundaers Amen. Vader onse.

17Dit leest alle vren wildy wel steruen.

18O heere Jhesu criste ic bidde dij om die bitterheit dijns bitteren 19liidens dattu voer mij gheleeden heefs in den cruce besunderliic doen 20dijn edel ziele sciet van dijnen lichaem, ontfermt di o lieue heere 21ouer mijn arme ziele in haeren wtganghe als sij sal sceiden van mijnen 22sundeghen lichaem Amen. Vader onse die best etc.

23Hier nae volcht wie hem een mensche houden sal als hii steruen 24moet. - Ende ic arm broederken die dit ghescreuen ende gheleert 25heb doe waren betughen: so welc mensche na waren rouwe sijner 26sunden dese naeghescreuen punten segghen oft peysen mach in 27siinen lesten, en sal nimmermeer verloren siin.

28Int ierste sal hii siin gheloeue dicke spreken in duytsche met andacht, 29oft kan hijt niet spreken doet voer hem spreken, ende dat hi 30altoes segghe: O lieue heere ic gheloeue aldat een goet kersten sculdich 31ees te gheloeuen ende in dien heileghen geloeue wilic steruen als

[pagina 22]
[p. 22]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten

1god wil, ende oft mij wat inuelt teghen desen gheloeue dat wederroep 2ick vn vor dan ende dan vor nv. O lieue heere sterct mij in desen 3heiileghen gheloeue.

4Item o lieue heere al hebbe ic vele ghesundicht ende qualiic ghebiecht 5ende ghebetert, nochtan en willic niet vertwifelen, want ghi 6ontfermhertich sijt ende want ic v alte suer gheworden ben ende ghi 7vele voer mij gheleden hebt, oec ghesproken hebt: Soe wie ter vespertiit 8in den wijngaert gheet die sal enen gheliken penninck hebben. O 9lieue heere sijet ick coeme spade tot mijnder bekeeringhen, ontfermt 10v mijnder, ghi moecht een woert spreken ende vergheuen mii alle mijn 11sunden. O lieue heere wat hulpet v dat ic langhe inden vegheuier 12seete des ic wel verdient hebbe. Ghi hebt gheseet: Biddet v sal ghegheuen 13worden. Ic bidde v o lieue heere sprect een wort soe wordic 14in mijnder zielen ghesont; o lieue heere wilt ghedincken want v die 15doode niet louen en sullen noch alle die inder hellen sijn. Och lieue 16heere ontfermt v mynder.

17Item o lieue heere ic wil gherne liiden al dat ghi mij toe sint 18voer mijn sunden. O lieue heere dit cleyne ende v menichuuldich 19lijden laet doch voer al mijn sunden staen. Amen

20Item hier nae volghen corte ynneghe ghebeeden diemen dicke 21eenen sieken mensche sal voerspreken.

22O lieue heere Jhesu criste ghi hebt met uwer heiilegher passien die 23bande op ghelost alre mijnre sunden, daer omme o lieue heere soe 24willic offeren een offer des loues, mijn oetmoedeghe ziele, ende v te 25loue ende ter eeren wilic gheduldichliken ende gherne steruen alst 26uwen alre liefste wille es.

27O lieue heere Jhesu criste het es mij leet wt gronde miins herten 28dat ic v ye vertoerent hebbe. Och lieue heere god ic wilde dat mij 29dusentich dusentmael leeder waer. Ic woude dat ic bloedeghe traenen 30screijen mochte voer myn sunden. Och lieue heere nempt mijnen 31goeden wille voer die werken. Ic gheue v liif ende ziele maect met 32mij hoe dat ghi wilt niet als ic wille. Die gheest es bereet maer dat 33vleesch es crane. Och lieue heere en versmaet my niet.

[pagina 23]
[p. 23]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten

1Item alst aen dat sceyden gheet als wanneer die doot compt sal men 2dese voerscreuen puntekens dicke spreken ende besunderliiken dese 3naeghescreuen punten.

4O lieue heere vader ende moeder hebben mij verlaten. Och lieue 5heere willestu mii doch nv ontfanghen in dijn riike.

6O heileghe god, o sterke god, o ontsterfeliike god, o strenghe 7richter ontfermt v ouer mij arme sundeghe mensche als ic voer uwen 8ghestranghe gherichte antwoorde ende reden sal gheuen voer al miin 9ghedachten, worden ende werken; o lieue heere dan moet dijn heileghe 10doot, dijn dierbaer bloet, dijn menichuuldeghe onghetelde liiden, dat 11moet tusschen dijn gherichte ende alle mijn sunden staen Amen.

12O lieue heere ic ben die arme mensche dien ghi ghescapen hebt 13van dijner godliiker cracht nae dij seluen.

14O lieue heere ic ben die arme mensche dien ghi ghecocht hebt met 15diiner onsculdegher bitterder doot van alder ghewelt der boeser 16gheesten, hebbe du ghewelt ouer mii. Amen.

17O alre liefste heere ic ben die arme mensche dien du behouden 18moeghes wt dijnre grondeloeser ontfermherticheit, staet mij by in der 19vren miins doods wanneer mii alle die werelt afsteet Amen.

20O vader in dijnen handen beuele ic miinen gheest want du mij 21verlost hebbes. O min god o mijn god der waerheit.

22O Maria moeder der gracien ghi moeder der ontfermherticheit bescermt 23ons vanden viant, ontfanct miin arme ziele in der vren des 24doods. O ghi milde voersprekersse, o ghii leisterre Maria wijst mij 25doch nv die ghebenedyde vrucht uwes lichaems Jhesum cristum onsen 26lieuen heere Amen.

27O suete Maria laet mij doch v suuerlike kint in vrouden sien, laet 28mii hooren die stemme des ynghels: Gaet wt ghii bruijt ghij edel 29ziele, Jhesus v brudegum compt. O Maria laet mii niet hooren: Jhesus 30die stranghe richter compt. O milde o ontfermherteghe o soete Maria 31staet bij mii want ic heeden eenen striit striiden moet daer eewich 32salich oft eewich verdoemennesse miinder zielen aen leet. Och Maria, 33god ende alle heileghen, wilt nv staen ende sien mij striiden. Maer 34en wilt ghi mij niet helpen soe es den striit verloren. Och lieue

[pagina 24]
[p. 24]

1soete milde goedeghe ontfermherteghe Maria ontfermt v ouer mii 2want ghi miin moeder sijt ende miin eeneghe troest.

3Item al dat hier voerscreuen es soude een goet ynnich herte alle 4daghe ouerpeysen ende hier nae sijn leuen regeren. Ende en hadde 5hij somwijlen gheen deuocie noch soude hij dit ouerpeysen ende 6ouerdincken. Item men en derf dit al niet leesen maer men sal dit 7ouerdincken ende hem hier nae regeren. Ende soe wie deser oetmoedegher 8leere volghede soude heilich ende salich werden in wat 9state dat hij ware gheestelijc oft weerlijc.

10Niet meer hier dan god bekeere alle sunderen ende troeste alle gheloeueghe 11zielen Amen.

12Dit sijn die .vii. doot sunden.

13Hoeuerdicheit, Gyericheit, Oncuyscheit, Gramssap, Gulsicheit, Toren, 14Traecheit in gods dienst.

15Dit sijn sunden der tonghen welcke nae der ghedachten des gheenen 16diese sprect mochten sijn dooteliic oft dae gheliic.

17Als oft men iemant prijset in synen sunden ende om sinen sunden 18daer hij van te lasteren waere. Item hoensprake. In quaden raet 19gheuen. In berochteghen. In achterclappen. In siinen sunden hem te 20ontsculdeghen. In bedrieghen met subtiilen worden. In hem te beroemen 21in sijnen sunden. In bescimpen oft belachen sijns euen menschen 22ghebreck. Item heymlijcheit openbaren als des rats oft dat v 23in gheloeue gheseet es oft daer scade ende scande wt comen mochte. 24Item verspreken ende verwijten eens anderen ghebrec. Item kijuen. 25Item lieghen. Item vloeken. Item sweren bij god oft bij Marien oft 26bij sint ian etc. Item versweren dat es valschelijc sweren es altijt 27doot sunde. Item murmureren teghen gods werken ende wille. Item 28ten ooren draghen ende tweedracht ende partije maken. Item wie tot 29sunden raden ende trecken met woorden. Item claghen met onghedult. 30Item valsche voersprake in den gherichte oft ghedinghe. Item gheloften 31niet houden soe verre als sij goet siin. Item in den gods 32huyse spreken. Item van oncuyscheit singhen oft segghen. Item vele 33onnutte sprekens ghenoempt ydel woort. Item verspreken ende met 34onwerdeghen woorden verachteren sijnen eeuen menschen.

[pagina 25]
[p. 25]

1Item noch vele sunden des mundes waer voer ende oec voer dese 2ons god bewaren wille

3Amen.

4Broeder Dyerick van munster die dese simpele leer den deuoten 5borgheren te Loeuen gaf begheert hier niet meer dan een ynnich 6Pater noster ende Aue maria te loene.

7Op een tijt bedwanck sinte bernaert den duuel dat hi hem segghen 8soude soe wat ghebede god alder gheneemste weer, ende men scrijft 9dat die duuel antworde dat daer .viii. verse waeren verstroyt inden 10souter welke god alre behaeghelijxte waeren, maer die duuel en 11woudese sinte bernaert niet segghen. Doe gheloefde sinte bernaert dat 12hi dan den heelen souter al daghe lesen soude. Als dat die duuel 13hoerde, een benijder weesende des meesten goeds, soe seyde hy sinte 14bernaert die .viii. verse die hier nae volghen, ende sij siin god 15sonderlinghe behaeghelic.

16Heere verlicht myn ooghen op dat ic mij nummermeer en verslaepe 17in die ure mijnre doot, op dat mijn vyant nummermeer en segghe: 18Ick hebbe verwonnen teghen hem.

19Heere in uwen hande beuele ic mijnen gheest want du heere 20hebste mij verlost. Ic heb ghesproken in mijnre tonghen: heere maect 21mij bekent mijn ynde ende dat ghetal mijnre daghen, op dat ic weeten 22mach wat mij ghebreket. Du hebste ghebroken mijne banden, di 23sallic sacrificeren die offerhande des loues ende den naem des heeren 24sallic aenroepen. Verganghen es dat vlyen van mij als daer niemant 25en es die begheert mijn ziele dan du heere. Ic hebbe gheroepen tot 26di heere ende hebbe gheseyt: Du best mijn hope ende mijn deel in der 27eerden der leuender. Doe met mij een teyken int goede op dat siit 28sien alle die mij ghehaet hebben ende sij moeten hem scaemen, want 29du heere hebste mij gheholpen ende du hebste my ghetroest.

 

30Gloria sij den vader etc.

 

31O almechtich ewich god die ezechie den coninck der ioden 32tot v roepende met traenen dat ghetal siinre daghen veerlanghet 33hebste, verlcent mij arme sundeeghe mensche also langhe te leuen

[pagina 26]
[p. 26]

1dat ick alle mijn sunden bescreijen mach ende ghenaede ende gracy 2doer v groete ontfermherticheijt vercriighen mach. Per cristum dominum.

4Hier beghint een seer deuote ende sonderlinghe verdientlike oracie 5vanden soeten naem Jhesus. - Ende soe wye dese oracie dagheliicx 6leset met .v. pater noster ende vijf aue maria met credo in deum 7die sal sonderlinghe gracie ende loon van god daer voer ontfanghen.

8O goede Jhesu, o alre goedertierenste Jhesu, o alre zoetste Jhesu, 9o Jhesu Marien kint vol van ontfermherticheyt gracie ende goedertierenheit. 10O soete Jhesu ontferme miinre in diine groete ontfermherticheit. 11O alre goedertierenste Jhesu ic bidde dii doer diin preciose 12bloet dattu wtstorten woudes om der sundaer wille, wilt afwasscen 13mijn boesheit ende wilt aensien in mii onsalighen ende onwerdighen 14sundaer oetmoedeliken aenroepende desen dijnen naem Jhesu. O den 15naem Jhesu een soete naem, een ghenoechliic naem, den naem ihesu 16honichuloeyende, den starc makende naem Jhesu, want wat es Jhesus te 17segghen anders dan behoeder, daeromme o goede Jhesu behoede mij 18om dinen naem dat ic niet en vergae, ende en wilt mij niet verdoemt 19laten wesen dien du van niet ghescepen hebs. O goede Jhesu en wilt 20niet henghen dat mijn boesheit mi verloren laet gaen. Ic bidde di 21alre goedertierenste Jhesu en wilt mii niet verliesen ende verdoemen 22dien dine almechtighe goetheit ghescepen ende ghemaect heeft. O soete 23Jhesu wilt bekennen dat gheen dat dijn es ende afwassce dat dij 24niet toe en behoort dat es die sunde. O alre goetste ihesu ontferme 25die mijns nv die wijle dattet tijt es te ontfermen ende en wilt 26mij niet verdoemen in die tijt des vreeseliken oordels. Wat nutticheijt 27ofte profijt soude moghen sijn in wtstortinghe mijns bloets 28als ick verwesen ende verdoemt soude weesen in die ewighe verdoemenesse 29want dij oec die verdoemde niet en louen o goede Jhesu noch 30alle die gheene die neder dalen in der hellen.

 

31O alre minlicste Jhesu, o alre begherlicste Jhesu, o alre saftmoedicste 32Jhesu laet mi ingaen in dat ghetal diinre wtuercorender 33vrinden. O Jhesu salicheit alle die ghene die in di gheloeuen, o Jhesu 34minne der ghene die in di hopende sijn, o Jhesu zoete verghifnisse

[pagina 27]
[p. 27]

1der sunden, o Jhesu marien kint instort in mi gracie, wijsheit, cuysheit 2ende minne dat ic dii volcomeliken lief hebben mach ende louen 3ende eweliken ghebruken ende di dienen in dij verbliiden onder alle 4den ghene die lief hebben dienen soeten naem Jhesus die leues 5ende regniers ewich god inder ewicheit Amen.

[tekstkritische noot]9 sunden] sundee V.
13 mensche] menschee V.

[tekstkritische noot]22 bitter] bitteer V.

[tekstkritische noot]2 bewaren] hewaren V.
25 hoeft] hoet V
29 tot sint ian fehlt V.

[tekstkritische noot]7 lichaem] lihaem V.
18 wystinen V.
20 pater] nater V.

[tekstkritische noot]13 sacramente] saacramnte V.

[tekstkritische noot]10 oncuysche] oncuuysche V.

[tekstkritische noot]30 ende] en V.

[tekstkritische noot]19 ic fehlt V.

[tekstkritische noot]13 hem] heem V. 36 onse fehlt V.

[tekstkritische noot]9 Amen. Vader onse fehlt V. 10 onse fehlt V. 13 onse fehlt V. 25 doe] dor V.

[tekstkritische noot]31 maect] maeet V. 33 Och] Ooh V.

[tekstkritische noot]11 gherichte] ghrichte V. 29 Jhesus] Jhesum V.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken