Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De avondlamp (1850)

Informatie terzijde

Titelpagina van De avondlamp
Afbeelding van De avondlampToon afbeelding van titelpagina van De avondlamp

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.61 MB)

ebook (2.81 MB)

XML (0.20 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De avondlamp

(1850)–Maria Doolaeghe–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 58]
[p. 58]

De weduwe.

 
Aen gindschen kant der groote stad,
 
Waer ze eens den besten gê bezat,
 
En handelëer en stillen zegen,
 
Door deugd en huwlyksmin verkregen,
 
Leeft, afgescheiden van 't gewoel,
 
Met groote ziel en teêr gevoel,
 
Een jonge weduw, met twee kleenen,
 
Die zorgloos dartlen om haer henen.
 
 
 
Haer woon is klein, de grond is koud;
 
En 't zolderken, zoo zwak gebouwd,
 
Beschut ze schaers voor wind en vlagen;
 
Eens mogt haer vloer tapyten dragen,
[pagina 59]
[p. 59]
 
Eens mogt ze... maer die tyd vervloot.
 
Thans vraegt ze alleen in haren nood,
 
Aen God de kracht om 't arrebeiden,
 
En nimmer van haer kroost te scheiden.
 
 
 
In de eigen schaemle buert, waer 't hart
 
Gevormd is voor 't besef der smart,
 
Daer vindt de brave elk hart verteederd.
 
In haren staet, hoe diep vernederd,
 
Staen haer vol min bedrukten by;
 
Want heilig is hun 't medely;
 
Mag zy nog ergens menschen vinden,
 
't Is enkel by die arme vrinden.
 
 
 
Zoet is die troost; maer wat haer pynt,
 
Waerom zy treurt, waerom zy kwynt,
 
Is 't jammerlot van hare kinderen,
 
Wier blosjes daeglyks zichtbaer minderen,
 
Als had verdriet die weggeknaegd,
 
En 't lachje van hun mond gevaegd;
 
Hun kinderblyheid is geweken,
 
Als waren ze in hun bloei bezweken.
 
 
 
De moedermin, spyt tegenspoed,
 
Wekt ieder' morgen hunnen moed,
 
Maer kan hun 't denkbeeld niet onttrekken
 
Van 't bly voorheen: dat geestöpwekken
[pagina 60]
[p. 60]
 
Doordringt geen kinderlyk verstand.
 
Droef zien zy gouden armenband,
 
En schoentjes, uit satyn geweven,
 
En zyden kleederdragt verdreven.
 
 
 
*
 
 
 
Europa beeft voor hongersnood,
 
En de arme moeder treft zyn woede,
 
Gelyk den slaef, die, 't lyf ontbloot,
 
De slagen lydt der yzren roede.
 
Zy houdt zich aen haer kindren vast,
 
Als aen den afgestormden mast
 
De drenkeling: vergeefs dat kampen
 
By de immer aengewassen rampen.
 
 
 
De dood bedreigt: geen uitzicht lacht;
 
En, bleekverhongerd, afgestreden,
 
Gansch uitgeput van moed en kracht,
 
Omklemt het kroost haer moederleden,
 
En schreit om brood: ‘Het koele graf
 
Alleen neemt onzen kommer af;
 
Geliefden, snikt ze, ik kan niet redden...
 
Dra spreidt ons God zyn rustebedden.’
[pagina 61]
[p. 61]
 
*
 
 
 
De kerkklok slaet,
 
't Is koud en laet,
 
En slapeloos ligt op de sponde
 
De schaemle weduwvrouw: geen stonde
 
Bedaert hare onrust; 't is beslist,
 
O Hemel! - Morgen, morgen is 't,
 
Dat zy van hen zich los moet scheuren;
 
Het harte krimpt haer onder 't treuren.
 
 
 
Zy sluimren daer,
 
Digt by elkaêr,
 
De handekens ineen gesloten,
 
Als twee te saem gegroeide loten,
 
Die niet te scheiden zyn vaneen.
 
Ach, de arme moeder waekt alleen,
 
En spreekt hun aen, die zacht aen 't droomen,
 
Ten hemel schynen opgenomen!
 
 
 
‘Vaerwel, o kroost,
 
Myn laetste troost;
[pagina 62]
[p. 62]
 
Myn vlyt kan u niet langer hoeden,
 
Hoe 't myne moederziel doe bloeden.
 
Gy zult, o schaepjes jong en zwak,
 
Dra schuilen onder 't vreemde dak,
 
Waer 't ouderhart niet in kan dringen,
 
Om u met zyne zorg te omringen.
 
 
 
Uw blonde hair,
 
Zoo zacht, zoo klaer,
 
Door my verkamd tot zyden vlokken -
 
Dat fraei sieraed der schoonste lokken,
 
Valt morgen neder, afgesneên
 
Door de eigen hand, die u de leên
 
In sombre weezendragt zal stellen.
 
Wat ramp kan by myn rampen tellen?
 
 
 
En als die hand,
 
Die vreemde hand,
 
De u waerde kleedjes af doet leggen,
 
Als gy dan schreit, en niets durft zeggen,
 
Zal ik by u niet langer zyn.
 
Ik zal de tranen uwer pyn
 
Niet mogen stelpen, hoe ze wassen,
 
En u de bleeke kaek beplassen.
 
 
 
O Lina, 'k vrees
 
Voor de arme wees,
[pagina 63]
[p. 63]
 
Uw kleine zuster; steun die kleene;
 
Voorkom dat zy niet kwyne of weene,
 
Wen 'k haer beschermster niet meer ben.
 
Maek, dat ze aen vreemden baerd gewenn';
 
En schreit ze, en vraegt zy droef naer moeder,
 
Smeek, smeek dan troost van d'Albehoeder.
 
 
 
En als ze, ontwekt,
 
Zich roert en rekt,
 
En nog half slapend tast in 't laken,
 
Om my weêr, kozend, aen te raken,
 
En my te kussen, en te zien,
 
En my den morgengroet te biên,
 
Bid dat de hoop haer late droomen:
 
‘Uw moeder lief gaet spoedig komen.’
 
 
 
Nu zweeg ze, en bad:
 
Het Oosten had
 
Al om zyn hoofd een kroon van kleuren
 
Getrokken, die de neevlen scheuren,
 
En 't daglicht siert den akker fraei.
 
By schor doorklinkend haengekraei
 
Ontwaken uit den slaep de telgen,
 
Helaes, om 't bitterst wee te zwelgen.
[pagina 64]
[p. 64]
 
*
 
 
 
Zy grypt de panden, kust, en kleedt, en streelt ze nog;
 
Verduikt haer pyn, en paeit hun hart met zoet bedrog.
 
Maer 't scheidensuer vliegt aen, het hulphuis gaet ontsluiten
 
Voor de aengenomen kleine spruiten.
 
 
 
Zy gaen; de vrouwe sleept zich voort met loomen voet,
 
Gelyk een steenen beeld, dat spierkracht heeft, noch bloed.
 
Heur blik hangt neêr; heur mond is stom, de blos verschoten,
 
De wang met tranen overgoten.
 
 
 
En nauw bemerkt zy dat naest haer de weesjes gaen:
 
De schrik jaegt hunne pols; zy staen
 
Op 't kerkhof stil, om alle drie te bidden,
 
Voor 't kruis, dat ryst op 's heuvels midden.
 
 
 
't Is vaders graf, dat zonder pracht of prael
 
Beglinsterd wordt door blyden morgenstrael,
 
Als wilde 's hemels glans den braven man vereeren,
 
Die, stervend, hoopte op hulp des Heeren.
 
 
 
Hoe plegtig 't uer, hoe droef die bedevaert!
 
't Is de afscheidsgroet aen hem, die sluimert onder de aerd -
[pagina 65]
[p. 65]
 
De beste lafenis, hoe bitter onder 't stryden -
 
De grootste toevlugt in het lyden.
 
 
 
't Is of een waerde stem van uit de grafsteê klimt:
 
‘Geen schrik, als 't lot u tegengrimt;
 
't Kruis, waeraen Jezus hing, vermane u tot den kampe:
 
Gy rust, aen myne zyde, eens zalig na den rampe.’
 
 
 
*
 
 
 
Twee maenden weken heen: stads weezenschool ging daer.
 
In hare ryen trad het treurig weezenpaer,
 
Met heimelyken traen en duizelig van schaemte;
 
En moeder? - moeder - een geraemte
 
Zat aen het vensterken der hut; zy ziet ze, en neêr-
 
Gestort by dit gezicht, gilt ze uit: ‘Genade, Heer!’
 
En, ach, zy weten 't niet, de lievelingen
 
Die, hupplend, 't huisje binnendringen.
 
 
 
Zy vliegen moeder toe, en schreijen luid en lang,
 
Omvatten hare hand, en kussen haer de wang,
 
En niets ter wereld, dat hun de arme nog doe derven:
 
‘Met u te leven, of te sterven!’
[pagina 66]
[p. 66]
 
Zy opent de oogen by die tael, blikt op heur kroost,
 
Zit weenend - en geniet in 't leed een zweem van troost;
 
Zy sluit ze in haren arm, en wil niet los van beiden:
 
Wat God vereent, mag 't lot niet scheiden!
 
 
 
Zy heeft genoeg geweend; het leed heeft uitgewoed:
 
De honger zwicht, en de aerd juicht weêr in d'overvloed.
 
De moeder vond haer kroost, het kroost de moeder weder,
 
En God zag op hunne offers neder.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken