Critisch overzicht der nieuwe spelling

XVI

Men schrijft adellijk, middellijk, onmiddellijk, teugelloos, enz., met dubbele l, maar hemeling, heuveling, edeling met eene enkele l.

De Redactie van het Woordenboek stelt, § 99 van haar Ontwerp van spelling: ‘Daar

[p. 27]

het gewaande achtervoegsel ling niets anders is dan het suffix ing, voorafgegaan door eene euphonische l, en deze derhalve geene reden van beslaan heeft, wanneer het grondwoord reeds op l eindigt, schrijft de redactie hemeling, enz.’

Onze officiëele commissie heeft hier, zoo als op al andere punten, getrouwelijk het reeds vermelde Ontwerp van spelling gevolgd, en daaruit ontegensprekelijk juist opgegeven dat adellijk, middellijk, enz., met dubbele l worden geschreven.

Maar het tweede lid van den regel, namelijk dal hemeling, edeling, enz., met enkele l worden gespeld, moet, er valt niet aan te twijfelen, den hooggeleerden opsteller van het Ontwerp in een oogenblik van onbedachtzaamheid ontsnapt zijn; want, hoe spitsvonding de stelling ook weze, zelfs op het domein der wetenschap, kan derzelver toepassing geen stand houden. Dat ing en ling oorspronkelijk de zelfde uitgangen zijn, is tot heden door niemand op eene afdoende wijze bevestigd, wat er ook Bilderdijk moge van gezegd hebben; en waren zij dit, dan

[p. 28]

nog is, in het huidige gebruik onzer taal, de voorgestelde spelling onaanmelijk. Om de eenzelvigheid van ing en ling in twijfel te trekken, beroepen wij ons op Ten Kate, Lulofs en andere taalvorschers. Doch, wij vertrouwen dat onze tegenwerping, gansch van praktischen aard, afdoender, en op het punt der toepassing, geldiger zal wezen dan alles wat men uit de minbeschaafde oudheid zou kunnen voor den dag halen: ing vormt meestal zakelijke substantieven, en ling persoonlijke substantieven; zoo is leering, de zaak, en leerling, de persoon. Wil men nu de stelling van de commissie aannemen dan wordt het volstrekt onmogelijk nog een onderscheid te maken tusschen hemeling = ophemeling, de zaak, en hemelling, de persoonsnaam; tusschen edeling = veredeling, de zaak, en edelling, edelpersoon. Ling is zoodanig een uitgang eigen aan onze taal, dat men er nog dagelijks nieuwe woorden mede vormt, als loteling, enz.