Blocnote klein formaat

[24]

Wonderlik iets: mijn afscheidsstuk als redakteur van Forum werd door mijn minst-polemiese vrienden opeens bijgevallen. A.R.H. schreef mij, dat hij langzamerhand was gaan inzien wat mijn polemiseerlust dieper-in bete-

[p. 49]

kende; alleen, ik moest trachten in geestelijke aangelegenheden een besef van rangorde te bewaren, ook waar ik slag leverde, en: je hebt dikwijls de vrees voor bang te worden aangezien als je geen ruzie maakt. Een psychologies verwijt waarmee ik mijn voordeel kon doen, ook indien ik het maar als half juist erkende. E. gaf mij gelijk met de verzuchting: - Hoe afschuwelik dat je in dit land iedereen au sérieux moet nemen!

Maar de grappigste reaktie kwam van een man-van-geest, die zich als leider van een kunstrubriek steeds bedachtzamer had leren uitspreken en die mij dus gispen moest omdat ik mij had uitgelaten over de ‘charmes van de sigarenhandelaar’ van de ex-seminarist Van Duinkerken.^* Het kwam toch werkelik niet

* Men vergeet bovendien zo gemakkelik het punt van uitgang: ik zou over deze charmes niet gesproken hebben als een andere katoliek ons niet had voorgesteld in het uiterlik van de heer Van D. Villon te zien! Het ontkennen hiervan bracht mij tot het herkennen van wat het wèl kon zijn...

[p. 50]

te pas, overwoog hij, om iemand lelik te vinden als men zelf geen Adonis was; mijn opmerking werd hem haast aanleiding tot een mannelik schoonheidsconcours, en een provinciale krant nam met oprechte instemming zijn zienswijze over, er enkel nog aan herinnerend dat men, als men lelik was, dat niet kon helpen. - A.v.S. bracht mij deze laatste toevoeging met een ernstige gelaatsuitdrukking over, zeggend dat hij, van zijn kant, dergelijke argumenten in de literaire strijd juist sterk zou willen aanraden: - Van Duinkerken zou zich dan ook moeten verdedigen en zeggen: ‘Het is waar, ik bèn lelik, maar niet zó lelik als Kuyle’. - Maar door het vraagstuk te overpeinzen moesten wij wel merken dat ik de heer Van Duinkerken nooit lelik genoemd had; tezelfder plaatse stelden wij dus een brief op van een sigarenhandelaar die, de zaak bestudeerd hebbende, niet anders dan ontevreden kon zijn: Als sigarenhandelaar van beroep zijnde, moet ik

[p. 51]

wel protesteeren, immers, zijn àlle sigarenhandelaars dan leelijk? Hopende U zulks in Uw geëerd blad zult willen tegenspreken, enz. Het was een kleine poging mij een denkkracht eigen te maken die bij ons altijd weerklank wekt, en het protest des sigarenhandelaars vond een gunstige ontvangst.

Dit is misschien het grootste gevaar van de polemiek: dat men ertoe komt het domme met een meelachende domheid te bestrijden.