Bloedtest

[p. 57]

III Nergens welkom, overal thuis

‘Het bloed dat het jouwe niet is, hoe is het te stelpen. (...)

Niets achterlatend in de puinhoop. Tenzij de hoop. Je zult de vreemdeling geen overlast doen, noch hem onderdrukken, want ook jijzelf bent vreemdeling geweest.’

- Lut de Block

‘Wat weten burgers uit de Schengen-landen nu nog van grenzen? Vraag het aan een vluchteling, een Koerd of Kosovaar die zwemmend Italië tracht te bereiken...’ Deze bittere constatering maakt de in Joegoslavië geboren schrijfster Dubravka Ugrešić, die sinds 1991 in exil leeft in diverse landen, in haar essay ‘Nice people don't mention such things’. Tegen een wantrouwige grensbeambte die wilde weten wat haar nationaliteit was, zei Dubravka eens koppig: ‘Mijn nationaliteit? Ik heb geen nationaliteit.’ Ze voelde zich statenloos. in Kroatië werd ze in academische kringen persona non grata vanwege haar kritische houding jegens het opkomende nationalisme. In de rest van de wereld was ze gebrandmerkt als Kroatische. ‘Kan niet,’ riposteerde de grensbeambte op het vliegveld. ‘Iedereen heeft een nationaliteit. Iemand zonder nationaliteit bestaat niet. Die is niemand. En iedereen is iemand...’

- fragment uit het dagboek van de schrijver