Bloedtest

[p. 93]

Verantwoording van de schrijver:

•	(bij het gedicht ‘ik bid tot u, mein Herr’): Don Klemente was de schuilnaam van Adolf Eichmann in Argentinië
•	de stem op nr. 7 van de cd is van Hugo Claus, het fragment is afkomstig uit Het graf van Pernath: ‘Nee. Als een steen wil ik je, intact wil ik je voordat je ogen braken, wrak - Die herhaalde val, dit vermenigvuldigd sterven, die vertraagde scherven, -’
•	Het citaat van Hugo Claus bij ‘Wij zijn vandaag lichtvoetig’ is afkomstig uit Heer everzwijn, gedicht nr. 25 (‘aan zee’) uit de cyclus ‘Zijn gebeden’.
•	het fragment van James Fenton bij ‘van de genen 't zelfzuchtig seizoen’) is afkomstig uit Kinderen in ballingschap (Children in Exile: poems 1968-1983)
•	het motto bij de cylus ‘vingerafdrukken der natuur’ is afkomstig uit Vanhole's roman O Heer, waar zijn uw zijstraten?
•	de woorden van Lut de Block bij de titelpagina van cyclus III (nergens welkom, overal thuis) zijn afkomstig uit het gedicht ‘Tafel van Twee’
•	de zin van Geert van Istendael die ik citeer boven aan ‘herschreven legenden’ is afkomstig uit Het Belgisch labyrint
•	het citaat van H.C. Pernath komt uit diens bundel Het masker man
•	het fragment van Joseph Brodsky bij ‘vermoord door het uitspansel’ is te vinden in het gedicht ‘Nature morte’
•	het fragment van Djalalu'ddin Rumi bij ‘de monade’ valt te lezen in de Mashnawi (vertaling R. van Brakell Buys)
•	Mortu tombu miyi = zegswijze op Haïti, lett: ‘de zaak is voor mij gestorven en begraven’. Het was tevens de titel van een cyclus uit de dichtbundel Falsche Prophezeiungen (edition Selene 1994) van de Oostenrijkse dichter Christian Loidl, die op 16 december 2001 op vierenveertigjarige leeftijd overleed toen hij uit het raam viel van zijn Weense appartement - een dood die veel gelijkenis vertoont met de wijze waarop de Tsjechische schrijver Borumil Hrabal om het leven is gekomen. Hrabal zou te ver uit het raam hebben geleund toen hij een merel

[p. 94]

hoorde zingen onder de vensterbank van zijn kamer in het Praagse hospitaal waar hij wegens een drankprobleem werd verzorgd. Ook Chris - die Hrabals stamkroeg geregeld bezocht - heeft de betovering ervaren van een vogel die vanaf de binnenplaats van het huizenblok in het grauwe tweede Bezirk (de oude joodse wijk) zijn vleugels wilde uitslaan. Op de een of andere manier, schijnt de dichter gehoor te hebben gegeven aan het indringende imperatief dat hij bij monde van een spookachtige stem liet oprijzen aan het eind van zijn laatste dichtbundel met cd: Kleinstkompetenzen; Erinnerungen aus einer geheimen Kindheit (edition Selene 2001): ‘Luft müsst mann sein/ Luft müsst mann sein / Nicht mehr so müd / Nicht mehr so müd (...)’ in het Nederlands: ‘Lucht moet men zijn... Lucht moet men zijn... Niet meer zo moe... Niet meer zo moe (...).’ Een dag voor het fatale ongeluk plaatsvond, had de dichter me nog een boodschap gestuurd waarin hij melding maakte van zijn nieuwe emailadres: ‘airpoet@.gmx.at’ De symbolische betekenis hiervan begreep ik pas weken later, toen ik de Oostenrijkse hoofdstad bezocht om deel te nemen aan een herinneringsnacht die naaste vrienden en collega's hadden georganiseerd. Na het beklimmen van de afgesleten stenen treden in het trappenhuis van de Vereinsgasse 11, viel mijn oog op het blauwe naamplaatje dat was bevestigd aan de gelakte notenhouten deur van het verlaten appartement waar ik zo vaak had overnacht. Ook hierop stond dat intrigerende woord: ‘airpoet’. Het plaatje betrof een souvenir dat Chris had meegenomen tijdens een van zijn talrijke reizen door Litouwen, waar ‘airpoet’ simpelweg ‘airport’ (vliegveld) betekent. Mijn verdriet smolt als een brok ijs voor de zon, toen ik besefte dat mijn vriend was opgegaan in de lucht waar hij zo wijselijk over had geschreven en zo dichterlijk naar had verlangd.

•

geraadpleegde bron bij het schrijven van Da capo (al fine): ‘Bloed en betekenis’ van Willy Jansen, Parmentier, jrg. 5 nr.2