Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Nazomer (1859)

Informatie terzijde

Titelpagina van Nazomer
Afbeelding van NazomerToon afbeelding van titelpagina van Nazomer

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.69 MB)

ebook (2.92 MB)

XML (0.27 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Nazomer

(1859)–Prudens van Duyse–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 197]
[p. 197]

Aenteekeningen.

‘Geene voorrede, en toch aenteekeningen op een bundel gedichten?’ - Neen, bloot een woord over eenige bijzonderheid die zich tot het geheele gedicht uitstrekt. Eene enkele aenteekening op een vers koomt hier voor: doch dit vers maekt deel van een litterarisch hekeldicht, en dergelijke stukken kunnen zelden of nooit, althans voor sommige lezeren, eenige aenteekening missen; een paer andere noten zijn aen vlaemsche woorden gewijd, die denkelijk in Holland niet richtig zouden verstaen worden.

Bl. 5. De Germaensche Slaef.

Dit stuk werd, in 1848, bekroond door de koninklike Maetschappij ter aenmoediging der schoone Kunsten, te Antwerpen. Het is in fransche verzen vertaeld door Aug. Clavareau, en staet opgenomen in de Annales de la Société royale des Beaux-Arts et de Littérature de Gand, van 1849.

Bl. 29. Dat 's van belang, 't is de echte seef.

Weilands noch Kiliaens woordenboek hebben het woord seef, te Gent gebruikelik en met dat van sève overeenstemmend.

Bl. 41. Gelijk de bard, die van ons voorkroost sprak.

In het gedicht Een blik in de geschiedenis, door De Geyter, afzonderlijk uitgekomen te Antwerpen, staet:

 
Maer wee den dichter in de tael der vaderen,
 
Den kunstenaer, die de echte lauwerbladeren
 
Van 't voorkroost mint!

Gaerne voeg ik er bij, dat deze staetslaureaet anders vrij zuiver schrijft.

[pagina 198]
[p. 198]

Bl. 45. By de Trappisten.

Dergelijk uerwerk bevindt zich in den gang der Trappisten te Wezemael, boven Antwerpen. Men ontmoet de beschrijving van een, daer nagenoeg mede overeenstemmend, uerwerk in eenen Droom van Jan Paul, phantazy, waer Mevrouw de Stael zoo mede dweept; doch de vrage blijft, of de eerste gedachte diens uerwerks al of niet aen den duitschen schrijver toebehoort.

Bl. 53. Wat zingt, bij den moore die kookt, in de schouw.

In Vlaenderen heet men den waterketel, wegens zijne gewoonlike zwartheid, eenen moor. Kiliaen en Plantyn missen het woord.

Bl. 69. Het kruisbeeld van 't portael der antwerpsche hoofdkerk.

Toen in 1577 de wallen des antwerpschen kasteels gesloopt wierden, viel Alvas standbeeld in 's volks handen. Men vermorzelde 't, en verbezigde er de brokken van om kanonnen te gieten: tot een gedenkteeken, werd een der voeten lang door eenen burger bewaerd (Mertens en Torfs, Geschiedenis van Antwerpen, D. IV, bl. 176). Doch er zal wel meer van overgebleven zijn: immers schreef Hooft een sextijntjen, op den duim van dit beeld, mede bewaerd gebleven. Wat er van zij, de saga wil dat het gemelde kruisbeeld mede uit deszelfs brokken gegoten is.

Bl. 116. Nicolaes Nieulant.

Ik ontmoette de aenstipping des moeds van dien nagenoeg onbekenden man het eerst in Reiffenberg, Résumé de l'histoire des Pays-Bas, D.I, bl. 208. Ik verzocht daerover nadere inlichtingen aen het Historische Genootschap, gevestigd te Utrecht, dat mij onder zijne briefwisselende leden wil tellen, en de heere secretaris H. Hooft-Graafland deelde mij, bij brieve van 19 mei 1856, eene aenteekening mede des geleerden heeren W. Beger, lid des genootschaps. Daeruit volgt, dat eene levensbeschrijving van Nicolaes de Terra nova te vinden is in van Heussen en van Rijn, Oudheden en gestichten van Kennemerland, die aengevuld en verbeterd is in Dodt, Archief van kerkelijke en wereldlijke geschiedenis, D.V,

[pagina 199]
[p. 199]

bl. 313, 318. De latijnsche brief des bisschops, waerbij hij Alva tot langmoedigheid zocht te bewegen, koomt, met eener vertaling, voor bij De Jonge, Onuitgegeven stukken, en is van 27 maert 1568. De bisschop meldt er, onder ander, in, dat hij sints drie jaer niets verzuimd heeft ter handhaving des geloofs, en noemt den hertog eenen onverwonnen Judas Machabeus: dit ter opheldering van een paer plaetsen onzer ballade.

Ook kan over Nieulant nagezien worden Bor, boek X, bl. 757. Ik heb zijn portret ontmoet....

Wat den bisschop Torrentius (Van der Beken) betreft, men kent zijnen lierzang tot Geraert Balthasars lof. Ik stelde eene vertaling van dit stuk in Van Kerckhovens tijdschrift De Rederyker (Antwerpen, 184..).

Bl. 129. Omtrent Rome.

Chênedollé behandelde hetzelfde onderwerp in zijne Études poétiques, zonder Goethe na te volgen, die het eerst had beschreven. Zonder iets aen eenen dier dichteren te ontnemen, heb ik, verleid door de stof zelve, het mede behandeld.

Bl. 134. De Christus remunerator.

Na het tafereel van Arie Schoeffer.

Bl. 138. De spaensche krijgsgevangenen.

Ik houde het verhael van den welervaren heere Guislain, leeraer ter gentsche hoogeschole: deze had het vernomen uit den monde van wijlen den oud-schepene De Hertogh, ooggetuige des feits.

Bl. 144. Willems II standbeeld.

Mij meldde de weledele geleerde heer Van Dam van Isselt, als voorzitter der Commissie ter oprichting diens standbeelds, dat mijn dichtstuk, met eener vertaling in 't fransch des heeren Aug. Clavareau, bestemd was om in den Bundel, van Staetswege uit te geven, plaets te vinden; doch die verzameling is niet verschenen.

[pagina 200]
[p. 200]

Bl. 175. Sebastopol herdacht.

De hertog van Joinville begaf zich in 1857 naer Sebastopol, terwijl zijne gemalin te Jeruzalem verbleef.

 

Zoo verre was de Dichter met de Aenteekeningen gevorderd, toen hy, in den voormiddag van den 13 november 1859, zonder dat eenige omstandigheid dit noodlottig geval aenkondigde, tot onherstelbaer verlies der vlaemsche Letterkunde, aen de liefde zyner echtgenoote en kinderen, aen de vriendschap zyner kunstbroeders schielyk door den dood ontrukt werd. Dat hy zelf, echter, een zeker voorgevoel daervan moet gekoesterd hebben, schynt te blyken uit het gedicht: Vaderzucht, hetwelk dezen bundel sluit, en dat, even als het onmiddellyk voorgaende (Tollens en Bilderdijk) nog niet afgedrukt, maer blykbaer daertoe bestemd was; zoodat wy, op verzoek der betreurenswaerdige overgeblevenen, niet geaerzeld hebben, het by de andere stukken te voegen.

Het zal voor den kenner van des Vereeuwigden voortbrengselen geene aenwyzing behoeven dat de onderhavige gedichten, hetzy onuitgegeven, hetzy met de grootste zorg en oplettendheid uit de reeds gedrukte gekozen zyn; derwyze dat men daerby eene verzameling ontvangt, die de Dichter, naer eigene verzekering, als zyne beste beschouwde. Deze meening zal, hopen wy, door den deskundigen lezer worden bevestigd.

‘Geene voorrede,’ zoo begint van Duyse deze aenteekeningen, en wy hebben zyne uitspraek geëerbiedigd, door eenige, gewis vroeger dan de aenteekeningen ter vlugt op het papier geworpene zinsneden, die tot voorrede bestemd schenen, ongebruikt te laten.

Om dezelfde redenen, hebben wy ons ook niet gemagtigd geoordeeld, eenig voorberigt, in eigen naem, te vervaerdigen; maer vermeend, slechts het onontbeerlyke by de aenteekeningen te mogen voegen.

Nu wy dien vriendenpligt hebben vervuld, blyft ons alleen overig den wensch of liever de verzekering uit te drukken dat dit laetste, door den Dichter zelven bezorgde, werk, als dierbare erflating, dubbel welkom moge wezen.

Gent, 29 November 1859.

F. Rens.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken