Exordium magnum

Een exempel daer wy mede gheleert werden datmen dat guede opset holden sal al en isset gheen verbont myt lofnyssen

DIe eersame man van leuen bisscop iohan die ghenoemen waert vander orden van cistercien ende regierde strengelike die kerke van valencia. doe hie noch wertliken was sat hie op in synen moede der weerlt ydelheit achter te laten. dat gheestelike habyt an te nemen ende den heren te dienen inder orden ende huuse van cistercien Ende doe hie dat van versumenyssen vertoech te werke te setten dat hie salichlike opghesat hadde. soe began allentelen die vuericheit der gueder menynghe te verlawen in synre herten. Hier en thusschen soe wanderde hie bedeuaert toe Sanctus iacob. Doe hie vander pelgrimaedsen weder ghecoemen was in synen huuse. inder seluer nacht apenbaerde hem in enen visioene onse here ihsus xpistus myt synen hilligen Apostelen Sanctus peter ende Sanctus iacob. Sanctus iacob hadde een toemael suuerlic boec dat hie oec voer den heren apen hielt. in welken boeke ghescreuen was die name des seluen clerkes. Ende die here sechde tot Sanctus peter delighe synen name van mynen boeke want hie afgheuallen

[p. 4]

is van synen opsette. Meer Sanctus iacob ghinc toe den heren ende sechde. Here ic bidde spaer hem want het is myn pelgrym. ende te handes sal hie hem haesten te beteren. Ende doe dat selue die voerghenoemde clerck ontsiende ende beuende loeuede sprac die here. Wie sal my daer van seker maken. Sanctus iacob antwoerde Heer ic bin syn borghe. Doe die selue clerck ontwaeken was gheworden nader visioenen volghede hie myt gheheelre herten die gracie godes die hem riep. hie liet achter al die ydelheit der weerlt ende toech haestelike tot dat huus ofte cloester van cistercium. daer waert hie gheproeuet ende ghetrouwe gheuonden ende ontfenc der moniken habyt. Inden seluen huuse ghinc hie voert in gheesteliken leuen ende in wysheit. ende waert namaels abbet des cloesters van guedendael. Ende daer van waert he ghenoemen totten bisdoem der stad van valencien. welke bisdoem strengelike regierende leet hie vele wederstoetes om beschermynghe der rechtuerdicheit.// Ic bidde dat dit willen anmerken die ghene die wat guedes opsetten. ende versumen dat te werke te setten die menen dat sie daer niet an en sundighen al en volbrengen sie niet mytten werken dat guet dat sie opghesat hadden te doen. indien dat sie dat niet gheloeut en hadden. wattan dat Sanctus gregorius apenbaerliken leert dat die ghene die ghesat is in een mynre guet. ende enych meerre guet opset te doene dat hie hem te hantes dat mynre guet ongheoerloeuet ghemaket heuet. ende ist sake dat hie niet en betaelt dat hie opghesat heuet al schynt hie in der menschen oghen in dat mynre guet te staen. nochtant in den oghen godes die alle dinc siet is hie gheuallen vanden meerren guede die toecoemende is een richter niet allene vanden werken mer oec vanden ghedachten ende menyngen des herten. Men wetet niet dat dese knecht godes daer wy van spreken enyghe lofnysse ghedaen hadde. meer allene dat hie sympelike opghesat hadde vertoeghen heuet ouermids versumenysse. nochtant heuet die alre subtylste ondersoeker der herten oen dat alsoe gheweghen. dat he gheboeden hadde datmen oen delyghen solde wt den boeke des leuens. hadde hie niet haestelike te werke ghesettet dat guet dat hie begrepen hadde in der herten