Exordium magnum

van enen brueder de metten visone gheslaghen waert om sine scholt

Een brueder vanden cloester van clarendael alse hie was ouermids des duuels ingheuen soe kranc gheworden van herten dat hie hem seluen afscheiden wolde van gode ende een ouerdrach wolde maken mitter hellen. dat is dat hie hem seluen schickede weder ter weerlt toe kieren. soe sach hie in enen visioene des nachtes Sanctus bernardus ende sanctus malachiam die alre eersameste patroenen van dier stede wanderende inden dormiter ende bi sunderlinge een yeghelic brueder die daer in sinen bedde rustede visitierende ende benediende. doe sie nae ordinancie

[p. 25]

des visiterens ghecoemen weren tot dat bedde des gheens die dese dinghe sach. noch sie en seghens soe mynlike niet an noch sie en sterkedens niet mytter benedixcien daer sie die ander mede ghesterct hadden. mer sie stonden theghen hem alse veronwerdende. ende aldus sprac sanctus malachias tot Sanctus bernardus Dese boese ende onrustige mensche nyets niets guedes draghende in sinre herten. en ontsiet niet boesheit te ouerdencken in sinre herten. ende nu te hantes heuet hie mit enen bereiden wille volboert ghegeuen tot den rade des duuels alse dat hie soe he eerst mach wedergae totter weerlt. Doe dat sanctus bernardus ghehoert hadde sechde hie tot hem. soekestu ofte willestu vlien van mynen cloester. Ende waer salstu vlien du onsalige vanden aensichte des heren. Gheloue my du hebste dese dinge ghedacht tot dinen quade. Ic weet ic weet dat allene moeyenysse sal den hoeren verstant gheuen. ende du die dy versumet hebste toe verbeteren ouermids den anxte godes. du en salste voert an niet pinyghen toe vlien wanneer du kastiet biste myt slaghen die du verdient hebste. Ende doe hie dit ghesecht hadde began hie oen te slaen mit veel slaghen mitten stocke den hie droech ende sechde. Sie dat loen dat du verdienste stae nu op ende vlie oftu moegheste. Die broeder waert ontwaken ende vant hem seluen alte male ghequetset ende ghebroken mytten slaghen alsoe dat hie ghebracht waert in dat siechuus ende lach toe bedde. beuende ende ontfruchtende bad hie die brueders die by hem stonden dat sie haesteliken den prioer tot hem deden coemen. Doe die prior gheropen was beliede hier mit groten berouwe des herten die boesheit die hie inder herten ontfangen hadde. ende mitten werke ghemeent hadde te volbrenghen. ende oec die pine die hie daer voer gheleden hadde. Doe die prior berispede alset reden was sine begherte ende ghecheit ende settede hem penitencie voer die scholt der onstantachticheit. soe kierde hem die broeder volcoemelike omme. ende voert an en hadde hie ghene begherte toe vlien. want doe hie salichlike gheleert hadde dattet hem hart weer weder toe staen thegen den prekel der gracien die oen anstoetende was. soe pinichde hie voert an mit anxte ende mit beuinge te werken mitter seluer gracien die in hem barmhertelike werkende was sine salicheit