De Hollandsche Spectator
(1998)–Justus van Effen–
Auteursrechtelijk beschermdAflevering 31-60: 8 februari 1732 - 23 mei 1732
[pagina 39]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Verantwoording tekstDe Hollandsche Spectator werd gedrukt en uitgegeven bij Hermanus Uytwerf te AmsterdamGa naar voetnoot1. Van 20 augustus 1731 tot 8 april 1735 verschenen in totaal driehonderdzestig nummers, elk van acht pagina's, aanvankelijk eenmaal, maar vanaf 31 december 1731 tweemaal per week. Nadien werden deze gebundeld tot twaalf boekdelen van ieder dertig afleveringen. Daarvan zijn vele exemplaren overgeleverd, wat een onderzoek naar de drukgeschiedenis ingewikkeld maakt. Bestudering van een selectie eruit door B. van Selm resulteerde in de vaststelling dat er van de eerste 211 afleveringen minstens twee edities bestaan, door hem aangeduid als A en BGa naar voetnoot2. De hier gepresenteerde tekst van de nummers 31 t/m 60 is om redenen van praktische aard gebaseerd op een exemplaar van de Gemeentebibliotheek Rotterdam, signatuur 1419 E 1. De opbouwformule daarvan luidt: 8o: π1, A-Z4, Aa-Gg4, 121 folia. Cc 2 als Cc3, Cc3 als Bb3. Dit exemplaar werd niet betrokken in het onderzoek van Van Selm; om meer inzicht te krijgen in de drukgeschiedenis van de Hollandsche Spectator zal nader exemplarenonderzoek dus noodzakelijk zijn. In deze heruitgave is de paginanummering van het origineel aangegeven tussen vierkante haken. Omwille van de vormgeving is het oorspronkelijke nummer van de eerste pagina van een aflevering geplaatst aan het eind van de slotpagina van de vorige. Waar Van Effen ruimtegebrek heeft, is de tekst van diverse afleveringen partieel in een kleiner corps gezet; dat onderscheid is hier niet gehandhaafd. Custoden en katernsignaturen zijn weggelaten en is geen onderscheid gemaakt tussen de en de s. Ligaturen zijn echter gehandhaafd.
De interpunctie van het Rotterdamse exemplaar is ongewijzigd overgenomen; alleen de achttiende-eeuwse weergave van citaten, met dubbele aanhalingstekens voor elke regel, is vervangen door het moderne systeem met dubbele aanhalingstekens uitsluitend aan het begin en het einde van het citaat. Dat betekent dat ook Van Effens van het moderne gebruik afwijkende toepassing van het vraagteken is gehandhaafd. In dit verband wil ik tenslotte opmerken dat ook de hoofdletters die in de tekst dikwijls op een | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 40]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
puntkomma volgen, zijn aangehouden. In de weinig consequente spatiëring in de oorspronkelijke tekst is in deze editie is alleen ingegrepen bij spaties vóór en ná een leesteken: vóór een leesteken zijn in voorkomende gevallen spaties uit de oorspronkelijke tekst stilzwijgend verwijderd; erná consequent toegevoegd waar ze ontbraken. Waar naar moderne opvattingen een spatie tussen twee woorden ontbreekt, is die alleen in incidentele gevallen omwille van de leesbaarheid aangebracht; anderzijds is de spatie niet verwijderd uit wat wij nu beschouwen als samenstellingen en voornaamwoordelijke bijwoorden. Enclitische vormen als zulje zijn gehandhaafd. Vóór de vormen 'er en 't is steeds een spatie aangebracht. Aan de tekst zelf is niets gewijzigd; slechts ingeval van vermoedelijke zetfouten - er heeft immers geen systematische exemplaarvergelijking plaatsgevonden - is er stilzwijgend gecorrigeerd. Het betreft de onderstaande veranderingen. N.B. De nummers tussen [ ] verwijzen naar de paginering in exemplaar GBR 1419 E 1, waarop de hier gepresenteerde tekst is gebaseerd. Hetzelfde geldt voor de paginaverwijzingen in de voetnoten.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 41]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 42]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|