Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De Hollandsche Spectator (2001)

Informatie terzijde

Titelpagina van De Hollandsche Spectator
Afbeelding van De Hollandsche SpectatorToon afbeelding van titelpagina van De Hollandsche Spectator

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.32 MB)

XML (0.82 MB)

tekstbestand






Editeur

José de Kruif



Genre

proza

Subgenre

tijdschrift / jaarboek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De Hollandsche Spectator

(2001)–Justus van Effen–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Aflevering 196-240: 11 september 1733 - 12 februari 1734


Vorige Volgende
[pagina 23]
[p. 23]

Verantwoording uitgave

De Hollandsche Spectator werd gedrukt en uitgegeven door Hermanus Uytwerf te Amsterdam. Van 20 augustus 1731 tot 8 april 1735 verschenen 360 nummers. Eerst met een frequentie van eenmaal per week. Vanaf 31 december 1731 verscheen het blad tweemaal per week. Naderhand werden de afleveringen gebundeld tot twaalf boekdelen. In 1756 verscheen een tweede druk.

 

Op basis van een grondige vergelijking van enkele van de vele bewaard gebleven exemplaren stelde Bert van Selm dat er minstens twee edities geweest moeten zijn: hij noemde die A en B.Ga naar voetnoot1 Hoewel Van Selm stelde dat aan editie A. de voorkeur moet worden gegeven, is voor deze heruitgave om praktische redenen gekozen voor de editie die in het bezit is van de bibliotheek van de Universiteit Utrecht, met signatuur Z oct. 1350. Dit exemplaar is door Van Selm destijds niet in het onderzoek betrokken. De tekst van de afleveringen is gescand. Het lettertype is vervolgens opgeslagen in het OCR-programma ABBYY Fine Reader.Ga naar voetnoot2 Daarna zijn de gescande pagina's omgezet in tekst. Waar de staat van het drukwerk en het papier zo slecht was dat gebruik van het OCR-programma leidde tot een onaanvaardbaar aantal fouten, is de tekst overgetypt.

 

Bij het omzetten van tekst is ernaar gestreefd zoveel mogelijk kenmerken van het origineel behouden. Om echter de leesbaarheid van deze heruitgave niet al te veel geweld aan te doen, is toch een aantal zaken gewijzigd. Zo is de rommelige spatiëring van het origineel enigszins aangepast; voor leestekens is de spatiëring verwijderd, erna is zonodig een spatie toegevoegd. Dubbele spaties zijn vervangen door één spatie. Bij een citaat zijn in het origineel dubbele aanhalingstekens aan het begin van elke regel geplaatst; citaten in deze heruitgave hebben alleen nog aanhalingstekens aan het begin en het eind van het citaat. De ‘lange s’ is vervangen door een hedendaagse s. In de originele uitgave ging de zetter in sommige afleveringen wegens ruimtegebrek over op een kleiner corps; in deze

[pagina 24]
[p. 24]

heruitgave is overal hetzelfde corps gebruikt. In plaats van de versierde initialen aan het begin van elke originele aflevering, wordt in deze tekst elke aflevering met twee kapitalen begonnen. Custoden en katernsignaturen zijn verwijderd. De alinea-indeling en cursivering tenslotte, zijn van het origineel overgenomen.

 

De annotatie bij deze heruitgave is beperkt, omdat is gestreefd naar een leeseditie. De noten geven waar dat wenselijk lijkt woordverklaringen. Waar de tekst zonder de context van de achttiende-eeuwse actualiteit absoluut niet tot zijn recht komt, is bij hoge uitzondering uitgebreider commentaar toegevoegd. De index bevat persoonsnamen, boektitels, geografische vermeldingen en een beperkt aantal onderwerpen. De door de bezorger toegevoegde noten zijn genummerd. De originele noten zijn overgenomen met de in het origineel gebruikte voetnootmarkeringen. Waar dat nodig was, is de nummering aangepast aan de paginaindeling van deze heruitgave. De paginanummers van het origineel zijn tussen vierkante haken in de tekst geplaatst. In aflevering 226 heeft men echter fouten gemaakt bij het pagineren. In plaats van de te verwachten nummers 125, 126 en 127 staat er: 225, 226 en 227. Om verwarring te voorkomen zijn nu zowel de oorspronkelijke als de gecorrigeerde paginanummers weergegeven. Het lijstjes met errata van Van Effen zelf, is ongewijzigd overgenomen.

 

De vertalingen van de Latijnse en Griekse motto's boven elke aflevering zijn overgenomen uit de tweede druk die in 1756 die te Amsterdam bij K. van Tongerlo en F. Houttuin verscheen.Ga naar voetnoot1 De vermeldingen van de herkomst van de tekst zijn achterhaald via internet, waarbij vooral de zoekmachines Northern Light en Google goede diensten bewezen. De herkomst is geverifieerd aan de hand van The Loeb classical library, exemplaar UBU IC klass. t.

[pagina 25]
[p. 25]

Waar overduidelijk sprake leek van een zetfout is gecorrigeerd. Het betreft de volgende correcties:

Afl. 197 pagina [134] met niet
Afl. 200 pagina [157] beraemde betraende
Afl. 200 pagina [158] in en
Afl. 200 pagina [158] word worden
Afl. 200 pagina [160] die de
Afl. 202 pagina [169] ,, ,
Afl. 205 pagina [194] aan een
Afl. 205 pagina [195] , , ,
Afl. 205 pagina [195] (b) (d)
Afl. 205 pagina [195] sp op
Afl. 207 pagina [212] dus zus
Afl. 210 pagina [234] deszefs deszelfs
Afl. 210 pagina [234] Eeerste Eerste
Afl. 211 pagina [7] dezelde dezelfde
Afl. 211 pagina [8] heef heeft
Afl. 211 pagina [8] slagter slagten
Afl. 212 pagina [13] Docher Dochter
Afl. 212 pagina [13] deswegenns deswegens
Afl. 212 pagina [13] diegelyk diergelyk
Afl. 212 pagina [16] dans dan
Afl. 213 pagina [22] rondbordig rondborstig
Afl. 213 pagina [24] 't Ik 't Is
Afl. 214 pagina [30] door over daar over
Afl. 214 pagina [32] onwederspekelyke onwedersprekelyke
Afl. 214 pagina [32] schriften schiften
Afl. 215 pagina [40] volvaerdige volwaerdige
Afl. 216 pagina [45] met een met een met een
Afl. 217 pagina [50] hy een geraapt by een geraapt
Afl. 217 pagina [51] hnnne hunne
Afl. 218 pagina [61] zak ik zag ik
Afl. 219 pagina [67] *bescheidenheit †bescheidenheit
Afl. 219 pagina [71] *Np. *No.
Afl. 221 pagina [85] spraze sprak ze
Afl. 222 pagina [90] geburuik gebruik
Afl. 222 pagina [91] gieringste geringste
Afl. 222 pagina [92] moiete moeite
Afl. 222 pagina [92] vieshied viesheid
Afl. 222 pagina [94] afwanden afwenden
Afl. 222 pagina [94] suikerkwerk suikerwerk

[pagina 26]
[p. 26]

Afl. 223 pagina [100] 't gaansche 't gansche
Afl. 223 pagina [101] haalen* haalen.*
Afl. 223 pagina [102] ontfutzelignen ontfutzelingen
Afl. 223 pagina [103] is 'er is 'er is
Afl. 223 pagina [104] ne en
Afl. 223 pagina [104] Duisch Duitsch
Afl. 224 pagina [108] ln in
Afl. 225 pagina [114] gebrukt gebruikt
Afl. 225 pagina [116] misbruiks misbruikt
Afl. 225 pagina [117] tookomen? toekomen?
Afl. 225 pagina [118] inningste innigste
Afl. 225 pagina [118] gebruikt gebruik
Afl. 225 pagina [118] ingested ingesteld
Afl. 225 pagina [119] godlooos godloos
Afl. 226 pagina [124] dochterje dochtertje
Afl. 226 pagina [127] wettigge wettige
Afl. 227 pagina [130] ontwarren ontwarren.
Afl. 227 pagina [131] onnoel onnozel
Afl. 227 pagina [133] aanbiedieng aanbieding
Afl. 228 pagina [139] eergste eerste
Afl. 228 pagina [142] lichaam lichaam.
Afl. 228 pagina [142] verplit verpligt
Afl. 228 pagina [144] ramzaligheden rampzaligheden
Afl. 228 pagina [144] onbeschryfelyste onbeschryfelykste
Afl. 228 pagina [144] oneinding oneindig
Afl. 228 pagina [144] Oppheer Opperheer
Afl. 229 pagina [151] onbehoolyke onbehoorlyke
Afl. 229 pagina [152] smeeden smeeken
Afl. 230 pagina [155] wor- worden
Afl. 230 pagina [157] verbeeldins verbeeldings
Afl. 230 pagina [159] de zig die zig
Afl. 230 pagina [159] vereicht vereischt
Afl. 231 pagina [164] waer doot waer door
Afl. 231 pagina [164] 't zelfke 't zelfde
Afl. 231 pagina [166] konnnen konnen
Afl. 231 pagina [167] Ik ben. [vervalt]
Afl. 232 pagina [169] ze zie
Afl. 232 pagina [170] aanleinding aanleiding
Afl. 232 pagina [171] erinneert erinnert
Afl. 233 pagina [178] Ooost Oost
Afl. 233 pagina [178] Novemver November
Afl. 233 pagina [181] by voorveeld by voorbeeld
Afl. 233 pagina [181] dat dan

[pagina 27]
[p. 27]

Afl. 234 pagina [186] door daar
Afl. 234 pagina [186] en een
Afl. 234 pagina [190] wedien weiden
Afl. 235 pagina [194] onderstennen ondersteunen
Afl. 235 pagina [194] mnnschen menschen
Afl. 235 pagina [194] eu en
Afl. 235 pagina [199] boezen boezem
Afl. 235 pagina [199] on en
Afl. 236 pagina [205] zy zyn
Afl. 236 pagina [205] groootste grootste
Afl. 237 pagina [209] zedden zenden
Afl. 237 pagina [211] bestraad bestraald
Afl. 237 pagina [210] genugttigd genuttigd
Afl. 238 pagina [221] Daaar Daar
Afl. 239 pagina [229] verlichtrn verlichten
Afl. 240 pagina [233] gereeldheid geleerdheid

voetnoot1
Van Selm (1975), 206.
voetnoot2
Dit programma heeft niet alleen, zoals alle OCR-programma's fonts aan boord, maar is ook in staat nieuwe fonts te ‘leren’. Deze programmatuur heeft inmiddels in diverse wetenschappelijke toepassingen zijn nut bewezen. Het aanleren van een nieuw font kost echter tijd, zodat gebruik van ABBYY Fine Reader alleen aan te raden is als, zoals in dit geval, grote stukken tekst omgezet moeten worden.
voetnoot1
Gebruikt exemplaar: bibliotheek Universiteit Utrecht OD BK Moltzer PL. O No. 34 deel 4.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken