Ta him dyn begearte

[p. 115]

27

Heiltsje komt net thús.

Yn de mulkeamer sitte hja en wachtsje swijend.

Hylck woe wol op bêd, mar moat de boerinne fatsoenlik ôfwachtsje. It wurdt danich let, 't hat al lang bedtiid west.

De boer sjocht Siertsje oan, seit: ‘Dû meist wolris sjen.’

Siertsje gappet.

De boer praat troch: ‘Ik haw jûn ek ien razen heard, in manljuslûd wie it, as de feinten har sa tjirgje is 't net aardich foar in frommes.’

Siertsje makket gjin risselwaasjes, ferweecht net iens, hinget efteroer tsjin 't skot, de hannen hat er yn de bûsen.

Wer begjint de boer: ‘It duorret lang!’

Hy krijt gjin antwurd.

't Is Hylck te raar, hja seit: ‘Wol ik sjen, boer?’

Barre seit ôfwêzich: ‘Dû? Nee!’

Einlings komt Siertsje oerein en giet der út, hja hearre him yn de klompen sjitten. Dan gean syn fuotstappen stadich nei foaren ta.

No sitte hja twaresom te wachtsjen, harkjend nei de klok.

Dy tikket mar, tikket mar!

Dan lûd, dan sunich. Of is 't ferbylding?

De boer seit: ‘Wat mankeart dat fergémyske ding?’

Barre liket wol alhiel út 'e liken te wêzen, hy docht sa drok!

Hylck wurdt ek oars as oars.

Kaam Heiltsje mar thús!

[p. 116]

No giet de boer de keamer op en del, op en del, fiif stappen werom, de keamer op en del, hyltyd wer.

Hylck moat oanienen troch gapje, hat noch nea sa gappe, giert it út.

‘Hâld op mei dat gegap!’ seit de boer.

Hie er it mar net sein, no wurdt it helte slimmer.

De boer giet foar de klok stean. Stiet dat ding? Hylck harket mei. Nee, de klok stiet net, lokkich. Har gapjen is oer.

Dêr is Siertsje wer.

‘Is mem der noch net?’

Hja sjogge him inkeld fel freegjend oan.

‘Hja hie hjir al wêze moatten, al lang, sei muoike.’

‘Sykje,’ seit Barre.

Siertsje knikt.

Barre seit: ‘Der skeelt wat oan.’

Siertsje hellet in stoarmlantearne, der komt ek oar waar. Hja wurde drok, ferdriuwe dêrmei har ûnrêst,

Hylck lit harren út, digert harren nei oant hja oars neat sjocht as twa ûnwêzenlike stallen by in tin slingerjend ljocht.

No is Hylck allinne yn de keamer en hat oanstriid tsjin harsels te praten. Hja is fan de wize, krekt of is der hiel wat slims bard, mar set harsels terjochte. Wat skeelt har?

Heiltsje falt net yn sân sleatten tagelyk, frâl simmers yn Gaasterlân net.

Hylck dûkt skrousk ynelkoar.

Hark it waar ris!

Earst tongere it jûns yn 't súdeasten. No koe de buie dit wol oer komme.

Spitich foar de lêste rogge. Hylck is bliid, dat hja de wjerljocht net sjen kin. Wol heart hja de ratteljende tongerslaggen hoe langer hoe tichter by kommen. En boerinne nòch net thûs, en de manlju yn it swiere waar. Fij, wat in slach, hy dreunt troch de loft, trillet nei yn de ierde.

It waait.

It begjint te spielen.

[p. 117]

Rein en wyn. Hylck is net mear iensum, dêr bûten is de rein, dêr bûten is de wyn. Har freonen.

Mar dy flitsen en dy slaggen!

It rûzet troch de hege beammen. Moaie muzyk is dat, it waar bekomt. Fier oer de bosk heart hja hyltyd de wyn as in oargel.

Hylck hat it einefel op 'e earms, trillet. 't Is kâld nei de hite dei en sa unehlich near. Der leit har in stien op de mage.

Heart hja wat by de doar? 't Is de wyn, dy't boartet mei de ring fan de doar.

Nee, net, hja binne it.

Heiltsje is der net by. Hja koene neat fine, begripe der ek neat fan, moatte oalje yn de lampe ha, diene it har net oan tiid niiskrektsa.

Dizze nacht sil Hylck bybliuwe salang hja tinke kin.

De keamerslampe giet ek út. No moat hja dat beknoffelje yn 't healtsjuster. In striel petroalje sjit deroerhinne, dript op it tafelswilk. De rûne flamme teart hoeden om de branner hinne.

As hja net fan Siertsje hold, friet hja harsels op fan eangstme, Siertsje is har hâldfêst, hja wol har goedhâlde om him.

Yn de neinacht komme hja wer thús, de antlitten noedlik, hja wolle wachtsje op de dage. Wer sitte hja trijeresom om de tafel. Hylck begjint te gûlen, sjocht nei Siertsje. No ûntteit er ek net. Hat der ea wat tusken harren west?

Hja snokt yn har hannen. Op 't lêst ropt hja, moat wat sizze: ‘Der sil net wat slims mei har wêze, wol Siertsje?’

Siertsje moat no wol nei har sjen. In skoft sjocht er har oan. Ferbyldt hja it har en wurde syn eagen sêft, as er har antwurd jout? Der leit gjin weakens yn syn wurden. Of al?

‘Ik tink it wol, Hylck, mar dû moatst dy net sa oerstjoer meitsje, it is dyn mem net.’

't Is wier. En 't is syn mem al.

De boer sjocht harren stiif oan.

Hylck fielt, dat hja in kleur krijt, mar Siertsje' skriele wurden wiene har in treast; allinne al, dat er prate tsjin har, naam de illinde in krom by har wei.

[p. 118]

As hy no ris by har kaam en tsjin Barre sei: ‘Heit, wy hearre by elkoar en wy wolle it ek?’

Sa soe 't by oaren gean, kin dat by harren net?

Heiltsje! Hja waret by harren om, elts hat har yn syn tinzen.

Sjoch, de dage is kommende.

Hylck krûpt rûngear yninoar, no sille hja gau witte.

Barre giet oerein, Siertsje trapet efter him oan. De lantearne kin thús bliuwe. Hylck stiet op 'e strjitte, giet om 't hûs hinne. As hja weromkomt, binne de manlju al wer thús. Geauwe is by harren. Walle sjuttelt in eintsje efteroan. Hja sille tink melke?

't Is trouwens krekt, oft hja no witte.

Wêr sjocht hja dat oan?

Oan de gong? harren drôve, wiffe begraffenisgong?

Hja gean efterhûs.

Hylck seach harren eangstich oan, mar hja seine neat.

Geauwe fertelt it. Dêr leit se, hy wiist mei de finger nei de homeie, yn de sleat foarhûs, trochweakke fan de buie. Hja helje ark op, in ljedder. It lichem is sa te swier.

Man en soan tôgje har, sa wiet hja is, yn de moaiste keamer. Har holle sit ûnder de blauwe plakken, de noas is kniesd, it earizer sit skean, de mûtse mei de libbensbeam is yn flarden, in roltsje dril hâldt hja ûnder de earm.

Hylck moat harsels beethâlde as hja de boerinne sjocht, en stiet skriemend by Walle en Geauwe op 'e strjitte. Geauwe hat it oer reade plakken yn 'e hals, dat tsjut op wjirgjen. Dit wie gjin natuerlike dea. It antlit stie ek kjel en eangstich. It wurd ‘moard’ waret om harren hinne. Net ien doar it yn 'e mûle nimme. Hja sizze inkeld: ‘Dit is gjin goed spul, nee, dit is gjin goed spul, dit doocht net!’

De earste dy't it sizze doar is Titte, hy hat fannacht yn Wikel sliept, is ier en betiid op wei set nei de boer.

Hylck gean de rillings oer de rêch, hja moat oan Brún tinke.

Wêrom dan?

Hja kin 't net litte en sjoch by it plak, dêr't it lichem lei.

[p. 119]

Sjoch, Walle giet al hinne om de buorren te warskôgjen, want de froulju moatte komme ta buorreplicht.