Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Ta him dyn begearte (1999)

Informatie terzijde

Titelpagina van Ta him dyn begearte
Afbeelding van Ta him dyn begearteToon afbeelding van titelpagina van Ta him dyn begearte

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

XML (0.65 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

roman


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Ta him dyn begearte

(1999)–Ypk fan der Fear–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 176]
[p. 176]

39

De boer makket fierdere risselwaasjes.

Op tiisdeitejûn docht Fouk him it swart front foar. Barre flijt it gouden horloazjeketting op syn grouwe liif. De hege swartsiden pet komt op.

De reis giet nei Jan Roekeboer syn ferwoeehsen dochter Hinke.

 

By Aldemardum, dat nei Kipenboarch op, stiet in bosk.

Der heech ta út stykje lange tinne neakene beammen mei suterige krunen. Dêr ha de koergânzen nusten yn en bringe har jongen grut. Op 't stuit binne hja oan 't oefenjen foar de lange reis, want strak as 't winter wurdt, ferlitte hja it honk en tsjogge withoefier fuort.

Efkes leger rikke de roekebeammen. Dêr swarmje de roeken yn kloften om. It kaakaakaa ferbrekt hyltyd de goede stilte; hja binne ûnrêstich, drok, libben dy fûgels, dêr't it folk it begryp ûnk oan fêstknotte hat.

Underoan yn 't leechste beamguod wenje de oare fûgels yn bûnt ferskaat, safolle kleuren, safolle kielen.

In prachtich nijsgjirrich fûgellibben yn dizze iene bosk.

Njonken de bosk yn 't lang dermei, stiet in boerespul.

De boer is op it hiem en lústert nei de roeken, sjocht de koergânzen nei, heart de koarte libbene lûden fan it lytse fûgelguod.

Net lang mear, tinkt Jan Roekeboer, as de Wyldemerke west hat, is de simmer foarby. Dat is de útsetter.

[pagina 177]
[p. 177]

‘Moai,’ seit er lûdop. Hy harket skerp nei al de mylde lûden, dy't op him takomme, dy't oer him útgetten wurde as maaierein.

‘Dy roeken hearre der net by,’ seit er tsjin Hinke. Hja hat boadskip dien, komt fan de wei it hiem op.

‘Heit, dy moatte der by, dy wylde dogeneaten, it binne glûpske apen. Sjocht heit wol, hoe't se nei ús gluorkje en de eagen rôlje litte?’

In lange rjochte heit en in lyts miswoechsen fanke stean njonken elkoar yn de simmerjûn yn 't moaie waar en kuierje om de stjelp hinne.

It fanke hat brune eagen en ljocht hier, dat opkjimd is mei in hege tûf.

Hja draacht gjin earizer lyk de froulju út it gea de wizânsje ha, sneins wol nei tsjerke ta, deis yn de bosken net, hja hâldt fan it losse, frije, moat gjin twang, hja, de ferwoechsene faam.

De heit giet yn Fryske klaaiïng, klinkertbaitsje oan, lege skuon mei sulveren gaspen.

Net folle lju, dy't syn klaaiïng mear ferkieze. Jan Roekeboer hâldt him oan âlde seden fan sibbe op sibbe gien.

Glêd dat de knopen binne! Hinke is skjin, sûkerskjin, hja past sa goed op heit.

‘Bist oan 't dreamen?’ freget Jan, ‘seist sa'n bytsje!’

Hja sjogge nei it wetter fan de feart, it streamt njuet, yn lytse bolle weachjes.

‘Hast it net nei 't sin by my?’

Oars krijt er gjin antwurd as in knyp yn syn earm.

Hja meie elkoar sa graach lije, heit en dochter.

‘As sieten wy yn de oerbosken,’ seit heit. ‘Oer de feart bosk, njonken ús bosk, efter ús bosk, fierderop pas greiden en nôtfjild.’

‘Ik soe hjir net graach wei wolle,’ seit Hinke.

Hja sit no yn de finsterbank, hinget wat foaroer. Meilydsum en foarsichtich gean heite eagen oer har rûne rêch.

‘Wêrom dêroan tinke, myn fanke?’

It stjerren fan har mem komt him yn 't sin.

[pagina 178]
[p. 178]

Hoe lang ek al wer? En noch is 't sa farsk. Mar sa hat Hinke’ bedoeling net west.

‘Ien ding winskje ik mei ynmoed, heit!’

‘Wat is dat?’

‘Nee, ik kin 't net sizze.’

‘Wêrom net tsjin my, bern? No?’

‘It is sa'n rare beskamsume winsk. Mar ik wol 't heit wol sizze.’ Hja glimket him ferlegen oan.

‘Ik hear 't allinne mar en de beammen en de fûgels. Faaks njuentet it wetter dyn winsk fierder Gaasterlân yn, de minsken ferstean de wettersang dochs net.’

‘Moat heit hearre en lit dan it wetter myn winsk mar meinimme. Fier fuort, fier fuort! Heit, ik woe sa graach ien kear mei in feint te Wyldemerke hâlden.’

‘Och fanke,’ seit Jan Roekeboer.

Hinke glimket him wer ferlegen oan. Hja is net bitter. De eagen glinsterje wat frjemd. Hja sjocht foardel, fong in glim fan heite eagen, dy't pynlik smertlik seagen nei har stal.

Dan freget hja: ‘Haw ik heit sear dien?’

‘Dû dochst dysels sear, fanke,’ seit heit.

De heit is earnstich wurden, tinkt, as hja mar foar my stjert.

Yn dizze teare stimming binne hja, as Barre Stoffelsma mei syn nuver boadskip oankomt.

It is gjin gewoante yn Gaasterlân, dat de heiten om in faam foar de soan stykje.

De jonge minsken rêde harren sels en freegje de âlden om de seine.

Dêr stiet de koarte Stoffelsma mei it hurde antlit en it djoere kjetling, in bylkerich, echt, breed, swier gouden!

Hy wurdt yn 'e hûs noege, drinkt kofje mei. Hy praat oer 't gewaachs en oer 't waar.

Jan Roekeboer andert stadich, ûndersykjend, hifkjend. Wat wol Barre? Hok boadskip soed er dochs ha? Jild? Nee. Hea? Nee.

Mar wat dan dochs?

Nei folle iggewearjen komt Barre ta de saak.

[pagina 179]
[p. 179]

Hy hat earst gjin boadskip oan de dochter, seit er. Hinke krijt de wink. Hja wurdt wei yn de bosk, dy't rûkt nei ierde en blêden en wetter. Woldiedich is 't hjir nei de reinbuie fan fan 'e middei.

Net lang mear sille de beammen grien wêze en de blêden bylkje.

Hark, ropt heit har dêr? Wat woe dy Stoffelsma by heit? Wêrom mocht hja der net by wêze? Hja giet't hiem wer op. Heit stiet foar de doar.

‘Is er fuort, heit? Wat woe er?’

Hinke laket. Heit sil werom laitsje, ferwachtet hja. Mar heit sjocht stroef, hast pynlik.

‘Hy is der noch, hy komt om dy, it giet oer dy.’

‘Wêrom moast ik der dan út? Of wol er wer in wiif ha?’

Hja laket lûdop, mar it klinkt falsk.

‘Wat mankeart it fanke hjoed? It is doch gjin maaie. De Wyldemerke!’ ornearret er.

‘Hjir is hja, Barre en besjoch har earst goed.’

Hinke krijt in kleur, hoe kin heit sa? It sjit der har fan yn de eagen.

‘Dat is fan gjin betsjutting,’ heart hja de boer sizzen. O, hoe kin er 't sizze!

‘Sis jo boadskip, Barre, hja en ik binne ree.’

‘In hiel gewoan boadskip oars,’ seit Stoffelsma.

‘Hinke, ús Siertsje wol sneintejûns by dy komme.’

Hinke sjocht fan heit nei Barre en oarsom, freget heit mei de eagen.

Heit sjocht út it rút.

‘Wat is dyn antwurd?’

‘'t Is goed. Stoffelsma.’

Har eagen laitsje it út. Hja soe dûnsje, springe wolle.

‘Betink dy goed, stumper,’ seit heit.

As in gjalp kâld wetter falt dit sizzen fan heit op har del. Wat moat hja dan? Wêrom neamt heit har in stumper? Krekt yn dit grutte ljochte eagenblik? Moat hja nee sizze? Dat kin dochs net. En dat wol hja net! Siertsje is goed.

[pagina 180]
[p. 180]

O, hja is sa bliid!

Jan Roekeboer tinkt: Moat ik har de blidens ûntnimme? Moat ik eins net wizer wêze? Tinkt hja net oan 't jild?

‘O, Stoffelsma,’ ropt Hinke alhiel út 'e liken, ‘dan kin er ek mei my nei de Wyldemerke!’

Dat giet Barre stoefernôch. Daliks nei Wyldemerke? Hy sjocht Siertsje al. Hy hie dit saakje earst leaver wat temûk behannele.

Dochs is syn beslút: ‘Oer de hûn, oer de sturt.’

It wurdt ôfpraat. Dan giet Barre mar wer.

Hinke bliuwt yn 'e hûs. Jan Roekeboer trapet mei oan de hikke ta, woe eins noch wat sizze, mar hâldt him stil. Hja wikselje in pear ûnnutte wurden, dan skonket Barre fuort.

Jan Roekeboer bliuwt noch in set bûtendoar hingjen, hy heart de fûgels yn de tichte bosk en hommels begjint Hinke te sjongen, fleurich, útlitten, bliid!

De heit bidt foar har. God, hja tôget al sa'n swiere lêst en hat der suver gjin erch yn. Wol har bernich hert bewarje. Lit it rûge, rauwe libben har net tegnauwe. Hja is sa fyn.

Dy Stoffelsma's sa lomp, sûnder omtinken, wreed! Jild, lân, besit wolle hja, mar bekommerje har net oer gefoel en hert.

Froulju's fyngefoel achtsje hja alhiel net.

Moat Hinke yn dat fermidden? Hy moat syn fanke warskôgje.

It wetter ronfelt yn de feart, glydt foarby, is jimmer yn beweging.

De winsk namen de weachjes mei en de ferhearring wie tichteby. Hokfoar ferhearring!


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken