Brieven over verscheide onderwerpen. Deel 3

[p. 179]

Vijfde brief.

Fragment van een treurspel.

Wel nu, ik zal aan uwen eisch voldoen. Zie hier het geen ik afgewerkt heb van een onderwerp, dat mij bij de eerste onderneming zeer toelagchte, en daar mooglijk een taamlijk goed treurspel van voor den dag zou zijn gekomen, indien het noodlot mij niet alle mooglijke hindernissen, die de uitvoering van het zelve vertraagen konden, in den weg geworpen, en mij eindelijk in den toestand gebragt had, dat ik mijn plan, mijn vuur en mijn lust, zeker drie groote vereischten om een toneelstuk te vervaardigen, ten eenenmaal kwijt was. Zonder uwe herhaalde aanzoeken zouden de weinige versen, die ik u thans zende, nimmer het licht gezien hebben. In de daad wat betekenen ze op zich zelven? Mooglijk zijn 'er hier en

[p. 180]

daar eenige goede gedachten in, maar kunnen deeze buiten allen zaamenhang wel eene zeer groote uitwerking onder het lezen doen? Hier komt bij, dat ik u het geheele zootje zende, juist zo als het mij uit de pen gevloeid is - ongekuist, onverbeterd. Waar mij mijne Vrienden niet al toe brengen kunnen! Het slimste van al is nog, dat ik, in weêrwil van mij zelven, u iets van mijn plan dien mede te deelen. Dit zal echter zeer weinig zijn, en volstrekt niet meer dan tot verstand van de volgende versen noodig is.

Mijn hoofddoel was om het stille, zachte, edele, godvruchtige karakter van de ongelukkige Johanna Gray te schetsen, en mooglijk zult gij mijn ideaal van deeze groote Vrouw uit de weinige regelen, die ik u zende, geheel kunnen begrijpen. Zij moest met haaren Echtgenoot gecontrasteerd hebben, en dit was ligt de gelukkigste gedachte van mijn geheele stuk. Want gij moet in aanmerking nemen, dat ik hunne echtverbindtenisse tot een van de zaligsten maake, die hier op aarde gevonden worden - en echter wilde ik Johanna Gray met Guilford, en wel bepaald in 't stuk van liefde, laaten contrasteeren. Zeker dit moet een fijn gespon-

[p. 181]

nen contrast zijn, hoor ik u zeggen; dit was het ook, maar echter een wezenlijk contrast. Beide beminnen ze elkanderen teder - maar Guilford bemint zijne Gade meer zinnelijk, meer bepaald voor deeze aarde - Hij ziet voornaamlijk in haar eene lieve, bekoorlijke Vrouw, een' Engel, die hem alleen deeze zichtbaare schepping bezielde. Johanna bemint hem voornaamlijk als den waardigen geleidsman van haar leven, als den vriend van haare ziel, als den deelgenoot van haar lot; dat aan den tijd niet bepaald is; in een woord, als haaren getrouwsten reisgenoot naar de onsterflijkheid. De Godsdienst heeft haare liefde geadeld, en waar zij haaren man met het meeste gevoel aan haaren reinen boezem drukt, verheugt zij zich het meest dat zij met dien dierbren zielvriend eene eeuwigheid van deugd en geluk zal mogen doorbrengen. In die oogenblikken drijft de aarde als een stofje voor haare oogen, en de dood en het graf - daar Guilford voor te rug beeft - bekomen eene innemende toverkracht voor haar hart. Zij overwint beiden en sleept Guilford in haare zegepraal mede.

De ondergeschikte Personaadjen, daar ik u iets van dien te zeggen, zijn Northum-

[p. 182]

berland - de Vader van Guilford - een bij uitstek eerzuchtig karakter, 't welk oorspronglijk deugdzaam, eindigt met zich op den afgrond wêer te vinden, en zich, door geduurig hooger te willen klimmen, geduurig meer verlaagt en ten laatsten verachtlijk kruipende wordt. Zijn karakter is in het eerste tooneel genoeg geschetst om u met het zelve bekend te maaken. Indien ik mijn stuk voltooid had, zou hij zich aan de voeten van Lady Gray, uit wanhoop, den doodsteek gegeven hebben. De Bisschop Gardiner - een heethoofdig en vervolgzuchtig Geestelijke, welke uit haat tegen elke gezindheid, die van de zijne verschilt, gruuwelen verrichten kan, en met den zachten Feknam, ook een Geestelijke, maar een edel, gevoelig, deugdzaam hart, die eindelijk uit de deugd van Johanna tot haare Leer besluit, contrasteeren moest. Eindelijk Sidney, de boezem vriedin van Lady Gray, en haarer waardig - van dit voortreffelijk meisje behoef ik u niets te zeggen, dewijl het gedeelte van mijn treurspel, dat haar vertoont zou hebben, in het niet is bedolven gebleven.

Meer hebt gij vooreerst niet te weten, lieve Vriend! Gij kunt thans de volgende

[p. 183]

Dichtregelen lezen, daar ik geduurig tusschen in zal voegen, wat ik oordeelen zal dat gij tot verstand van dezelve zult noodig hebben.