Het ideaal in de kunst

[p. 6]

Voorbericht

Toen ik in december 1964 van de toenmalige Staatssecretaris van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen de vererende opdracht kreeg om een uitgave voor te bereiden van Rhijnvis Feiths verhandeling over het ideaal in de kunst, besefte ik nog nauwelijks wat een gecompliceerd werk mij te wachten stond. Aldra bleek echter, hoe verwarrend de problematiek is die Feith in bovengenoemd geschrift aan de orde stelt. Van de weeromstuit moest ook ik mij, meer dan mij lief was, begeven op terreinen die buiten mijn eigenlijke vakgebied - de literatuurgeschiedenis - lagen. Gelukkig vond ik steeds anderen bereid om mij van hun kennis te laten profiteren. Ik denk nu speciaal aan Dr. H.H. Berger van het Filosofisch Instituut der Nijmeegse universiteit, die het gedeelte van mijn manuscript dat handelt over de wijsgerige achtergrond van Feiths beschouwingen kritisch heeft doorgelezen. Voor zijn waardevolle aanvullingen en verbeteringen ben ik hem zeer erkentelijk. Ook Dr. Corn. de Deugd M.A. te Buurmalsen (Gld.) verschafte mij belangrijke kritische kanttekeningen. Jammer genoeg heb ik geen gebruik meer kunnen maken van zijn inmiddels verschenen proefschrift over het metafysisch grondpatroon van het romantische literaire denken (Utr. diss. 1966).

Prof. Dr. W.J.M.A. Asselbergs en Prof. Dr. C.A. Zaalberg redakteuren van de ‘Zwolse drukken en herdrukken’, dank ik voor hun bemoeienis met deze uitgave.

[p. 7]

Inlichtingen van velerlei aard ontving ik verder van Dr. J.C. Arens te Nijmegen, Dr. W. Gobbers te Ronse, Dr. Irene Markowitz uit Düsseldorf en Dr. Ernst Brochagen uit München; van het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie te 's-Gravenhage en van de redactie van het Woordenboek der Nederlandsche Taal.

Mevrouw Dr. M.E. Kluit gaf mij alle medewerking bij het speurwerk in het archief van de Hollandsche Maatschappij.

Bijzondere dank ben ik tenslotte verschuldigd aan de beheerder van het Feith-archief, Jhr. Mr. P.R. Feith te Vorden, die mij toestemming gaf om het handschrift van Rhijnvis over het ideaal in de kunst voor het eerst te publiceren, en die in gul vertrouwen allerlei manuscripten en archivalia voor lange tijd in bruikleen afstond.

Nijmegen, voorjaar 1966