Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Een vrouw als een gedicht (1980)

Informatie terzijde

Titelpagina van Een vrouw als een gedicht
Afbeelding van Een vrouw als een gedichtToon afbeelding van titelpagina van Een vrouw als een gedicht

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.66 MB)

Scans (4.08 MB)

ebook (3.23 MB)

XML (0.10 MB)

tekstbestand






Illustrator

Lisa Couwenbergh



Genre

proza

Subgenre

schetsen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Een vrouw als een gedicht

(1980)–Rudolf Geel–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 9]
[p. 9]

Prima!

Als ik iemand vraag: ‘Heeft je vader een fiets?’ en die persoon is inderdaad in het bezit van een vader die zo'n vervoermiddel bezit, kan hij antwoorden: ‘Ja.’ Of hij zegt: ‘Mijn vader heeft een fiets.’

Op dat moment weet ik dus dat zijn vader een fiets heeft.

Maar fietsen heb je in allerlei soorten en maten. Tussen het oerdegelijke Hollandse herenrijwiel, zoals ik dat vroeger voor mijn verjaardag kreeg, en de racefiets van Jan Raas, bestaat een wereld van verschil. Met andere woorden: als het antwoord op mijn vraag over die vader met die fiets ‘ja’ luidt, weet ik nog niet zoveel.

‘Fiets’ is de algemene aanduiding voor een tweewielig vervoermiddel, waarvan de wielen achter elkaar zijn geplaatst en dat men via trappers in beweging zet.

Wie dit zo leest denkt onwillekeurig: jawel hoor, gewoon een fiets.

Nu heb ik zelf een racefiets. Dus wanneer ik iemand zou vragen: ‘Heeft jouw vader een fiets?’, wil ik er misschien achter komen of hij toevallig een racefiets heeft. Want misschien zoek ik wel iemand om met mij te racen, zodat ik achter hem kan gaan rijden als we tegen de storm in moeten. Het antwoord kan dus luiden: ‘Mijn vader heeft een fiets,’ maar het kan ook verder gaan, nauwkeuriger worden: ‘Mijn vader heeft een sportfiets,’ of: ‘Mijn vader heeft een Raleigh sportfiets met een drieversnellingsnaaf.’ Of: ‘Mijn vader heeft een zilvergrijze Peugeot racefiets, met tien versnellingen. Het kleinste verzet is 42 × 21 en het grootste 52 × 14.’ Dit laatste zal de niet-kenner vermoedelijk weinig zeggen, maar toevallig is het de beschrijving van mijn eigen racefiets en iedere wielrenner weet nu dat hij een beetje moet oppassen als ik er aan kom.

[pagina 10]
[p. 10]

Maar het gaat hier niet om racefietsen maar om die nauwkeurigheid. Als je iets voor iemand moet beschrijven, kan dat ‘zo om en nabij’ gebeuren, maar ook zo nauwkeurig mogelijk. En dat allemaal in taal. Want de taal is een bijzonder verfijnd instrument. Wie die taal goed leert gebruiken, heeft daar in allerlei situaties veel gemak van. Dat spreekt voor zich. Soms is het moeilijk bepaalde dingen nauwkeurig te beschrijven, omdat het ingewikkeld is er woorden voor te vinden. Zo is het niet eenvoudig gevoelens onder woorden te brengen. Iedereen weet wat verdriet is, maar het wordt wel moeilijk als je precies moet gaan beschrijven wat je dan voelt.

Schrijvers proberen vaak originele omschrijvingen te geven van dingen die wij allemaal kennen of voelen en die wij niet of moeilijk onder woorden brengen. Als je dan leest wat zo'n schrijver ervan maakt, denk je soms: ‘Maar natuurlijk, daar slaat hij de spijker op de kop.’ Of: ‘Doe niet zo mal man, het is heel anders!’ Misschien komt op dat moment wel de behoefte op het zelf maar eens beter onder woorden te brengen.

Zorgvuldig en nauwkeurig de taal leren gebruiken is van het grootste belang. Veel misverstanden ontstaan door slordig taalgebruik. En daarom heb ik bij voorbeeld zo'n hekel aan het woord ‘prima’. Hoe vind je dat boek? Prima! En de soep, smaakt ie? Prima! Laatst zag ik op de tv een verslag van de wereldkampioenschappen wielrennen op de baan. De verslaggever zag daar steeds prima ritten. Hij had het er heel duidelijk prima naar de zin! Maar in zijn taak als verslaggever schoot hij ernstig te kort. Want wat is een prima rit? Zegt een trainer tegen zijn wielrenner: ‘Als je die rit nou maar prima rijdt jongen, dan komt het wel in orde’? Of zal hij proberen die wielrenner de tactische kneepjes van het vak bij te brengen? Ik denk dat laatste. En als die jongen die dan goed uitvoert en wint, roept de verslaggever dat hij een prima rit heeft gezien. Terwijl het toch juist de taak van zo'n man is de kijkers uit te leggen welk tactisch foefje de wielrenner gebruikt heeft om zijn tegenstander te verschalken.

Waarom zeggen mensen niet gewoon wat ze bedoelen? Aha, daar zit het probleem. Nauwkeurig zeggen wat je bedoelt is moeilijk. Dat vereist nadenken. En daartoe zul je maar verplicht worden. Daarom maken ze zich er maar gemakzuchtig af via woorden als ‘prima’, die niets anders uitdrukken dan bijval.

[pagina 11]
[p. 11]

Vroeger zeiden we ‘goed’. Een goed boek. Wat is een goed boek eigenlijk? Nou gewoon hè, dat ik het goed vond. Maar wat vind jij dan goed? Nou, als het lekker is om te lezen.

Jawel, maar wat vind jij dan lekker om te lezen? Nou, een beetje makkelijke boekjes hè, met een beetje spanning.

En zo gaan we door.

Als we maar klanken kunnen uitstoten, dan komt alles prima in orde.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken