Freê-altyd-wys

[p. 9]

Freê-altyd-wys.

I.

Ik mag eeuwen oud worden als de eiken der bosschen, en toch geloof ik, dat ik nooit de woorden zou vergeten, die myne moeder tot my sprak, den dag dat ik myne eerste communie deed. Zoo versch zyn zy my nog in het geheugen geprint.

Ik kwam uit de kerk, myn vader de hand gevende, die er zoo vergenoegd uitzag, als of er hem een onver-

[p. 10]

wacht geluk ware overgekomen. Myne moeder wachtte op den dorpel der deur van ons huisje onze terugkomst af. Hare oogen zochten gedurig tusschen de menigte kinderen, die van de kerk kwamen, meer of min ryk gekleed, en toen zy eindelyk my met vader onder die menigte kon onderscheiden, dan bloosden hare wangen van vreugde, en snelde zy eenige schreden vooruit, als wilde zy ons te gemoet ylen. Toen, met de handen uitgestoken, bleef zy stilstaen.

Die gebaerden waren welsprekender dan woorden: ik vloog haer in de armen. En zy, zy tilde my van den grond, en droeg my als 't ware in huis.

Daer drukte zy my twee warme zoenen op de wang, zette my op een stoel, en schoof my aen de tafel, waerop reeds dun gesneden boterhammen lagen. Ook de koffykan stond met warmen koffy gevuld, op onze terugkomst te wachten, om geledigd te worden.

Hiertoe was niet veel tyd van noode. Vader, moeder en ik, aten en dronken alle dry met den besten eetlust. Het was na dit sober morgen ontbyt genuttigd te hebben, dat myne moeder sprak:

‘Frederik, nu zyt gy tot de jaren gekomen, op welke men het kwaed uit het goed leert onderscheiden. Wy hopen dat gy altyd braef zult blyven, en uwe ouders gehoorzamen in alles wat goed is, en tot uw voordeel strek-

[p. 11]

ken moet. Gelyk gy reeds bemerken kunt, doen wy alles wat maer in onze magt ligt, om u in eer en deugd treffelyk op te kweeken. Gy hebt gezien hoe uw vader en ik ons ontberingen oplegden, om u de schoone kleederen te kunnen koopen, die gy nu draegt. Wy hebben er het stukje vleesch voor gemist, dat wy gewoonelyk by onze aerdappelen aten, tot zelfs de boter van ons brood. U alleen, kind, wilden wy het gewoonelyk voedsel niet onttrekken, omdat wy het noodig dachten voor uwen groei en uwe gezondheid, maer vooral omdat wy u lief hebben, en het ons harte zeer doet, als wy u eenige pyn zouden moeten veroorzaken. Wy hadden als andere werklieden van onze soort, u kunnen laten kleeden van het geld, dat de heer pastoor by zyne vermogende en goede parochianen inzamelt, om tot zulk een menschlievend werk te gebruiken; op die wyze hadden wy ons geene ontbering moeten opleggen, maer wy kennen de wereld, kind, en wy weten dat er menschen zyn, die met de armoede spotten durven, als of het een schande ware arm te zyn, die schimpsgewyze achter onzen rug zouden gezegd hebben: daer, dat kind is uit de beurs der armen gekleed! Uw vader en ik weten zulk eene tael te verachten en ons daer boven te verheffen, maer u, Frederik, hadden zulke woorden doen blozen, u beschaemd en bedroefd gemaekt, want gy kent de menschen en de

[p. 12]

wereld nog niet, en het was om u zulke droefheid te sparen, om uw hart op dezen merkwaerdigen dag eene ongestoorde, reine vreugde zonder bitterheid te laten genieten, dat wy alles gespaerd hebben, wat wy maer missen konden, om u op onze kosten te kunnen kleeden. En voor onze belooning, voor al wat wy voor u tot heden gedaen hebben, vragen wy maer één ding: blyf ons toch altyd beminnen; o kind, heb ons toch immer lief, want uwe liefde is de vreugd van ons leven, ons geluk!...

Meer kon myne moeder niet uitbrengen: zy drukte my weenend in hare armen, en ik voelde hare tranen in warme peerlen my op de wangen vallen. Na eenige stonden omarming reikte zy my aen myn vader over, en deze, ook diep ontroerd, prangde my aen zyn hart, hief de oogen ten hemel, en kon slechts uitroepen:

- O God, geef dat het harte van ons kind mag zuiver en rein blyven als het nu is!

Ik beefde by dit tooneel van ontroering: hoe my dit in de gedachte kwam weet ik niet, doch ik viel op de kniën tusschen vader en moeder, nam van ieder eene hand, legde die in elkaêr in de myne, en sprak toen:

- O vader, vrees niet, o moeder ween niet, ik zal altyd braef en wys zyn!

Dan staerde myne moeder met de vurigste teederheid myn vader in de oogen; hy drukte haer de hand, die ik

[p. 13]

in de zyne gelegd had met diep gevoel, en riep uit:

- Vrouwe, wy zyn arm; doch zyn wy nu niet gelukkig?

Op dit oogenblik klonk er als eene stem in my, die tot myn geweten sprak:

- Kind, die twee wezens beminnen u meer dan het licht hunner oogen: zoo zy ooit over u blozen moeten, dan zult gy wel de grootste misdadiger zyn, die onder de zon leeft.

Doch die stem verontrustte my niet, want als er een dag in myn leven geweest is, dat ik uit het diepste myns harten een vast voornemen gemaekt heb, om altyd myne ouders te eeren en te beminnen, dan is het wel die dag.