Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Vlaemsche dichtoefeningen (1858)

Informatie terzijde

Titelpagina van Vlaemsche dichtoefeningen
Afbeelding van Vlaemsche dichtoefeningenToon afbeelding van titelpagina van Vlaemsche dichtoefeningen

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.70 MB)

ebook (2.87 MB)

XML (0.25 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Vlaemsche dichtoefeningen

(1858)–Guido Gezelle–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 138]
[p. 138]

Het Stoomgevaerte.

Benedicite omnes virtutes
Domini Domino.
Dan. III. c.
 
De aerde davert en van onder
 
De aerde dreunt en wederdreunt een wonder
 
Doof geronk; de landman houdt
 
Op van werken, staet, en schouwt
 
Waer hy, ievers opgevaren,
 
Kan het zwart geweerte ontwaren
 
Dat zyn bevend hert ontstelt:
 
Al zyn hope bloeit in 't veld.....
 
- De aerde gromt weêrom van onder
 
Zyne voeten, en, het wonder
 
Donderend gebrom rolt voort,
 
Dat hy 't klaer- en klaerder hoort,
 
En, dáér komt het: 't nadert, 't nadert,
 
't Is daer.... ziet gy hoe 't gebladert,
 
En de grond, en alles, dook
 
In een wolk van damp en rook?
 
Ziet gy 't over de aerde varen,
 
Immer naedrend, immer nâren
[pagina 139]
[p. 139]
 
Tot dat, lyk een bliksemvier,
 
't Scherpe tierende getier
 
Uit de wolk berst? zy scheurt open
 
En daer komt vóóruit gekropen
 
't Yselykst serpentenhoofd
 
Met het kronkelend lyf! verdoofd
 
Slaen myn ooren bal, zy tuiten
 
Weg en weder van het fluiten,
 
Van het gorglend borstgegrol,
 
't Rammelend metaelgerol,
 
't Knerzelende tandgeknetter,
 
't Kletterende rengekletter,
 
't Ratelende keelgerucht
 
En het vlugtige gezucht,
 
Dat, al branden op de schenen,
 
Rent en rukt voorby... verdwenen....
 
Ei! de man die schouwend staet
 
Op de baen te wachten, slaet
 
Hand aen 't lyf en voelt het leven,
 
Vlugtend, in zyn boezem beven....
 
- Dampgedrogte, in 't vier geboeid
 
Dat u rond de lenden gloeit,
 
Dat den grammen moed, ontstoken,
 
Doet al door uw aedren koken;
 
Kracht ontembaer, en bestand
 
Om de flauwe menschenhand
 
Die u miek, om duizend handen,
 
Om tienduizende verstanden
 
Te overrompelen, dampgeweld,
 
Dat geen mensche palen stelt
 
Of in banden weet te smeden,
 
Overal waer gy getreden
[pagina 140]
[p. 140]
 
Komt, en 't yzren voetspoor stampt,
 
Blyft dat voetspoor vast geklampt;
 
De aerde schudt, de bergen storten,
 
Wyl de beken samenhorten
 
En hun watervloed, gestoord,
 
Vlugt ter bronnewaerd; men hoort
 
Berg en bosch en dal weêrgalen
 
Op het zuchtend ademhalen
 
Van uw heesche reuzenborst.
 
Gloeijende van dravendorst,
 
Scheurt gy 't stil geluchte aen vlenderen,
 
Werpt aen stuks geknersde zenderen
 
Uit uw yzren tanden, en,
 
Storremt altyd voort... Wee hen
 
Die u tergen! maenden zorgens
 
Vinden z', huis en have, 's morgens
 
Afgebrand, om ééne sperk
 
Die g'hun toespuigt. - Reuzensterk
 
Zyt gy, kind en slaef des menschen?
 
Doch, zyn onbetembaer wenschen,
 
Onbetembaer zelf, en zult
 
Gy niet stillen: opgevuld
 
Met wat kostelyke schatten
 
Berg, en groeve, en zee bevatten,
 
Voert hem, sneller als de wind,
 
Tot waer gy de palen vindt
 
Van het aerdryk: zonder palen
 
Is zyn wenschend' hert, en, falen,
 
Falen moet uw reuzenkracht.
 
Woedt, en schudt uw felle magt,
 
Wringt zyn banden, breekt de boeijen
 
Die om uwe lenden gloeijen
[pagina 141]
[p. 141]
 
Bonst hem op het lyf, en strooit
 
Zyne leden verre.... nooit
 
Zult gy de begeerten mindren
 
Van den mensche. - Weent, gy kindren,
 
Stortende, bezweken schier,
 
Op het natte nieuwspapier,
 
Waer uwe oogen dierbre namen,
 
Straks verschrikkend, tegenkwamen:
 
‘Vader! vader!’ - ‘immer voort!
 
Blindelings vooruit geboord
 
In de zwarte toekomst: heden
 
Nog een stap vooruit geschreden,
 
Nog een stap vooruit gestoot,
 
Morgen groeten wy de dood!
 
Morgen!’ - Ja, vooruit gevlogen:
 
Dapper aen! den tyd bedrogen
 
En de ruimte niets gemaekt:
 
Alles op- en doorgeraekt,
 
Allerschrikkelykste wonder
 
Onzer wereld, dat den donder
 
In zyn felheid overwint,
 
Maer, een overwinnaer vindt
 
In den wil des Allerhoogsten:
 
Vaer vooruit! om glorie te oogsten
 
Voor den Heere; voorewaerd,
 
Donderende stoomgevaert!
 
Aller christnen blyde zegen
 
Volge, en kome u blydzaem tegen,
 
Waer gy, triomfantelyk,
 
Gods bevelen voert, en 't ryk
 
Van den heilgen vryen Vrede
 
Helpt verbreeden! Uwe schreden
[pagina 142]
[p. 142]
 
Zyn, als zendlingschreden, schoon
 
En gezegend: van den throon
 
En den scepter die te Roomen
 
Heerscht, zal sneller henen stroomen
 
't Groot Bevel, en op uw spoor
 
Vliegt het gansch de wereld door!...
 
- Voert gy dappre krygersbenden,
 
Die met stael omgorde lenden,
 
Vlammende oogen, kokend bloed,
 
Mannenvroomheid, helden moed,
 
Ende wreeden Oorlog dragen,
 
Op uw rappe vlerikslagen
 
Meê met hun, vliegt, onvervaerd,
 
Meê met hun, ten strydewaerd,
 
't Aengebeden zoet gemengel
 
Van den Mensche met den Engel,
 
In die zuivre Maegd gekleed,
 
Die gy, krygers, ‘Zuster’ heet,
 
En gy, weezen, ‘Moeder’ stamelend
 
Vasthield, rondom haer verzamelend,
 
Toen ze, Moeder van verdriet!
 
Ach! u tweemael weezen liet!
 
- Vaer vooruit! den tyd bedrogen,
 
Stoomgevaerte, en vóórgevlogen! -
 
Voert gy de onverzaedbre borst
 
Van den mensch, die altyd dorst
 
Altyd hongert naer genuchten,
 
Goud in elk een zyner zuchten
 
Zucht; in iedren oogslag, goud,
 
Goud en altyd goud aenschouwt;
 
Die zyn herte en ingewanden,
 
Gods gewyde tempelwanden,
[pagina 143]
[p. 143]
 
God ontzegt, en rond het goud,
 
Dáér een andren tempel bouwt
 
En een andren Hemel, ha!
 
Nog iets eedler voert gy, ja,
 
't Zyn er nog, in Vruchtbaer Vlandren,
 
Christene borsten, die voor andre en
 
Hoogverheevner heldendaên,
 
Stoom, u doen te werke staen
 
Dan een handvol goud te gâren:
 
Sneller moest gy, sneller varen,
 
Trage stoomtuig, nóg zoo snel
 
Vliegt de Priesterziel: - ‘Vaerwel,
 
Vaer gy wel, beminde moeder,
 
Vader, zuster, ende broeder,
 
Vaer gy wel, myn vaderland
 
En myn vrienden! 't kruise brandt
 
In dat herte, en 'k zal niet rusten
 
Eer ik de allervoorste kusten,
 
Met dit eigen Kruis beplant,
 
Groeten mag: myn vaderland!
 
Vaer vooruit!... ik zie..... ze wachten
 
My, de zwervende geslachten,
 
Schouwende naer 't Westen heen,
 
't Westen, met de aenbidlykheên
 
Van Gods Hemeldauw beregend,
 
't Westen, boven al gezegend
 
Land, wiens trotsende gelaet
 
't Schittren van de Zonne haet,
 
En zich zelven wil verlichten,
 
'k Zie... ze wachten!... en ze rigten
 
Hunne handen, ketenvast,
 
Met hunne oogen, blindgelast,
[pagina 144]
[p. 144]
 
En hun altydweenend' herten,
 
Weenende, om de bittre smerten
 
Van het helsche slavenjuk,
 
Al tot my!.... vooruit dan, ruk
 
Sneller voort en sneller voorder,
 
Wat u tegenstand biedt, boor der
 
Dapper door! 'k ben onverschrikt!
 
Is het sterven my beschikt,
 
Sterven durft hy, die maer leeft om
 
God, en 't hoogste dat men geeft om
 
Hem, wat is, wat kan het zyn?
 
Weze 't sterven zonder pyn,
 
Weze 't onder beulenhanden,
 
Weze 't in de kerkerbanden,
 
Weze 't met het kruis omhoog,
 
En de martelkroone in de oog,
 
En de blydschap op het wezen:
 
Sterven kan maer sterven wezen!
 
Vaer vooruit dan, voorewaerd! -
 
Storremende stoomgevaerte,
 
Dat de dwaze mensch zyn eigen
 
Werk durft roemen en, verdreigen
 
Schier den Hemel, in zyn waen
 
Dat hy op zich zelf kan staen,
 
En dat al zyn flauwheid magt is,
 
Werk van God, Wiens alle kracht is,
 
Werk van God, die alles kan
 
Laten worden, ende dan
 
Weêrom niet zyn, en ontworden,
 
Die met Zyn geweld, omgorden
 
Kan het kleinste graentje zand,
 
Werk van God, Wiens magtig hand
[pagina 145]
[p. 145]
 
Kracht heeft in den damp gestoken,
 
Die den mensch die kracht gedoken
 
Of ontdekt zoo 't Hem geviel,
 
Die ze vóór het storremwiel
 
Heeft gespannen en doen draven:
 
Werk van God en Zyne gave,
 
Vaert, waer Hy den teugel wendt,
 
Dáér naertoe gezwind; erkent
 
Geen gestolen heerschappye
 
Van den mensche op u, gy vrye
 
Godgehoorzame onderdaen:
 
Vaer vooruit! en, dóór de baen
 
Van den Heere u voorgeschreven,
 
Zynen wille doorgedreven,
 
Zynen wille alleen; - veracht
 
Die u wille en wetten tracht
 
Op te binden, - die niet God-zyn
 
Eigen willen en gebod zyn.
 
Vaer vooruit en voorewaerd,
 
Storremende stoomgevaert!
 
De aerde gromt alom, en onder
 
De aerde wederbauwt een wonder
 
Donderende grommlen voort,
 
Dat en mensch en dier verstoort;
 
De aerde davert, en al onder
 
Dreunt en dreunt een doof gedonder,
 
Mindrende, als of rolde 't voort,
 
En... nog nauwlyks dat men 't hoort!...
 
De aerde deunt,... zy beeft... en onder-
 
tusschen, hoort men nog 't gedonder,
 
Stervende in het bladgeril...
 
't Sterft... en stervend blyf' het stil...

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken