Frijende kikkerts

[p. 101]

Hjerst


De man, dy’t foar my, foar ús stie - tusken him en my stie noch in frou mei in bern op ’e rêch - hâlde mar net op mei útladen. Op ’e grûn, tusken syn skonken hied er noch in tas stean. Hy joech it iene pakje nei it oare oer, en net even sa fan: ‘asjebleaft,’ nee, hy moast de adressen noch ris oerlêze. De juffrou achter it glês frege oft oeral itselde yn siet. Hy knikte fan ja. Se hoegde dus net te weagjen, seach allinnich wêr’t de post hinne moast. Allegearre bûtelân: Amearika, Dútslân, Sweden, sa no en dan heinde ik wat op. Doe’t er klear wie, lei er in briefke fan hûndert del, stiek it lytsjild, dat er weromkrige, yn ’e bûse. It rûgele daliks op ’e stiennen mei in soad getinkel en ik gong troch de knibbels om de dûbeltsjes en kwartsjes op te krijen. Wat net sa bêst woe, omdat ik myn neils krekt knipt hie. Ik moast it jild in eintsje ferskowe, by de foegen tusken de stiennen slagge it wol. Doe seach ik syn skuon. Fan skrik liet ik it jild wer falle.


‘Do,’ stammere ik.


‘Dach Martha.’ Ik fage it jild op ’e nij by elkoar.


‘Ik ha wer in gat yn ’e bûse,’ sei er, ‘dat wist ik ek wol, mar ik tocht der net oan.’


‘Tsien fan santich en tweintich fan fyftich,’ sei ik tsjin de juffrou, dy’t Ineke hjitte. Ik betelle en die de postsegels yn myn beurs.


‘Bist nochal wat fan plan,’ sei er. Hy wie stean bleaun, dêr’t er stie, mei syn lege tassen yn ’e hân.


[p. 102]

‘Och.’ Doe rûnen wy tegearre nei de útdoar. Hy treau der tsjinoan en liet my foar gean.


Hjerst. De wyn sloech ús wiet yn it gesicht en grimmitige wolken stoden troch de loft hinne.


‘Hoe bist hjir?’ frege er.


‘Op ’e fyts. Ik hie allegear fan dy lytse boadskipkes te dwaan. It is my mar neat, mei de auto. Dat doch ik noait.’


‘Ast wolst, kinne wy wol even ergens in kopke kofje drinke. Of hast it net oan tiid?’


‘Jawol.’ Wy sprieken ôf yn ’e Wynberch en ik soe in tafel útsykje, omdat ik der it earste wêze soe. En dan seach er my wol.


‘Ik ha al besteld,’ sei ik. Hy die syn jas út en hong him oan it gewei fan in houten hert. Sjaal der oerhinne.


‘Moai.’


‘Koest dyn auto kwyt? Hjir wat yn ’e buert?’


‘Ja, ik hie gelok. Mar no wit ik wer net oft ik de ljochten wol útdien ha. Ik moat mar even sjen.’ Hy wer oerein, sjaal om, op ’e stoepe stean, in eintsje rinne, ja, it wie yn oarder.


‘Stom,’ sei er, ‘soks dogge je automatysk, en dan wit je it net mear.’


‘Wolst der ek wat by ha?’ Ik geat molke yn myn kofje.


‘Nee, no nee.’ Oer in oere wie it hast ek al wer iterstiid.


‘It giet wol goed mei dy?’ Ik seach him oan. Sa seach syn gesicht der út. Dat wienen syn hannen. Hy hie der net de âldmannige brune plakken op krigen, dêr’t er altyd sa bang foar west hie. Hierkes. Neils mei streepkes.


[p. 103]

‘Och, wat sil ik sizze. Ridlik, ja. Hoe is it mei dy? Hast der wol ris minder útsjoen moat ik sizze.’


‘No ja, ups en downs. By tiden fyn ik der mar neat oan. Ik ha - hoe lang is it lyn no? - op begraffenis west. Fan Cecile. Dy is dea.’


‘Cecile? It seit my niks. Moat ik dy kenne? Myn ûnt­hâld wurdt sa min de lêste tiid. Foaral mei nammen. Moatst my even helpe.’


‘Se hat ûnder oare ús sulver poetst. En se hie wat te meitsjen mei myn kikkerts. Witst it no?’


Mei syn holle yn ’e hân seach er nei bûtendoar ta, kniep syn eagen heal ticht, tocht djip nei: hok laadsje moast er iepenlûke?


‘In hiele goede frou moat it west hawwe. Dat hast destiids sels ek tsjin my sein. Mar ik ha har mar ien kear sjoen.’


‘No, it sil ’t wol. Ik kin har sa net mear foar my krije. Wie se siik?’ Hy seach om him hinne, woe noch in kop kofje hawwe, stiek twa fingers omheech.


‘Nee, se wie net siik. Gjin kanker of sa ast dat bedoelst. Se is fan ’e flat ôfsprongen. By my.’


‘By dy? Hoe kaam se no by dy? Wat lûksto dochs altyd frjemd folk oan, Martha. Datst dat noait ôflearst.’


‘Hast it drok?’ frege ik. Seach it gat yn syn earmtakke fan syn rjochter mouwe. Hoe lang wie it lyn, dat ik dy trui breide hie? Der moast noch wol in kleauntsje jern fan oer wêze, mar wêr’t dat belâne wie.


‘Ja, ik besykje te dwaan wat se fan my freegje, en ik kom safolle mooglik myn beloften nei. In minske moat dochs wat.’


Ik knikte. In jonge sette noch twa kopkes kofje del: ‘Mefrou, menear,’ en naam de lege mei werom. Ik

[p. 104]

pluze it doaske, dêr’t de molke yn siet iepen en griemde der ôfgryslik mei. De molke sprong alle kanten út, behalve yn myn kopke. Hy sei: ‘Ik bin noch altyd ûnwennich fan dy. Ik mis dy, Martha. Alle dagen wer. En do makkest my ek net wiis, datst noait mear oan my tinkst. Soms mien ik dat te fielen. Hear ik dyn stim. As de belle giet, tink ik, datsto op ’e stoepe stiest. Dan is it foar sa’n rotkollekte, dêr’t je foar fan ’e stoel ôf moatte. Mei de telefoan presiis itselde…’


‘Asjebleaft, lit ús dêr net oer prate. Ik wol it net.’


Oer myn liif kroepen waarme en kâlde weagen tagelyk. Einepikefel.


‘Moatst dyn gefoelens net sa ferdringe,’ hearde ik, ‘ik ken dy. Moatst net altyd dingen tsjin dyn sin yn dwaan. Dat is dochs nergens foar noadich. Bist net in frou foar allinnich. Wa kin dat better witte as ik. Wolst sa trochgean: altyd foar dysels op ’e flecht? Wy hearre by elkoar, do en ik. En wier, ik ha op ’t heden niks oars, Martha.’


As soe myn hert út myn boarst knappe. Hâlde dat no noait op fan blieden dêre? Troch myn trui hinne loek ik oan myn beha, hope, dat der wat stikken gean soe, sadat ik wat lucht krije koe.


‘Wurdst net goed?’ frege er mei donkere skrikeagen.


‘Rekkensto ôf, of sil ik it dwaan?’ Ik hie der gjin sin oan om him fan myn nuvere kwalen tekst en útlis te jaan.


‘Dat doch ik,’ sei er en lei syn beurs op ’e tafel.


Ik socht myn fytskaaike, drukte it slot iepen.


‘Dach Martha.’


‘Dach.’


‘It reint sa en it is al sa tsjuster. Dyn fyts kin wol even

[p. 105]

yn ’e koffer fan ’e auto. Dan komst droech oer.’ Hân om myn skouder hinne.


‘Nee, ik jou der niks om, wat wetter. Ik bin der op klaaid.’


‘Sa ast wolst.’ Tút, tút. Hân oer myn rêch. 


Ik lei myn boadskippen op ’e tafel. Trape doe op it knopke fan de steande lampe. Ljocht. De rein sloech kletterjend tsjin de ruten oan en de wyn boldere yn ’e luchtkoker. Hjerst. Wer sa’n bui. Ik woe bûtendoar net mear sjen. Ik sette de blommen wat oan ’e kant, se kiperen wit ik hoe faak om, as ik de gerdinen ticht ha woe.


Doe seach ik him stean. Op it parkearterrein fan it flatgebou. Under de lantearnepeal. Lyts like er, fan sa’n hichte ôf. Holle tusken syn skouders, de kraach omheech. Heit fan myn bern. As stie er lyk foar my, sa fielde ik syn azem oer myn gesicht hinne gean.


‘Dach, dach, dach jong, it hat moai west,’ die myn holle en mei myn earmen hiel heech die ik foarsichtich de gerdinen ticht.