Het imperialisme, de wereldoorlog en de sociaal-democratie

II De Wereld-Oorlog.

Het is dus het Kapitalisme dat de schuld draagt van dezen eersten Wereld-Oorlog. Het Kapitalisme der Wereld dat expansie zoekt.

De wording van het geheele Kapitalisme is één Geschiedenis van Bloed en Moord. Van moord op concurrenten, op arbeiders, op eigen, op vreemde volken.

Ontelbaar zijn de bladzijden der geschiedenis van het Moderne Kapitalisme, die druipen van bloed, sinds het zijn loop en ontwikkeling begon met den strijd der Portugeezen en Spanjaarden om de verovering en het bezit van Indië en Amerika, toen zich voortzette in den strijd der Spanjaarden en Hollanders, der Hollanders en Engelschen, der Engelschen en Franschen, op aldoor grooter schaal en om aldoor grooter macht, tot de Engelschen de wereldheerschappij over de zee veroverden door hun overwinning op Napoleon. Ontelbaar zijn de van bloed druipende bladzijden van den strijd op de vastelanden van Europa en Amerika om de kapitalistische macht.

Maar geen enkele van die bladzijden is zoo rood van bloed als die nu beschreven wordt.

De landen die aan dezen oorlog direkt of indirekt meedoen, hebben een oppervlakte van meer dan de helft van het land der aarde, en een bevolking van 900 millioen menschen. De legers die zij op de been kunnen en zullen brengen, tellen tientallen millioenen, en de dooden en gewonden en voor goed verzwakten zullen millioenen en millioenen zijn.

De aarde wordt gemest met lijken in een aantal zooals nog nimmer in een oorlog.

Daaraan is het Kapitalisme, zijn alleen de kapitalistische klassen schuld. Elke en allen.

Want dit alles wordt alleen gedaan: Om de winst van het Kapitaal.

[p. 9]

Alle kapitalistische klassen willen met dezen Oorlog de uitbreiding van het Kapitalisme over de Aarde.

Om daaruit, en uit alle volken der aarde, die zij in hun loonarbeiders willen veranderen, nieuw grooter kapitaal te maken.

Het is de winst voor de klasse die zij, die jammerlijke poppen in de handen der Wereld-Ontwikkeling, vertegenwoordigen, die de Keizers en Koningen roept tot hun gebral over het Vaderland dat roept, God die getuige is van den edelen wil der volken, de rechtvaardigheid der zaak, God die zal helpen en de overwinning geven. Jammerlijke poppen in de geschiedenis der Ontwikkeling der Menschheid, die, zelf nu groot en heerlijk (immers zij bereidt de Aarde nu tot het Socialisme voor), deze menschen dwingt zoo klein te zijn.

Het is de Winst voor de klasse, die de Bankiers en de Industrieelen en het Handels- en Transport-kapitaal en de Grondeigenaars roept om nu in de Parlementen te besluiten, te doen besluiten tot den Oorlog.

Het is de winst, de kleine lage winst, door onderwerping aan het Groot-Kapitaal gemaakt, die nu den Middenstand dwingt en den Boer en den Pachter, om, zij het ook angstig en bevreesd, met het Groot-Kapitaal in den Oorlog één te zijn.

Het is de Winst, de Gouden Winst, die de geheele Wetenschap en de geheele Kunst en den geheelen Godsdienst, dwingt om, met de kapitalistische klassen, hunne handen te bezoedelen aan het bloed van millioenen medemenschen.

Het is de Winst, de lage materieele Winst, die al deze klassen dwingt tot den grootsten, wijl meest omvattenden, leugen, en tot de hoogste, wijl het meest, het openlijkst, het duidelijkst met de waarheid der nu aan den dag liggende verhoudingen in strijd zijnde huichelarij, deze namelijk: dat zij, hun natie, dezen oorlog voeren om rechtvaardige redenen, - dat zij de edelste hoogste bedoelingen hebben: de Vrijheid der volken, - dat zij de Cultuur dienen. Dat hun Vaderland de draagster is van het Licht, de Menschlijkheid, de Beschaving.

Dit alles is leugen en huichelarij. Er moge uit den oorlog vooruitgang komen. Die is niet hun doel. Die komt niet door hun Wil. - Hun Wil, om hun Doel te bereiken, is Bloed. Menschenbloed. Het bloed hunner Vijanden, Menschen als zij. - En hun eenig doel is Winst.

Kapitaalwinst. Meerwaarde. Uit zwakke volken en Arbeiders geperst.

[p. 10]

De vuile lage winst, en niet de Cultuur.

En het is ten slotte die Winst, waarom en waarmee zij het Proletariaat meesleuren in dezen oorlog.

De arbeidersvrouw wier man, zoon of bruigom valt in Frankrijk, Vlaanderen of Polen, moge nu denken: Mijn jongen, mijn man ligt daar, omdat hij moest vechten voor de winst uit den Congo, uit China, uit Klein-Azië.

In dat licht, in dat licht alleen, moeten de Keizers en Koningen, de Ministers en Parlementsleden, Bankiers en Industrieelen, - in dat licht, in dat licht alleen, de Professoren, de Geestelijken en de Kunstenaars die dezen oorlog verdedigen, worden gezien.

Vele sociaal-demokraten, vooral in Duitschland, spreken van den waanzin van de oorlogstoerustingen, het Imperialisme.

Maar het is allerminst waanzin van de kapitalisten, als elk kapitalistisch land koloniën wil hebben, en monopolistisch bezit van wereldgebied, en als elk land zich daarom zoo sterk mogelijk wapent, en milliarden voor die wapening uitgeeft. Het is een gebrek aan beter argumenten, als men van waanzin spreekt.

Want enorme winsten stroomen uit dat gebied, als het rijk is, af op het moederland. Als Duitschland een deel van China of Nederlandsch Indië voor zich wist te krijgen als uitbuitingsgebied, dan zouden, evenals uit Indië naar Engeland, millioenen, ja milliarden vandaar jaarlijks komen in Duitsche handen. De Hooge Duitsche Banken, het kleine aantal Groot-Industrieelen en Handelslieden dat Duitschland beheerscht, zouden de kosten van het leger en de vloot, die daarvoor noodig waren, laten betalen door het geheele Duitsche volk, de millarden winst voor zich houden. Terecht dwingen zij dus het Duitsche volk tot wapening, en van hun standpunt met volkomen juist verstand, drijven zij Duitschland tot een oorlog voor imperialistische uitbreiding en koloniaal bezit. En terecht doet de Middenstand mee, want ook zij krijgt ten slotte direkte voordeelen, - zij leeft, grootendeels, van het Groot-Kapitaal. De waanzin is niet bij hen, noch bij den Middenstand.

Achter al die Klassen, achter die Koningen en Keizers en Parlementen, achter al die legers, staan, verborgen en alleen voor het bewuste, het wetenschappelijk oog te zien: de Hooge Bankiers, de groote Staal- en IJzer- en Mijn-Magnaten,

[p. 11]

de Wereld-Trusts, de Syndikaten van het Transport, de groote Concessionarissen en Monopolisten. Zij beheerschen de groote Bewegingen van het Kapitaal en dus de Maatschappij. Zij zijn weinig in aantal. Alles gehoorzaamt hun. Onzichtbaar en koel, zonder medelijden of gevoel, alleen met het verstand regelen zij de Kapitaal-bewegingen. Door de zich uitbreidende productie zijn zij nu tot dezen oorlog gedreven, om het, hun kapitalisme verder uit te breiden, grooter en machtiger te maken. Het te maken tot de eenige Wereldmacht.

Maar het Kapitalisme, alle Kapitalistische klassen, zijn aan dezen oorlog schuld. Want zij volgen allen dat Groot-Kapitaal. Zij zijn nu waarlijk hierdoor als één Massa, en staan als één Massa schuldig aan dezen Massamoord.

Het wezen van het kapitaal is meerwaarde-vorming. Altijd grooter, door beter werktuigen. Zijn wezen, zijn leven, zijn daad is dus uitbreiding, en dus uitbreiding eindelijk over de geheele aarde.

Het middel van het kapitaal, dat immers ontstaat door het privaatbezit der productiemiddelen en dus altijd in bezit van bijzondere personen is, - zijn middel tot uitbreiding is Strijd.

Deze Wereld-Oorlog volgt dus uit het Wezen en het Leven van het Kapitalisme. Hij is dus Noodzakelijk. Hij is het Noodlot, zooals men vroeger, of God's wil zooals men later zeide. Hij is de noodzakelijke ontwikkeling, fase van ontwikkeling, drijfveer en uitwerking van het Moderne Kapitalisme, zooals wij nu denken.

De Kapitalistische klasse heeft nog een groote Taak te vervullen in de Wereld. De uitbreiding van het Kapitaal over de Wereld.

Zij heeft nog een enorme Macht om dat te doen.

Het Proletariaat is nog te zwak, nog een te klein deel van haar is zich van haar Doel en Ideaal bewust. Zij is nog te zwak voor haar Taak, de Bevrijding der Wereld van het Kapitaal.

Het Imperialisme, en de Imperialistische buitenlandsche en koloniale politiek, d.w.z. de uitbreiding van het Kapitalisme, d.w.z. der hoogere Arbeids-Methoden over de aarde, de noodzakelijke fase in de ontwikkeling van het kapitalisme, brengt ten slotte het Wereld-Socialisme. Maar de wijze waarop het het Kapitalisme ontwikkelt, die is dreigend en vernietigend voor het Proletariaat. En het is juist de strijd tegen die wijze, die het Proletariaat sterker maakt, en waardoor het Proletariaat rijp wordt voor de Vrijheid.