Vierde boek.
Spelen.
Spelen is 't vermaak van oud en jong; wie 't niet meer met bal en hoepel doet, speelt met kaarteblad en schaakbord; wie niet meer hollen en vliegen kan over 't veld, speelt zittende in zijn leuningstoel. Zoo zei Cicero reeds: ‘Den jongelingen de wapens, de paarden en de werpspietsen, - hun de schermstok en de kaatsbal, - hun het zwemmen en rennen; - ons, grijzen, blijven van alle spelen slechts de kooten en dobbelsteenen over! Maar neme die, wien 't lusten mag’, voegde hij er bij; ‘want ook zonder die dingen kan een oud man wel gelukkig zijn’Ga naar voetnoot1). En Arent Fokke heeft onderzocht, hoe 't komt dat ‘kinderen de sterkste gewaarwording en het aangenaamste gevoel van vrolijkheid en vermaak genieten, terwijl de grijsheid genoeg heeft aan een leuningstoel, een glas wijn en een nieuwsvertellingGa naar voetnoot2). Alle volken beginnen met den kinderlijken toestand; en de tragedie van 't menschelijk leven, die, als ze goed gespeeld is, met plaudite! besloten moet worden, begint met vrolijk kinderspel: - daarom willen wij dit Boek ook met kinderspelen beginnen.
Nu is 't wel waar, en ook al duizendmaal opgemerkt, dat elke leeftijd hare eigene spelen heeft, - dat het stokpaardje der jeugd den jongeling niet meer vermaakt, en dat de man niet meer reikhalst naar 't geen hem als jongeling aantrok; - maar 't is toch ook waar, dat de grens tusschen kinderspelen en spelen der volwassenen niet zoo scherp getrokken is, of wij zien nog vaak menig spel, dat wij onder de eerste tellen, ook volwassenen tot vermaak strekken, en omgekeerd zijn de jongens er steeds over uit geweest, de spelen der volwassenen na te bootsen. Ja, grooten en kleinen deelen dikwijls 't zelfde spel; bij 't vlieger oplaten, gaan de vaders meê om de jongetjes te helpen, maar hebben er dikwijls ruim zooveel pret van als deze, die 't mogen aankijken, hoe vader zich er meê vermaakt; en op de ijsbaan scharrelen ouden en jongen dooreen. Bij schop en wip, ja in den mallemolen zelfs, dringen de volwassenen somtijds de kinderen terug, en in de koliska neemt de moeder naast haar dochtertje plaats.
Auteursrechtvrij