Van het toovervischje

(1920)–Jacob Grimm, Wilhelm Grimm– rechtenstatus



[pagina 1]

Van het Toovervischje. Een oud sprookje Opnieuw verteld en berijmd. In het land der blonde duinen En niet heel ver van de zee, Woonde eens een dwergenpaartje En dat heette ‘Piggelmee.’ 't Waren heel, heel kleine menschjes En ze woonden - vrees'lijk lot, Want ze hadden heel geen huisje - In een ouden, keulschen pot.
[pagina 2]
Voor de zon en voor den regen - Nooddruft had hun dat geleerd - Hadden zij dien steenen pot, met d'Oop'ning naar den grond gekeerd. Toen een gat er in geslagen, Klein, maar groot genoeg toch voor Hun zoo kleine dwergenlijfjes En daar kropen zij dan dóór. 't Vrouwtje zorgde voor het eten Maar.... dat eten moest er zijn, 't Ventje ging dus daag'lijks jagen, Schoot een haasje of konijn.
[pagina 3]
Met een heel, heel klein geweertje, Dat gaf niet zoo'n grooten klap En dan ging hij op zijn klompjes, Met zijn konijntje vlug op stap. Zóó nu wist dat dwergenpaartje Zich te schikken in zijn lot En zij leefden vele jaren In hun omgekeerden pot. ----------------------- Toen, wie had dat kunnen denken? - 't Onverwachte komt altijd -, Door een onverwachte tijding Werd hun hart door hoop verblijd.
[pagina 4]
Op een mooien zomermorgen Lazen z' in de ‘Dwergenkrant’ Dat er was.... een ‘toovervischje’ Komen zwemmen naar het strand. 't Vischje, dat met staart en vinnen Vlug zich door de golven sloeg Kon je alles, alles geven, Als je 't hem maar need'rig vroeg. ----------------------- Doodstil werd het op dien morgen In den ouden keulschen pot, Want de beide dwergjes dachten Aan hun droef en arm'lijk lot.
[pagina 5]
...Need'rig vragen...alles krijgen... Alles en... zij hadden niets. ..'n Vischje, dat.. zoo mooi kon toov'ren.. Toov'ren?... ‘manlief, zei je iets?’ ‘Ik? - Neen’ - ‘Zou je.. manlief.. durf je Niet eens naar dat vischje gaan?’ ‘Vrouwtjelief, dat doe ik zeker, Vóór je 't zei, dacht ik er aan.’ ‘En,... wat wou je hem dan vragen, Als je heusch dat vischje sprak?’ ‘...'t Allereerst, dunkt mij, een huisje Met een schoorsteen en een dak.’
[pagina 6]
‘'n Huisje, ècht, een heuschlijk huisje? Durf je dat tẹ vragen man? Zoo een huisje met een deurtje Waar je echt in wonen kan. Ik, nog éénmaal in een huisje! Mensch? wie had dat ooit beleefd,’ En haar kleine oogjes glimmen Van de vóórpret die ze heeft. ----------------------- En... des morgens in de vroegte 's And'rendaags ging Piggelmee, Klossend op zijn kleine klompjes Door de duinen naar de zee.
[pagina 7]
‘Vischje!’ riep hij reeds van verre Met zijn handjes voor den mond, ‘Vischje, kan ik je eens spreken, Zwem je hier in d' omtrek rond?’ En toen klonk er plots als antwoord Uit de verre, wijde zee, Zacht een zilver stemgeluidje: ‘Riep je, ventje Piggelmee?’ ‘Ja ik! Ja ik!’ riep het ventje En hij trilde van genot; ‘Vischje, och geef mij een huisje, 'k Woon maar in een steenen pot.’
[pagina 8]
‘Ga maar! Ga maar!’ riep het vischje, ‘'t Geven kost mij niemendal, Ga maar gauw naar huis m'n ventje, Want je huisje staat er al.’ En... vergetend te bedanken Liep het dwergje, dol van pret Naar.. zijn pot, maar, waar die stond, was Nu een huisje neêrgezet. Uit één van de vele raampjes Riep zijn vrouwtje, o! zoo blij, ‘Piggelmee! wat zeg je dáár van? Kijk eens hier, hier wonen wij.’
[pagina 9]
Piggelmee zag met verbazing Nu zijn keurig huisje staan En hij wilde door het deurtje Als een heertje binnen gaan. Maar zijn vrouwtje kwam naar buiten ‘'t Huisje is wel aardig, maar 't Zou je binnen niet bevallen, Want het is nog lang niet klaar. Je moet daad'lijk op je klompjes Nog eens naar de zee gaan, man, Want een huisje zonder meubels, Kijk, wat hebben wij daar an!
[pagina 10]
Vraag het vischje een paar stoelen En een tafel en een bed, En... gordijnen voor de raampjes, Want dat staat zoo keurig net. En nog meer, wat wou ik zeggen, Ja zoo véél nog, ga maar vast Er moet nog een spiegel wezen En ook nog een linnenkast.’ ----------------------- Vroolijk fluitend, op zijn klompjes, Ging het dwergje Piggelmee Weer naar 't strand en riep van verre: ‘Vischje! Vischje! in de zee!’ Onbeweeg'lijk bleef de verte, Niets te zien in zee en lucht, Dan een eenzaam strandpluviertje, Dat zijn heil zocht in de vlucht.
[pagina 11]
Toen kwam weer dat stemgeluidje, Zilverzacht uit verre zee: ‘Riep je mij nog eens m'n baasje? Riep je, dwergje Piggelmee?’ ‘Ja ik!’ riep verheugd het dwergje, ‘'k Dank je voor het huisje wel, Maar ik wou zoovéél nog hebben, Meubels en gordijnenstel.’ ‘Ga maar! Ga maar!’ riep het vischje, ‘'t Geven kost mij niemendal, Ga maar gauw naar huis m'n ventje, Want je meubels staan er al.’
[pagina 12]
Toen het dwergje thuis kwam, vond hij Druk zijn vrouwtje in de weer Met het boenen van de meubels En zij sprak als d' eersten keer: ‘Man, je moet nog weer terug gaan, Want het vischje is zoo goed, Vraag voor mij wat mooie kleêren, En een mantel en een hoed. Voor je zelf een flink paar schoenen Want, zooals je zelf wel ziet, Met die klompjes aan je voeten Pas je in ons huisje niet.’
[pagina 13]
En.... ofschoon hij nu wat moe werd Ging het dwergje Piggelmee, Klossend op zijn kleine klompjes Wéér naar 't vischje in de zee. Gaarne liep hij door de duinen, Maar het werd hem nu wat saai, Boven hem vloog hoog een zeemeeuw, Vóór hem uit een Vlaamsche gaai. ‘Vischje!’ riep hij reeds van verre, ‘'k Zou 't niet wagen weer zoo gauw En zoovéél te komen vragen, Maar ik moet wel voor mijn vrouw.
[pagina 14]
Kijk, ze wil wat kleêren hebben En een mantel en een hoed, En voor mij een flink paar schoenen, “'t Vischje,” zegt zij, “is zoo goed.” “Ga maar!” riep opnieuw het vischje “Och! ik kèn de vrouwtjes wel, Je zult thuis reeds alles vinden Ga maar heen en loop maar snel.” En het dwergje thuis gekomen Vond zijn vrouwtje reeds gekleed, Zich bekijkend in den spiegel En ze sprak: .... “Het doet mij leed”,
[pagina 15]
“Piggelmee, je moet teruggaan, Want ik kan met goed fatsoen, Nu niet uitgaan; als ik weg ben, Wie zal hier den boel dan doen? Ga het vischje nu nog zeggen, Dat ik niet meer heb den tijd Om te boenen en te koken, Dat ik hebben moet een meid.” Piggelmee keek nu zijn vrouwtje Voor het eerst gramstorig aan, Maar hij durfde niets te zeggen En...enfin...hij zou maar gaan.
[pagina 16]
Onderweg dacht hij nog telkens Aan zijn stulpje van weleer En... dat hij het nu zoo goed had, Maar... hij floot geen liedje meer. “Vischje!” riep hij reeds van verre, “Vischje, vischje, in de zee!!” “Roep je weêr?” vroeg nu het vischje, “Roep je, dwergje Piggelmee?” “Ja ik!” riep beklemd het ventje, “Och! mijn vrouw heeft nu geen tijd Om haar huisje schoon te houden Zegt ze, en... ze vraagt een meid.” 't Vischje gaf niet daad'lijk antwoord, 't Was als of het even dacht, Maar toen klonk wéér 't stemgeluidje: “Dwerg, dat heb ik wel verwacht.”
[pagina 17]
Ga naar huis, je zult er vinden Alles netjes aan den kant En een meisje vlug en helder, Ook een uit het dwergenland.’ Piggelmee, vermoeid van 't loopen Ging naar huis, zijn vrouwtje was Ook zoo even thuis gekomen, Maar niet bijster in haar sas. ‘Piggelmee, je moet teruggaan, Daad'lijk, 'k ben er op gesteld, Onderweg wou ik wat koopen, 't Was zoo mooi, maar...'k had geen geld.’
[pagina 18]
Ga het vischje nu nog vragen, Om wat geld, een vollen zak, 'k Moet toch ook de meid betalen, Dáárna, neem je je gemak.’ 't Ventje ging met loome schreden Nog een keer naar 't vischje heen, 't Was intusschen laat geworden, 't Strand lag éénzaam en alléén. Voor zijn voeten sloop een wezel Azend op een duinkonijn, En het ventje schrikte even, Want och! hij was zelf zoo klein.
[pagina 19]
‘Vischje!’ riep hij reeds van verre, ‘Vischje, vischje, in de zee!!’ ‘Riep je?’ klonk het nu weer vroolijk, ‘Riep je? vrindje Piggelmee?’ ‘Ja ik!’ riep verruimd het ventje, ‘Ja! mijn vrouwtje stuurt mij weer, Want zij moet de meid betalen En wat koopen en zoo meer.’ ‘In ons huisje is nu alles Wat gemak en vreugde biedt, Zegt mijn vrouwtje, maar dat ééne, Geld zegt zij, dat heeft ze niet.’ ‘Ga maar!’ riep nu plots het vischje, 't Geven kost mij niemendal, Daar had ik om moeten denken, Ga naar huis, het is er al.’
[pagina 20]
't Vischje ging nu naar de diepte, 't Ventje ging naar huis, 't werd nacht, ....In het aardig dwergenhuisje, Was een zak vol geld gebracht. ----------------------- ----------------------- 's Andrendaags was 't heel gezellig In het nieuwe dwergenhuis. Piggelmee die niet meer jaagde, Bleef nu met de koffie thuis. ‘Vrouwtje,’ sprak hij toen, ‘de koffie Smaakt mij niet, zij is niet goed, Laat toch eens een beet're halen, Geld nu toch in overvloed. In onze oude, droeve dagen, Wonend in dien steenen pot, Dronken wij dezelfde koffie, Dat is nu toch àl te zot.’
[pagina 21]
‘Ja, manlief, wat zal ik zeggen, Grietje vroeg van morgen nog In den winkel beet're koffie, Ze betaalde meer en toch.... 't Schijnt dezelfde wel te wezen, Weet je wat je doen moet, man Ga maar eens aan 't vischje vragen, Waar ik beet're krijgen kan.’ ‘Dat's een plan,’ sprak nu het ventje, 's Middags nog ging Piggelmee, Nu op schoentjes, niet op klompjes Naar het vischje in de zee.
[pagina 22]
‘Vischje!’ riep hij reeds van verre, ‘Vriend'lijk vischje, beste maat, Ik kom nu niet om te beed'len, Maar ik kom bij jou om raad. 'k Drink zoo graag een goed kop koffie Onze koffie is zoo slecht. Wáár toch kan ik beet're krijgen, Vischje, wáár kan ik terecht?’ Nu werd plotseling het water Vlak nabij een rimp'lig vlak, Waar het glanzend toovervischje, 't Zilv'ren snuitje bóven stak.
[pagina 23]
En het sprak zoo klaar en helder, Veel te wijs nu voor een visch: ‘PAKJES KOFFIE van “VAN NELLE” IS DE BESTE DIE ER IS. En je kunt ze alom krijgen, Maar, als je ze halen laat, Laat de meid er dan op letten, Dat de naam op 't pakje staat.’ ‘Dankje,’ sprak het dwergenventje, ‘Dankje, vischje, voor dien raad En je kunt er vast op reek'nen Dat 'k die koffie halen laat.’ ----------------------- ----------------------- Vroolijk waren nu de dagen In het nieuwe dwergenhuis. Ging het paartje wel eens wand'len, Met ‘de koffie’ was het thuis.
[pagina 24]
Want ‘Van Nelle's Pakjes Koffie’ Deed hen spoedig huiswaarts gaan En ze dronken vele kopjes, Want....er kwam geen einde aan. 't Was de meid die daarop lette En die zei het hun terstond, Dat ze nu zoovéél kon zetten Uit een enkel half pond. ----------------------- ----------------------- Maar helaas, wat is op aarde Blijvend, ook tevredenheid Wijkt zoo vaak voor nieuwe wenschen, Wordt verdrongen door den tijd.
[pagina 25]
Zóó...'t is vele maanden later, Zien we vriendje Piggelmee Daag'lijks weer zijn wand'ling maken Naar het vischje in de zee. Dan een ‘dit’ en dán een ‘datje’, Altijd was het voor zijn vrouw En altijd als hij terugkwam, Had vriend Piggelmee berouw. Soms waarom de melk zoo schiftte, 't Gas zoo suisde. 'n Andren keer Wie toch beter brood haar bakte, 't Brood was lang niet lekker meer.
[pagina 26]
En zoo ging het alle dagen, 's Morgens vroeg of 's avonds laat Moest hij 't vischje wat gaan vragen, En... het vischje werd niet kwaad. ----------------------- ----------------------- Eéns, het was zoo koud dien morgen, Moest onze arme Piggelmee, Hij wou juist wat langer slapen, Toch naar 't vischje, toch naar zee. Want - kijk hier, ‘van Nelle's’ koffie Was wel heerlijk, dáár niet van Maar ze wou nog beet're hebben, ...‘Vraag het maar aan 't vischje, man.’ En... het kraagje van zijn jasje, Voor de koude hóóg nu dicht, Ging het arme Piggelmeetje Naar de zee, met bang gezicht.
[pagina 27]
‘Vischje, vischje,’ klonk het angstig, Over 't water als een kreet. ‘Vischje,’ 'k moet je weêr wat vragen En dat doet nu echt mij leed. ‘Zie mijn vrouw is zeer tevreden Met “van Nelle's” koffie, maar Ze wou tóch van 't vischje weten Of er beet're is en wáár???’ ‘Vischje, ik wou heusch niet komen, Want ik dacht wel, dat wordt mis, Daar er toch geen beet're koffie Dan “van Nelle's” koffie is.’
[pagina 28]
Plots'ling kwam er op het water Nu een breede rimpelkring, Wijl het anders kalme vischje Nu heel boos aan 't spart'len ging. En zijn antwoord klonk heel driftig Als uit dicht geschroefde keel: ‘Dwerg, ga daad'lijk naar je vrouw toe, Zeg haar dit: zij eischt te veel.’ Beet're dan ‘van Nelle's’ koffie Is er op heel d'aarde niet, 't Geen wel ieder kan begrijpen Die dien naam op 't pakje ziet.
[pagina 29]
Zeg haar, dat ik haar zal straffen, 't Spijt mij wel voor jou m'n vrind, Ga naar huis en ga eens kijken Hoe je dáár den toestand vindt.’ ----------------------- Langzaam aan verdween de rimpel Die op 't water zichtbaar was, 't Vischje dook en...als een spiegel Werd de wijde waterplas. ----------------------- ----------------------- Piggelmee stond nog te kijken Toen, in 't naad'rend avonduur Ver in zee de zon ging zinken Als een bol van laaiend vuur. Diep verslagen ging hij henen, Angstig nu voor dreigend leed, Hoog in 't blauw verdween een reiger Met een aak'lig schorren kreet.
[pagina 30]
Sloffend liep hij door de duinen En zijn schoentjes wogen meer Dan hem ooit zijn klompjes wogen In de dagen van weleer. Toen hij meende dat hij thuis was, Keek hij als beteuterd rond, Want de keulsche pot stond dáár weer, Waar zoo straks zijn huisje stond. En zijn vrouwtje zat te huilen: ‘Piggelmee, wat vrees'lijk lot, Weêr, nu weêr te moeten wonen In dien ouden keulschen pot.’
[pagina 31]
Och! en ik zou nóg niet klagen Als 'k behalve jou m'n schat, Van ‘van Nelle's’ pakjes koffie Maar mijn daag'lijksch kopje had. Na een nacht van weinig slapen, Bibb'rend van verdriet en kou, Ging ons vriendje weêr naar 't vischje, Daar hij 't nog wat vragen wou. ‘Vischje,’ galmde over 't water Nu zijn roepen als een snik, ‘Vischje,’ kom nog even boven, Hoor mij aan, één oogenblik.
[pagina 32]
Thuis, mijn schuldbewuste vrouwtje Zit te huilen in haar pot, Maar ze zou zich tóch getroosten Haar zoo droef en arm'lijk lot. Als ze van ‘van Nelle's’ koffie Nog één enkel pakje had, ‘Zeg aan 't vischje,’ riep ze schreiend ‘'t Ergste wat ik mis, is dàt.’ ‘Ventjelief,’ sprak nu het vischje, ‘Wat ik doe, doe ik om jou, Want ik heb geen medelijden Met je ontevreden vrouw. Wat je zegt is wèl begrijp'lijk, Zulks is altijd het geval. Ga getroost naar huis m'n ventje, Want zoo'n pakje is er al.’ -----------------------
[pagina 33]
Thuis gekomen vond het ventje 't Leven heerlijk weêr en goed. ...Van ‘van Nelle's pakjes koffie’ Kwam de geur hem tegemoet. Tot het einde hunner dagen Zat het eenzaam dwergenpaar Steeds ‘van Nelle's’ koffie drinkend, In-gelukkig bij elkaâr.

Van het Toovervischje.